W poprzednim artykule pisałem o nowej karze za brak bezpieczeństwa i porządku na obiekcie piłkarskim w świetle Regulaminu Dyscyplinarnego Polskiego Związku Piłki Nożnej czyli karze wykluczenia z rozgrywek. To efekt nowelizacji z 12 lipca 2019 roku przepisu art. 64 Regulaminu. Na łamach prawosportowe.pl była też już mowa o napomnieniach i wykluczeniach czyli potocznie mówiąc o żółtych i czerwonych kartkach dla sztabów trenerskich drużyn (art. 62 Regulaminu). Chciałbym w kilku najbliższych wpisach omówić najważniejsze zmiany z lipca.
Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej w polskiej piłce nożnej
Dziś chciałbym pochylić nad jednym z przepisów z części ogólnej Regulaminu Dyscyplinarnego. To przepis, a właściwie przepisy dotyczące winy. Zostały one zawarte w art. 4. W nowym brzmieniu, zgodnie z §1, odpowiedzialność dyscyplinarna oparta jest na zasadzie winy, chyba że z przepisów szczególnych wynikają inne zasady odpowiedzialności. W poprzednim porządku przed nowelizacją, odpowiedzialność dyscyplinarną ponosiło się za przewinienia popełnione umyślnie, a w przypadkach przewidzianych w regulaminie, także za przewinienia nieumyślne. Widać więc zmianę na rzecz odpowiedzialności opartej na zasadzie winy i odejście od odpowiedzialności opieranej na kryterium umyślności dokonanego czynu lub zaniechania.
Zasady odpowiedzialności na gruncie polskiego prawa cywilnego
W ujęciu cywilno-prawnym również zasada winy jest dominująca w ustalaniu odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Przepis art. 415 Kodeksu Cywilnego brzmi: ”Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Choć nie zostało w nim zdefiniowane pojęcie winy to doktryna przyjmuje, że składają się na nie dwa elementy: obiektywny i subiektywny. Obiektywny to bezprawność działania lub zaniechania osoby odpowiedzialnej za działanie. Są też oczywiście okoliczności wyłączające odpowiedzialność tzw. kontratypy. Subiektywny element wiąże się natomiast z psychicznym nastawieniem sprawcy do czynu. Dla istnienia odpowiedzialności cywilnej stopień winy - jej umyślność bądź nieumyślność nie ma znaczenia.
Zatem regulacja związkowa zbliżyła się do cywilno-prawnej, a przed nowelizacją właśnie umyślność była podstawowym kryterium przypisania takiej odpowiedzialność.
Oprócz zasady winy występują w prawie cywilnym także zasada ryzyka i zasada słuszności, które pełnią rolę uzupełniającą.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka opiera się na założeniu, że osoba która posiada urządzenia wykorzystujące siły przyrody, które mogą powodować zagrożenie lub posługuje się dla realizacji swoich interesów podległymi jej osobami, powinna ponosić odpowiedzialność za szkody wynikłe dla innych osób, chociaż sama nie ponosiłaby winy. Natomiast, odpowiedzialność na zasadzie słuszności polega na tym, że w danej sytuacji znani są sprawca i poszkodowany, ale sprawca nie ponosi winy. Chodzi tutaj o odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez władzę publiczną, odpowiedzialność w braku zobowiązanych do nadzoru oraz szkodę wyrządzoną przez zwierzę.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. W jakich przypadkach?
W Regulaminie Dyscyplinarnym mamy też poza odpowiedzialnością na zasadzie winy, odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, a wynika to z art. 4 §2. Zgodnie z tym przepisem, osoby prawne odpowiadają za przewinienia dyscyplinarne swoich zawodników, trenerów, instruktorów, członków sztabu medycznego, działaczy, kibiców oraz innych osób pełniących swoje funkcje z danymi zawodami na zasadzie ryzyka. Kluby czy to działające w formie spółek prawa handlowego: spółek akcyjnych, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, sportowych spółek akcyjnych, czy też stowarzyszeń są osobami prawnymi.
Przed nowelizacją zasada ryzyka obowiązywała już przy przewinieniach dyscyplinarnych zawodników, trenerów, instruktorów, członków sztabu medycznego, działaczy oraz kibiców danego klubu. Nową kategorią są zatem w tym przepisie: „inne osoby pełniące swoje funkcje z danymi zawodami”. Przez te osoby należy rozumieć pozostałe osoby niewymienione w przepisie, czy wszelkie inne poza trenerami, instruktorami, członkami sztabu medycznego, działaczami i kibicami klubu.
(zdjęcie ma charakter ilustracyjny)
