Kontynuujemy tematykę rozpoczętą w poprzednim wpisie dotyczącą najpopularniejszej formy prawnej w działalności klubu sportowego – stowarzyszenia. Jak wiemy – również z ostatniego artykułu, zgodnie z art. 10 ust 1 pkt 5) ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (dalej: „Prawo o stowarzyszeniach”), statut stowarzyszenia określa w szczególności: władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje. Z kolei z art. 11 ust. 3, wynika obowiązek posiadania przez stowarzyszenie zarządu i organu kontroli wewnętrznej.
Warto też wspomnieć, że zgodnie z art. 11 ust. 4 Prawa o stowarzyszeniach, w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów). Przepis ten jest po to, by członek zarządu, będący jednocześnie w klubie trenerem nie podpisywał umów „sam ze sobą”.
Widzimy po pierwszych dwóch akapitach, jak istotna jest rola Zarządu. Statuty stowarzyszeń dają Zarządom pośród wielu kompetencji także uprawnienie do podejmowania Uchwał. W tej formie powstaje wiele przepisów wewnętrznych organizacji sportowych, oczywiście takich, które są w świetle statutu zastrzeżone dla Walnego Zebrania (Zgromadzenia) Członków (Delegatów). By, zarząd mógł podejmować takie Uchwały jego liczebność musi odpowiadać tej określonej w statucie stowarzyszenia. Jeśli statut stanowi, że Zarząd liczy od 6 do 9 członków, a np. po śmierci jednej osoby z jego składu lub rezygnacji członka zarządu, tych członków zarządu jest już tylko pięciu, to znak, że zarząd trzeba uzupełnić. Nie ma on bowiem prawidłowego umocowania do stanowienia uchwał. Co prawda, jeśli np. zasady reprezentacji ustanowione w statucie stanowią, że umowy podpisuje Prezes lub Wiceprezes Zarządu wraz z członkiem Zarządu, to z tej piątki zawsze można desygnować takie osoby, ale jest to tzw. „Zarząd kadłubowy”. „Kadłubowy”, bo nie może ustanawiać uchwał, a tylko prowadzić bieżącą działalność.
Jeśli skład wymaga uzupełnienia, to jak go uzupełnić? Można przez zwołanie nadzwyczajnego walnego zebrania członków, wówczas gdy do zwyczajnego zebrania pozostaje zbyt dużo czasu, by zarząd działał w niepełnym składzie, a można także, jeśli to przewiduje statut uzupełnić skład zarządu przez kooptację. Niemniej tu najczęściej są ograniczenia, bo chodzi o to by nie okazało się, osoby przestają być członkami zarządu, a prezes lub „jego ludzie” sobie ot tak uzupełniają zarząd o tych, z którymi im „po drodze”. By pogodzić „oba żywioły”, czyli nie zwoływać za każdym razem walnego zebrania, ale też nie uzupełniać w sposób nieorganiczony składu zarządu, uchwalając statut, ustanawia się w nim kooptację członków zarządu na zasadach przewidzianych w statucie. I tak samo można ująć kooptację w przepisach statutu dotyczących komisji rewizyjnej i też dać taką możliwość.
Oto przykładowe postanowienie statutu jednego z polskich związków sportowych, regulujące uzupełnienie składu zarządu: „W razie wygaśnięcia członkostwa w Zarządzie, Zarząd ma prawo uzupełnić swój skład w miejsce tych, których mandat wygasł, nie więcej jednak niż 1/3 ogólnej liczby członków Zarządu pochodzących z wyboru”. Ten statut nie przewiduje natomiast zastąpienia Prezesa Zarządu inną osobą, np. osobą z grona członków Zarządu i stanowi tak: „W przypadku wygaśnięcia mandatu lub niemożności pełnienia funkcji przez Prezesa Zarządu, Zarząd w terminie 30 dni od dnia zwolnienia stanowiska zwołuje Nadzwyczajny Zjazd w celu wyboru nowego Prezesa Zarządu. Wybór Prezesa Zarządu w takim trybie nie powoduje skrócenia kadencji władz Związku. Do czasu wyboru nowego Prezesa Zarządu funkcję Prezesa Zarządu pełni wybrany przez Zarząd Wiceprezes”. Ostatnie zdanie odnosi się do tego, by zapewnić temu Zarządowi możliwość działania do czasu wyborów.
A co stanowi ten statut, gdy już nie ma możliwości dokonania kooptacji? Przyjrzyjmy się temu postanowieniu: „W przypadku, gdy nie ma możliwości uzupełnienia nowych członków Zarządu, a liczba członków Zarządu spadnie poniżej dolnej granicy określonej w Statucie, Komisja Rewizyjna zwołuje Nadzwyczajny Zjazd w celu przeprowadzenia wyborów uzupełniających, a w przypadku, gdy do końca kadencji obecnych władz pozostało nie więcej niż 3 miesiące - w celu przeprowadzenia wyborów nowych władz Związku”. W tym statucie przewidziana została sytuacja, gdy do kolejnego Zebrania (Zjazdu), ale tego Sprawozdawczo-Wyborczego, na którym są wybory władz pozostaje mniej niż 3 miesiące. Przepis statutu stanowi tak: „Komisja Rewizyjna może odstąpić od zwołania Nadzwyczajnego Zjazdu w celu przeprowadzenia wyborów, jeżeli w terminie 3 (trzech) miesięcy od zaistnienia okoliczności, o których mowa ( i tu mamy określone powyższe jednostki redakcyjne – przyp. PS), przewidziane jest przeprowadzenie Sprawozdawczo-Wyborczego Zjazdu”.
Z kolei jeden z okręgowych związków sportowych kwestię kooptacji ma rozstrzygniętą tak:
„1. Zarząd, Komisja Rewizyjna mają prawo dokooptować do swojego składu nowe osoby spośród przedstawicieli reprezentujących członków …….. na miejsce tych, którzy ustąpili lub zostali odwołani w trakcie kadencji, w razie śmierci lub utraty zdolności do czynności prawnych.
2. Kooptacji podlega przedstawiciel członka, który kandydując do składu władz …….., otrzymał kolejno największą liczbę głosów spośród kandydatów nie wybranych w skład tego organu, o ile podtrzyma deklarację zgody do udziału w jego pracach. Liczba powołanych nowych członków nie może przekroczyć 1/3 członków pochodzących z wyboru. Zarząd podejmuje decyzję o kooptacji.”
Klub działający w formie stowarzyszenia, którego przykład przytoczymy poniżej, w przeciwieństwie do wielu innych klubów nie ma przewidzianej kooptacji. Jego statut stanowi, że trzeba przeprowadzić wybory. Czyli tutaj mamy przykład innego rozwiązania niż powyższe.
W statucie zawarto to tak: „W przypadku rezygnacji, śmierci lub niemożności pełnienia funkcji przez Prezesa Zarządu, Komisja Rewizyjna w terminie 30 dni od dnia zwolnienia stanowiska zwołuje Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków w celu wyboru nowego Prezesa. Do czasu wyboru nowego Prezesa Zarządu funkcję Prezesa Zarządu pełni wybrany Członek Zarządu.” – to ustęp 1 tego postanowienia, dotyczący funkcji Prezesa Zarządu, a w ust. 2 uregulowano kwestię wygaśnięcia mandatu członka Zarządu: „2. W przypadku wygaśnięcia mandatu członka Zarządu, Komisja Rewizyjna zwołuje Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków, w celu przeprowadzenia wyborów uzupełniających.”
Pokazaliśmy tutaj zaledwie wycinek. Pamiętajcie jak ważne są to postanowienia Statutu klubu sportowego i te kwestie wymagają po pierwsze dobrej koncepcji, a po drugie „wcielenia” tej koncepcji w postanowienie statutu Waszej organizacji. W razie pytam pozostajemy do Waszej dyspozycji: mail: bok@prawosportowe.pl
