W dzisiejszym tekście przedstawiona zostaną opublikowane ustalenia kontroli NIK realizacji przez organy wykonawcze gmin (burmistrzów i prezydentów miast) obowiązków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas imprez masowych i biegów ulicznych. Przedstawione wyniki, delikatnie mówiąc, nie zachwycają.
Przedmiot kontroli
W trakcie czynności skontrolowanych zostało 5 urzędów miast wojewódzkich, 10 urzędów miast na prawach powiatu oraz 10 urzędów miast niebędących miastami na prawach powiatu.
Przedmiotem kontroli były w szczególności takie zagadnienia jak:
- Przestrzeganie wymogów i procedur wydawania zezwoleń na organizację imprez masowych i biegów ulicznych, w szczególności, gdy gminy były ich organizatorem.
- Kontrolę zgodności przebiegu imprez masowych, w tym podwyższonego ryzyka, z warunkami określonymi w zezwoleniu,
- Warunki organizacyjno-kadrowe dla realizacji obowiązków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas imprez masowych i biegów ulicznych.
Zadane zostały następujące pytania definiujące cele kontroli:
- Czy organy wykonawcze gmin realizowały obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa imprez masowych i biegów ulicznych organizowanych na ich terenie?
- Czy istniały warunki organizacyjno-kadrowe dla realizacji obowiązków związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa imprez masowych i biegów ulicznych?
- Czy organy wykonawcze gmin przestrzegały wymogów i procedur wydawania zezwoleń na organizację imprez masowych, w szczególności będąc ich organizatorem?
- Czy organy wykonawcze gmin kontrolowały zgodność przebiegu imprez masowych, w tym podwyższonego ryzyka, z warunkami określonymi w zezwoleniu?
- Czy organy wykonawcze gmin przestrzegały wymogów i procedur wydawania zezwoleń na organizację biegów ulicznych oraz weryfikowały zagrożenia związane z ich przebiegiem?
Wyniki kontroli
Wyniki kontroli wskazują na liczne nieprawidłowości związane z organizacją imprez masowych oraz biegów ulicznych, m.in.:
- W ponad połowie kontrolowanych urzędów (52% w przypadku imprez masowych i 63% w przypadku biegów ulicznych) wydawano zezwolenia mimo niezałączenia do złożonych wniosków, wymaganych prawem informacji, opinii i dokumentów istotnych dla bezpieczeństwa organizowanych imprez i biegów.
W przypadku imprez masowych braki dotyczyły głównie następujących dokumentów:
- wymaganych opinii o niezbędnej wielkości sił i środków potrzebnych do zabezpieczenia imprezy
- instrukcji postępowania w przypadku zaistnienia pożaru lub innego zdarzenia
- informacji o rozmieszczeniu punktów informacyjnych i pomocy medycznej
- danych osoby wyznaczonej na kierownika ds. bezpieczeństwa
Brakujące dokumenty związane z organizacją biegów ulicznych to najczęściej:
- plany określające sposób zapewnienia bezpieczeństwa porządku publicznego podczas biegu, w tym pisemna instrukca określająca zadania służb porządkowych, opracowana w uzgodnieniu z Policją
- wykaz osób odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg i zabezpieczenie imprezy w miejscach rozpoczęcia i zakończenia każdego odcinka biegu
- szczegółowy regulamin, określającego m.in. zasady zachowania uczestników imprezy istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego
2. Stwierdzono ponadto, że rozpatrywano wnioski o wydanie zezwoleń składane po upływie ustawowego terminu (30 dni przed terminem imprezy/biegu), w skrajnych przypadkach nawet 2-3 dni przed imprezą, co uniemożliwiało organizatorom prawidłowe przygotowanie wydarzenia, w tym na zapewnienie na odpowiednim poziomie bezpiecznych warunków uczestnictwa. Problem ten dotyczył 56% imprez masowych oraz 63% biegów ulicznych. Jak sam wskazał NIK, często to „opóźnienia w składaniu przez organizatorów imprez wniosków o wydanie zezwoleń istotnie wpływały na możliwość prawidłowego prowadzenia przez organ postępowania, ograniczając czas na rzetelne przeanalizowanie tego wniosku i załączonej do niego dokumentacji”.
- W prawie połowie skontrolowanych urzędów (48%) kopii wydanych zezwoleń nie przekazano w terminie, nie zachowano dowodów ich przekazania lub w ogóle nie przekazano m.in. Policji, Straży Pożarnej oraz wojewodom. Nieprzekazanie kopii wydanych zezwoleń właściwemu wojewodzie utrudniało bądź wręcz uniemożliwiało wojewodom skorzystanie z uprawnienia do zakazania przeprowadzenia planowanej imprezy masowej z udziałem publiczności w wypadku negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego.
- Odsetek gmin, w których nie kontrolowano zgodności przebiegu imprez masowych innych niż podwyższonego ryzyka z warunkami określonymi w zezwoleniach wynosi 56%. Jedynie na terenie 11 miast kontrolowano zgodność przebiegu imprez masowych niebędących imprezami podwyższonego ryzyka z warunkami określonymi w zezwoleniu, z tym zastrzeżeniem, że w czterech miastach skontrolowano mniej niż 2% takich imprez.
- Ustalenia przeprowadzanych kontroli wykazały szereg istotnych nieprawidłowości w przebiegu imprez, które znacząco rzutowały na bezpieczeństwo ich uczestników np.:
- zbyt małą liczbę pracowników ochrony;
- wnoszenie na teren imprezy masowej środków pirotechnicznych i napojów alkoholowych (przy wprowadzonym zakazie spożywania);
- niewłaściwe wykonywanie obowiązków przez organizatora i służby porządkowe;
- brak opracowanego scenariusza postępowania i działania w określonych sytuacjach powodujących zagrożenie bezpieczeństwa uczestników imprezy.
- W każdym z kontrolowanych urzędów zapewniono warunki organizacyjno-kadrowe dla realizacji obowiązków związanych z wykonywaniem zadań w zakresie imprez masowych i biegów ulicznych, przypisując je konkretnym komórkom organizacyjnym i osobom, zatrudnionym w urzędzie lub podległej mu jednostce. Optymalnej realizacji tych zadań nie sprzyjało jednak to, że:
- pracownicy zajmujący się problematyką imprez masowych i biegów ulicznych nie brali udziału w szkoleniach z tego zakresu;
- nie opracowano procedur regulujących obowiązki organu w zakresie bezpieczeństwa imprez masowych i biegów ulicznych;
- nie przeprowadzano audytów i kontroli wewnętrznych dotyczących realizacji obowiązków w zakresie bezpieczeństwa imprez masowych biegów ulicznych;
- nie opracowano formalnych zasad monitorowania organizacji na terenie miasta imprez innych niż masowe.
Wymienione zostały najczęściej powtarzające się naruszenia, jednakże powyższa lista nie obejmuje wszystkich stwierdzonych uchybień.
Wnioski
W wystąpieniach pokontrolnych skierowanych do prezydentów miast i burmistrzów, wskazując na liczne naruszenia Najwyższa Izba Kontroli wnioskowała m.in. o zapewnienie rzetelnego wydawania zezwoleń na organizację imprez masowych i biegów ulicznych, zgodnie z przepisami ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych i Prawa o ruchu drogowym oraz o terminowe przekazywanie ich kopii właściwym organom i wojewodzie. Pod rozwagę poddano również zmianę przepisów m.in. poprzez umożliwienie odmowę wydania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej i biegu ulicznego w sytuacji przekroczenia terminów przewidzianych na złożenie wniosków o wydanie zezwoleń jak również obowiązku dokonywania udokumentowanych analiz przebiegu imprez. Czas pokaże, w jaki sposób postulaty te zostaną zrealizowane.
(zdjęcie ma charkter ilustracyjny)
