Samo przychodzenie do pracy na wyznaczoną godzinę w obecnych czasach nie stanowi wystarczającego powodu do wypłaty wynagrodzenia w umówionej wysokości – szczególnie u pracodawców prywatnych. Wykonywanie umówionych zadań co do zasady również nie jest wystarczającą przesłanką gwarantującą otrzymanie pensji wynikającej z umowy. Praca powinna być bowiem wykonana z należytą sumiennością i starannością – wówczas można mówić o prawidłowym wywiązywaniu się z obowiązków składających się na treść stosunku pracy po stronie pracownika. Rolą pracodawcy jest w takim przypadku wypłacenie umówionego wynagrodzenia. Jeżeli jednak wykonane produkty lub usługi są wadliwe – wówczas o wynagrodzeniu w uzgodnionej pierwotnie wysokości nie ma mowy.
Zgodnie z art. 100 § 1 kodeksu pracy, pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Problem w tym, że zarówno pracownicza sumienność, jak i staranność nie zostały na gruncie prawa pracy zdefiniowane. Ty samym standardy w zakresie oceny czy pracownik świadczy pracę starannie i sumiennie należą do pracodawcy i zależą w dużej mierze od charakteru prowadzonej działalności. Nie mogą to być oczywiście standardy dowolne czy arbitralnie stosowanie z różnym nasileniem w stosunku do poszczególnych pracowników zatrudnionych na takich samych stanowiskach pracy.
Nie można wykluczyć w praktyce sytuacji, kiedy to efekty wykonanej pracy – w ramach realizacji produktów lub usług okażą się wadliwe. Tradycyjnie, przepisy prawa pracy milczą i w tej kwestii - zdefiniowania wadliwości wykonanej pracy. W braku szczególnych uregulowań przyjmuje się, że o wadliwym produkcie lub usłudze można mówić wówczas gdy są one bezwartościowe (nieprzydatne) z punktu widzenia ich umówionego przeznaczenia – dla pracodawcy lub dalszego odbiorcy - np. konsumenta. Nie ma problemu, gdy w zakresie określonych produktów lub usług istnieją pewne wzorce w stosunku do których można odnieść efekty wykonanej pracy. Jednak bywa tak – szczególnie w przypadku świadczenia usług, że o prostym porównaniu nie może być mowy – z uwagi na stopień skomplikowania pracy oraz jej indywidualnego charakteru. Inaczej ocenia się bowiem wadliwość usługi pracownika budowlanego układającego parkiet a inaczej biegłego z zakresu bhp sporządzającego opinię dotyczącą możliwości kwalifikowania zdarzenia w kategoriach wypadku przy pracy.
Zgodnie z art. 82 § 1 kodeksu pracy, za wadliwe wykonanie z winy pracownika produktów lub usług wynagrodzenie nie przysługuje. Oznacza to, że obok wady produktu lub usługi powinien istnieć dodatkowy element jakim jest wina pracownika. Brak możliwości przypisania winy wyklucza w praktyce możliwość pozbawienia pracownika prawa do wynagrodzenia. Pozbawienie pracownika wynagrodzenia w przypadku wadliwie wykonanego produktu lub usługi ma miejsce w przypadku gdy wada zupełnie dyskwalifikuje efekty pracy. W przypadku, gdy wskutek wadliwie wykonanej pracy z winy pracownika nastąpiło jedynie obniżenie jakości produktu lub usługi – wynagrodzenie może ulec odpowiedniemu zmniejszeniu.
Pracownik który wykonał wadliwie produkt lub usługę, świadomy pozbawienia lub obniżenia wynagrodzenia, ma prawo podjąć czynności zmierzające do usunięcia wady. W takim przypadku będzie mu przysługiwało wynagrodzenie adekwatne do ostatecznej wartości produktu lub usługi. Wynagrodzenie nie będzie podlegało obniżeniu w sytuacji gdy pracownik usunie wadę przywracając produktom pierwotnie wymaganą jakość. Problem w tym, że usuwanie wady produktu lub usługi zajmuje czas – za który co do zasady pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia. Warto podkreślić, że nie ma tu znaczenia czy pracownik usunął wadę w tzw. normalnym czasie pracy lub poza godzinami pracy. Gdy pracownik usuwa wadę podczas normalnych godzin pracy - nie będzie miał prawa do wynagrodzenia ponieważ usuwa wadę w ramach tzw. pracy bieżącej, nie wykonując tym samym pracy jaką w tym czasie wykonać powinien. W drugim przypadku, poświęcając czas po godzinach na usunięcie wadliwości wcześniej wykonanej pracy, wynagrodzenie również nie będzie przysługiwało – ponieważ produkty lub usługi wolne od wad powinny być wykonane w ramach tzw. normalnego, harmonogramowego czasu pracy.
