Kilka dni temu otrzymałem od czytelniczki pytanie dotyczące obowiązku udostępniania informacji publicznej przez organizacje sportowe ze szczególnym uwzględnieniem obowiązku prowadzenia Biuletynu Informacji Publicznej. Z uwagi na fakt, że temat dotyczy wielu podmiotów, odpowiedzią na zadane pytanie będzie dzisiejszy wpis.
Nie wchodząc przesadnie w szczegóły, organizacje sportowe jak najbardziej mogą być adresatem obowiązków wskazanych w ustawie o dostępie do informacji publicznych. Przepisem, który znajduje zastosowanie jest art. 4 ust. 1 pkt 5 Ustawy, zgodnie z którym:
obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:
(…)
- reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.
Powyższy przepis obejmuje w większym lub mniejszym stopniu również polskie związki sportowe, związki sportowe i kluby sportowe.. Wskazuje na to również bogata linia orzecznicza, m.in.:
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2016 r., sygn. akt I OSK 147/15:
Polski Związek Narciarski stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej, gdyż jest dysponentem dotacji celowej przyznawanych przez Ministra Sportu i Turystyki, zatem dysponuje majątkiem publicznym oraz realizuje zadania publiczne związane z upowszechnianiem i wspieraniem kultury fizycznej oraz sportu.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Krakowie z dnia 23 sierpnia 2016 r., sygn. akt II SAB/Kr 111/16:
Niewątpliwie klub sportowy, wykonujący zadania publiczne i korzystający ze środków publicznych, jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania posiadanych informacji publicznych.
(…) W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są m.in. podmioty reprezentujące jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie działalność sportowa jest prowadzona w szczególności w formie klubu sportowego, który jest osobą prawną. Stosownie zaś do art. 27 tworzenie warunków, w tym organizacyjnych sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego, które mogą udzielać klubom wsparcia finansowego (art. 28). Niewątpliwie zatem Klub Sportowy, wykonujący zadania publiczne i korzystający ze środków publicznych, jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania posiadanych informacji publicznych.
Czy obowiązek organizacji sportowych dotyczący udostępniania informacji publicznych należy automatycznie utożsamiać z koniecznością prowadzenia Biuletynu Informacji Publicznej?
Z analizy przepisów przepisów art. 8 – 9c ustawy o dostępie do informacji publicznej wynikałoby, że odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca. Organizacje sportowe w wielu przypadkach należą bowiem do kategorii podmiotów określonych w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy, tj. podmiotów wykonujących zadania publiczne lub dysponujących majątkiem publicznym.
Art. 8 ustawy o dostępie do informacji publicznej
(…)
- Informacje publiczne są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej przez podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2.
- Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, obowiązane są do udostępniania w Biuletynie Informacji Publicznej informacji publicznych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, pkt 4 lit. a tiret drugie, lit. c i d i pkt 5. Podmioty, o których mowa w zdaniu pierwszym, mogą udostępniać w Biuletynie Informacji Publicznej również inne informacje publiczne.
Myślę, że wielu czytelników dostrzega absurd sytuacji, w których niewielki uczniowski klub sportowy pozyskujący dotacje z gminy zobowiązany byłby do udostępniania określonych danych w Biuletynie Informacji Publicznej. Kompletny absurd.
Na szczęście ustawodawca dostrzegł ten problem, czego efektem jest nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w której wprowadzono przepisy art. 4a-4c o następującej treści:
Art. 4a
Organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, z wyłączeniem stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, które:
1) wykonują zadania publiczne, lub
2) dysponują majątkiem publicznym
- udostępniają informację publiczną na zasadach i w trybie określonym w niniejszej ustawie.
Art. 4b Udostępnianie informacji publicznej następuje:
1) poprzez ogłaszanie informacji publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej na zasadach, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764 oraz z 2017 r. poz. 933), albo
2) poprzez ogłaszanie informacji publicznej na stronie internetowej organizacji pozarządowych oraz podmiotów, o których mowa w art. 4a, albo
3) na wniosek na zasadach, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Art. 4c W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do udostępniania informacji publicznej stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
W skrócie: organizacje pozarządowe (do których można w zdecydowanej większości zaliczyć zarówno związki sportowe jak i kluby sportowe) udostępniają informacje publiczne w przypadku wystąpienia przesłanek, o których mowa w art. 4a pkt 1 i 2. Może to nastąpić poprzez ogłoszenie informacji publicznych (art. 4b pkt 1), jednakże ustawa daje też możliwość udostępnienia informacji na stronie internetowej oraz na wniosek zainteresowanego. Powyższe jednoznacznie wskazuje zatem, że nie w każdym przypadku organizacje sportowe będą zobowiązane do ogłaszania informacji publicznych w BIP i taka jest też moja odpowiedź na pytanie zadane przez czytelniczkę.
Być może bardziej zasadne byłoby wprowadzenie wyżej omówionych przepisów do ustawy o dostępie do informacji publicznej, jednakże na pewno cieszy fakt zmniejszenia formalizmu dla organizacji sportowych (zwłaszcza w mniejszych ośrodkach), co ułatwi ich bieżące funkcjonowanie.
