Duża nowelizacja Regulaminu Dyscyplinarnego Polskiego Związku Piłki Nożnej wprowadziła sporo zmian i nowości. O dwóch najważniejszych z punktu widzenia małych klubów szukających sprawiedliwości w swoich sprawach czy to dyscyplinarnych czy rozgrywkowych już pisaliśmy. Poruszyliśmy kwestie związane zmianami regulacji związanych ze sporządzeniem uzasadnienia przez organy dyscyplinarne oraz omówiliśmy zmiany wysokości kaucji odwoławczej.
Przedstawione powyżej kwestie to tylko mały wycinek nowelizacji dokonanej Uchwałą nr IX/156 z dnia 20 września 2023 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie zmian w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN. Regulamin Dyscyplinarny PZPN będziemy dalej nazywać skrótowo „RD PZPN”.
Zmiany wprowadzono w wielu przepisach i to zarówno w części ogólnej RD PZPN, jak i części szczególnej, jak i w procedurze. Pora na te najważniejsze. W zakresie podmiotowym opisanym w art. 2 RD PZPN czyli w kręgu osób, których dotyczy postępowanie zmieniono pojęcie „działacza piłkarskiego” w części dotyczącej „działaczy” związkowych. A zatem do tej grupy należą członkowie organów władzy, kontroli, jurysdykcyjnych i organów doradczych Polskiego Związku Piłki Nożnej, Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej, ich struktur członkowskich, lig zawodowych, klubów i innych organizacji członkowskich, sędziowie, asystenci sędziego, trenerzy, pracownicy oraz współpracownicy PZPN, WZPN i ich organizacji członkowskich, każda inna osoba odpowiedzialna za sprawy sportowe, techniczne, medyczne lub administracyjne w PZPN, WZPN i w ich organizacjach członkowskich, a także każda inna osoba zobowiązana do przestrzegania Statutów, Regulaminów i przepisów PZPN i WZPN. Regulacje dotyczące „działaczy” z klubów pozostały bez zmian. Odpowiedzialności od 1 października 2023 roku podlegają również „inne osoby nie wymienione wyżej, a wpisane do sprawozdania z zawodów jako osoby funkcyjne”.
Zmienił się też art. 2 § 4 RD PZPN, który wskazuje za działania kogo odpowiadają kluby sportowe. Zgodnie z tym przepisem, kluby ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną za przewinienia dyscyplinarne swoich zawodników, trenerów, instruktorów, członków sztabu medycznego, działaczy piłkarskich oraz kibiców.
Nowe brzmienie ma także art. 4 § 2, wskazujący za kogo osoby prawne odpowiadają na zasadzie ryzyka? Osoby prawne odpowiadają za przewinienia dyscyplinarne swoich zawodników, trenerów, instruktorów, członków sztabu medycznego, działaczy, kibiców oraz pracowników i współpracowników na zasadzie ryzyka. Przypomnijmy co do zasady, Regulamin Dyscyplinarny PZPN opiera odpowiedzialność na zasadzie winy, a odstępstwo czyli odpowiedzialność na zasadzie ryzyka realizuje się w omawianym tu przepisie, zgodnie z którym osoby prawne odpowiadają za przewinienia dyscyplinarne swoich zawodników, trenerów, instruktorów, członków sztabu medycznego, działaczy, kibiców oraz pracowników i współpracowników na zasadzie ryzyka.
Nowością jest też art. 6[1] regulujący „przewinienie dyscyplinarne podobne”. Zgodnie z § 1, Przewinieniami dyscyplinarnymi podobnymi są w szczególności przewinienia tego samego rodzaju lub przewinienia uregulowane w tym samym rozdziale Regulaminu, a zgodnie z § 2, przewinienia stanowiące rażące naruszenie przepisów lub obowiązków, ewentualnie przewinienia popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, uważa się za przewinienia dyscyplinarne podobne.
Novum jest również zawarta w art. 14 - Katalogu kar dodatkowych – nowa kara dodatkowa, nakładanymi wyłącznie wobec osób fizycznych, a mianowicie zakaz piastowania funkcji sportowych lub społecznych w PZPN, związkach piłki nożnej, ligach zawodowych, klubach i organizacjach członkowskich PZPN. W poprzednim brzemieniu mieliśmy taką karę - zakaz piastowania funkcji sportowych lub społecznych w komórkach PZPN, związkach piłki nożnej oraz sekcjach piłkarskich klubów będących członkami PZPN.
Zgodnie z art. 17 § 3 podwyższono wysokość dodatkowej kary pieniężnej wymierzanej klubom z 500 000 zł na 2 500 000 zł. Zatem teraz wedle art. 17 RD PZPN, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, kara pieniężna nie może być niższa niż 100 zł, a także, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, zasadnicza kara pieniężna wymierzana klubom nie może przekroczyć 5 000 000 zł, a innym obwinionym 500 000 zł, a także, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, dodatkowa kara pieniężna wymierzana klubom nie może przekroczyć 2.500 000 zł, a innym obwinionym 250 000 zł.
I mamy też w art. 17 przepis § 6, zgodnie z którym kluby odpowiadają solidarnie i subsydiarnie za kary pieniężne, nałożone na ich zawodników, trenerów, działaczy, instruktorów, członków sztabu medycznego, pracowników, współpracowników oraz inne osoby pełniące swoje funkcje z danym meczem lub agentów, działających w imieniu klubu lub na jego rzecz.
Doprecyzowany został przepis art. 19 § 3 RD PZPN, zgodnie z którym kara dyskwalifikacji wymierzona innemu obwinionemu niż zawodnikowi polega na zakazie reprezentowania drużyny i klubu wobec innych osób, przebywania w strefie technicznej, najbliższym otoczeniu pola gry i w szatni oraz zakazie udziału we wszelkiej działalności związanej z piłką nożną. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 27 RD PZPN, Kara zakazu udziału we wszelkiej działalności związanej z piłką nożną oznacza zakaz pełnienia jakiejkolwiek funkcji, roli, czerpania jakichkolwiek pożytków, posiadania interesu w jakimkolwiek podmiocie związanym z piłką nożną (art. 27 § 1). Kara zakazu udziału we wszelkiej działalności związanej z piłką nożną może być orzekana na czas określony od 6 miesięcy do 10 lat (art. 27 § 2).
Poprzednio, kara zakazu udziału we wszelkiej działalności związanej z piłką nożną może być orzekana na czas określony od 6 miesięcy do 10 lat. Natomiast nie było określone co ta kara oznacza.
Kolejne novum. Zmiana brzmienia art. 42 (anulowanie potwierdzenia lub uprawnienia). Od 1 października 2023 r. przepis wskazuje, że kara anulowania potwierdzenia lub uprawnienia orzekana jest w razie dokonania tych czynności w oparciu o nieprawdziwe oświadczenia, dokumenty lub inne dowody.
Nowe brzmienie ma również przepis art. 46[1] RD PZPN do nadzwyczajnego złagodzenia. Kary. Zgodnie z § 1, organ dyscyplinarny może nadzwyczajnie złagodzić karę, jeżeli wymierzenie nawet najłagodniejszej kary przewidzianej dla danego przewinienia dyscyplinarnego jest niewspółmierne do wagi popełnionego przewinienia dyscyplinarnego, a zgodnie z § 2, w przypadku nadzwyczajnego złagodzenia kary organ wymierza karę łagodniejszego rodzaju z katalogu kar zasadniczych lub karę poniżej minimalnego wymiaru jej zagrożenia.
W art. 48 dodano § 3 i zgodnie z tym przepisem, postępowanie w przedmiocie odstąpienia od wymierzenia kary dyscyplinarnej właściwej za dane przewinienie związane z grą (automat) prowadzone jest wyłącznie na wniosek. Wniosek o odstąpienie od wymierzenia kary dyscyplinarnej z automatu wnosi się w terminie 48 godzin od zakończenia meczu na adres poczty elektronicznej właściwego organu dyscyplinarnego. Jeżeli termin do złożenia wniosku upływa w dniu ustawowo wolnym od pracy (niedziela, święta) dopuszcza się możliwość złożenia wniosku do godziny 12.00 pierwszego dnia roboczego po dniu ustawowo wolnym od pracy. Od rozstrzygnięcia, którego przedmiotem jest odstąpienie lub odmowa odstąpienia od kary dyscyplinarnej właściwej za dane przewinienie związane z grą (automat), odwołanie nie przysługuje.
Ważne skutki wywołuje znowelizowany art. 57 §2, regulujący naruszenia art. 12 Przepisów Gry. W jego myśl, jeżeli co najmniej 5 zawodników jednej drużyny otrzyma napomnienie (żółtą kartkę) lub wykluczenie (czerwona kartka) w jednym meczu, klub ukaranych zawodników podlega karze pieniężnej z automatu w wysokości określonej w odrębnych regulacjach.
Z kolei z nowego brzmienia art. 58 § 2, wynika, że w sytuacji, gdy ta sama osoba w danych rozgrywkach pełni zarówno funkcję zawodnika oraz inną funkcję uprawniającą do przebywania na ławce rezerwowych - w stosunku do tej osoby ewidencje napomnień prowadzone są odrębnie.
Całkowicie zmienione zostało brzmienie art. 67 RD PZPN – to już część szczególna Regulaminu i przepis dotyczący zachowań pogardliwych lub dyskryminacyjnych. Znowelizowane zostały jeszcze inne przepisy z części szczególnej. Skala tych nowelizacji jest różna i albo była to nieznaczna korekta albo nadanie nowego brzmienia. Mowa tu o następujących przepisach:
- art. 69 - Słowa i zachowania wulgarne lub powszechnie uznane za obraźliwe
- art. 71 - Samowolne opuszczenie boiska przez drużynę lub odmowa dalszego rozgrywania meczu
- art. 72 - Groźba lub przemoc
- art. 75 - Podżeganie do nienawiści
- art. 77 - Wypowiedzi poniżające
- art. 82 - Nieterminowe przesłanie sprawozdania
- art. 83 - Uniemożliwienie zamieszczenia zastrzeżeń
- art. 84 - Publiczne wypowiedzi sędziego, obserwatora lub delegata
- art. 97 - Nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez agenta piłkarskiego
- art. 98 - Prowadzenie działalności o wymiarze krajowym przez osobę nie posiadającą uprawnień agenta piłkarskiego
- art. 99 - Nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez zawodnika
- art. 100 - Nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez klub
- art. 104 - Niewykonywanie orzeczeń
- art. 105 - Niewykonywanie zobowiązań
- art. 105¹ - Nieterminowe wykonywanie zobowiązań finansowych przez kluby
Z kolei w art. 110 odnoszącym się do innych rażących naruszeń przepisów prawa związkowego lub norm etyczno – moralnych, obowiązujących w piłce nożnej wprowadzono do jego dyspozycji wyrazy FIFA, UEFA i § 1 brzmi teraz następująco: „Za niewykonanie, niedopełnienie lub niedbałe wykonanie obowiązków określonych w Statucie Polskiego Związku Piłki Nożnej, uchwałach, decyzjach lub wytycznych organów Polskiego Związku Piłki Nożnej, ligi zawodowej lub innych podmiotów, pozostających w strukturach Polskiego Związku Piłki Nożnej, FIFA, UEFA, naruszenie norm moralno – etycznych obowiązujących w piłce nożnej a także niewykonanie, niedopełnienie lub niedbałe wykonanie rozstrzygnięć organów administracji publicznej, dotyczących sportu piłki nożnej, wymierza się kary..:”
Wprowadzono też art. 110[1] - Stalking i nękanie. I tak, za stalking i nękanie sędziego, jak i innego uczestnika (meczu) spotkania, wymierza się zawodnikom, trenerom, instruktorom, agentom piłkarskim, członkom sztabu medycznego, licencjonowanym organizatorom imprez piłkarskich, sędziom, delegatom i obserwatorom oraz działaczom piłkarskim kary: a) pieniężną, b) dyskwalifikacji, w wymiarze nie niższym niż 5 meczów, c) czasowy zakaz udziału we wszelkiej działalności związanej z piłką nożną, d) zawieszenia lub pozbawienia licencji, e) wykluczenia z PZPN.
W art. 111 – pierwszym z części proceduralnej Regulaminu, wprowadzono § 6, zgodnie z którym językiem postępowania jest język polski.
W art. 115 § 2 i 3 – doprecyzowano, kto może być pełnomocnikiem w postępowaniu. I tak, pełnomocnikiem osoby fizycznej może być osoba uprawniona do świadczenia pomocy prawnej w rozumieniu Ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1184 ze zm.) lub Ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1166 ze zm.), zstępni, małżonek, rodzice, rodzeństwo, a także działacz lub pracownik klubu, którego osoba fizyczna jest członkiem. Natomiast, pełnomocnikiem osoby prawnej może być osoba uprawniona do świadczenia pomocy prawnej w rozumieniu przepisów wymienionych w § 2 niniejszego przepisu, a ponadto działacz lub jej pracownik.
Ważne jest dołączenie do art. 116 stanowiącego o dowodach przepisu §4, zgodnie z którym, fakty oraz wnioski zawarte w raportach wyspecjalizowanych instytucji wskazujące na znaczne prawdopodobieństwo manipulowania przebiegiem lub wynikiem meczu, w braku dowodu przeciwnego, objęte są domniemaniem prawdziwości co do przebiegu zdarzeń w nim stwierdzonych. Chodzi o sprawozdania i raporty dotyczące ruchu i zasięgów zakładów bukmacherskich i obstawiania danych wydarzeń sportowych.
I wreszcie pora na omówienie zmiany art. 122 §2, który teraz brzmi tak: z uwzględnieniem przepisów odrębnych, Najwyższa Komisja Odwoławcza rozpatruje ponadto odwołania od decyzji organów PZPN, uprawnionych do orzekania w I instancji na podstawie odrębnych przepisów oraz skargi kasacyjne od orzeczeń organów dyscyplinarnych wojewódzkich związków piłki nożnej wydanych w II instancji, jeżeli nie przysługuje od nich inny środek zaskarżenia. To też oznacza, że orzeczenia tzw. „rozgrywkowe” wydane przez organ drugiej instancji wojewódzkiego związku piłki nożnej są ostateczne i prawomocne.
Na koniec, jak to przy nowelizacji proponuję lekturę art. 169 RD PZPN:
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE
Art. 169
1. W sprawach nieuregulowanych niniejszym Regulaminem organy dyscyplinarne orzekają zgodnie z przyjętymi zwyczajami, uwzględniając poglądy doktryny oraz orzeczenia wydane przez Trybunały Sportowe i sądy powszechne.
2. Terminy odnoszące się do osób fizycznych mają zastosowanie do obu płci. Każdy termin w liczbie pojedynczej ma zastosowanie do liczby mnogiej i odwrotnie.
