Związany z rozwodem podział majątku wspólnego nierzadko kończy się przyznaniem jednej ze stron części aktywów nabytych w trakcie trwania małżeństwa. Bywa i tak, że jednej ze stron przyznana zostaje nieruchomość, która może być następnie zbyta.
Jeżeli zbycie takiej rzeczy następuje przed upływem pięciu lat od podziału majątku pojawia się pytanie, czy mamy do czynienia z czynnością objętą podatkiem dochodowym?
Na takie pytanie odpowiedział Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z dnia 14 sierpnia 2018 r. sygnatura 0115-KDIT2-1.4011.234.2018.1.AS.
W stanie faktycznym opisanym przez podatnika wyjaśniono, że „Wnioskodawczyni zamierza w 2018 roku odpłatnie zbyć nieruchomość gruntową zabudowaną domem mieszkalnym jednorodzinnym wolnostojącym, która została przyznana na jej wyłączną własność wyrokiem rozwodowym z 2016 r. wskutek podziału majątku wspólnego małżonków. Nieruchomość objęta była uprzednio wspólnością ustawową małżeńską Wnioskodawczyni i jej byłego męża. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej, a zbycie nieruchomości nie nastąpi w wykonaniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński w 1993 r. Małżonkowie nie zawierali umowy majątkowej małżeńskiej, a przez cały okres trwania małżeństwa pomiędzy małżonkami istniała majątkowa wspólność ustawowa. W ramach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej Wnioskodawczyni wraz z ówczesnym mężem zakupili w dniu 11 października 2000 r. nieruchomość gruntową (działkę). Na rzeczonej działce w latach 2001 - 2003 małżonkowie zbudowali budynek mieszkalny jednorodzinny wolnostojący, przy czym w sierpniu 2001 roku uzyskali pozwolenie na budowę, a w lipcu 2003 roku budynek został oddany do użytkowania na podstawie zgłoszenia małżonków. Wnioskodawczyni zamieszkała w nowo wybudowanym domu wraz z członkami rodziny w lipcu 2003 roku, a w dniu 23 lipca 2003 r. została zameldowana w nowym miejscu zamieszkania. Wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 29 września 2016 r., małżeństwo Wnioskodawczyni zostało rozwiązane przez rozwód. Sąd dokonał także podziału majątku wspólnego małżonków w ten sposób, że m.in. przyznał Wnioskodawczyni na wyłączną własność zabudowaną nieruchomość dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Wyrok uprawomocnił się z dniem 20 października 2016 r. Wnioskodawczyni została w dniu 8 grudnia 2016 r. wpisana w księdze wieczystej jako jedyny właściciel nieruchomości uprzednio objętej wspólnością ustawową majątkową małżeńską.
W tak opisanym stanie faktycznym podatniczka zapytała, czy zbycie przez nią nieruchomości przed upływem pięciu lat przed upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym uprawomocnił się wyrok rozwodowy spowoduje konieczność zapłaty podatku dochodowego?
Dyrektor KIS powołując się m. in. na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17 odpowiedział, że „w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej przewidzianej w art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skoro – z uwagi na wspólność majątkową – nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Argumenty zawarte w ww. uchwale są aktualne także w sytuacji, gdy do nabycia udziału w prawie do lokalu mieszkalnego dojdzie np. po ustanowieniu rozdzielności i podziale majątku wspólnego. Zarówno w wyniku podziału majątku dorobkowego, jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej np. poprzez rozwód następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem – w tym aspekcie – prawnopodatkowego znaczenia dla ustalenia daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.”
W konsekwencji powyższych wywodów Dyrektor KIS stwierdził, że „datą nabycia przez Wnioskodawczynię opisanej we wniosku nieruchomości jest data, w której nabyto ją do majątku wspólnego małżonków, a więc rok 2000. W konsekwencji, odpłatne zbycie tejże nieruchomości planowane w 2018 roku nie będzie stanowiło dla Wnioskodawczyni źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem zostanie dokonane po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie ww. nieruchomości, a co za tym idzie – dokonana sprzedaż nie będzie wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.”
