Chyba tylko osoby, które przez ostatni tydzień żyły pod kamieniem, nie słyszały o czwartkowym orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE, mającym ułatwiać osobom posiadającym kredyty walutowe, walkę o swoje prawa przed polskimi sądami. Okazuje się jednak, że luksemburski Trybunał nie jest jedynym, który wyciąga takim osobom kłody spod nóg. Drugim z nich polski ustawodawca, w swojej własnej, parlamentarnej osobie. Otóż ustawa z 4 lipca 2019 r. zmieniająca Kodeks postępowania cywilnego, wprowadziła w nim dwie zmiany, ułatwiające klientom banków prowadzenie procesu.
Jedna z tych dwóch zmian, dotyczy opłat sądowych i obowiązuje już od 21 sierpnia 2019 r. i o niej chciałbym napisać tej części wpisu.
Wspomniana wyżej ustawa zmieniająca, wprowadziła do ustawy o kosztach sądowych przepis, zgodnie z którym opłata sądowa od pozwu, w sprawach o roszczenia wnikające z czynności bankowych wytoczona przez konsumenta nie może być większa niż 1000 zł. W związku z tym niezależnie od tego czy konsument będzie dochodził od banku roszczenia o wysokości 100 tys. zł czy 1 mln zł. Opłata od pozwu zawsze będzie wynosiła 1000 zł.
Należy jednak zaznaczyć, że w związku ze sposobem sformułowania tego przepisu należy dokonać interpretacji dwóch pojęć, ,,czynność bankowa” i ,,roszczenie”, aby mieć pewność co do tego czy opłatę w maksymalnej wysokości 1000 zł można stosować do wszystkich spraw przeciwko bankom.
Aby wyjaśnić znaczenie pojęcia czynność bankowa, należy sięgnąć do Prawa bankowego, które wymienia dwa rodzaje czynności bankowych: czynności bankowe w ujęciu wąskim i czynności bankowe w ujęciu szerokim. Czynności z obu grup wymienione są w art. 5 Prawa bankowego, odpowiednio w ust. 1 i ust. 2. W ramach czynności bankowych sticte znajduje się m.in. udzielanie kredytów. W związku z tym należy zaznaczyć, że do roszczeń wynikających z udzielania kredytów również zastosowanie znajdzie przepis o maksymalnej opłacie od pozwu w wysokości 1000 zł.
Co do pojęcia ,,roszczenia”, to problem polega na tym, że wiele spraw dotyczących kredytów walutowych, toczących się przed sądami, są sprawami o ustalenie prawa – czasami chodzi o ustalenie ważności bądź nieważności umowy, a czasami ważności lub nieważności niektórych jej zapisów. Powództwa o ustalenie nie można jednak traktować na równi z przyjętym w kodeksie cywilnym pojęciem roszczenia. Czy w związku z tym w sprawach o ustalenie ważności umowy kredytu walutowego zastosowanie znajdzie przepis o maksymalnej opłacie 1000 zł? Otóż, okazuje się że tak. Wynika to z licznych wypowiedzi Sądu Najwyższego zgodnie, z którymi roszczenie w ujęciu kodeksu cywilnego jest innym pojęciem niż roszczenie w ujęciu kodeksu postępowania cywilnego. W związku z tym należy zaznaczyć, że wystąpienie do sądu o ustalenie ważności umowy można zakwalifikować jako ,,roszczenie o ustalenie” i w konsekwencji stosować do niego przepis o opłacie maksymalnej 1000 zł.
W związku z powyższymi uwagami, należy stwierdzić, że ustawodawca pomimo pewnej nieprecyzyjności w formułowaniu przepisów, ustanowił regułę że w przypadku powództw wytaczanych przez konsumentów przeciwko bankom opłata sądowa jest ograniczona do wysokości 1000 zł.
