Obecna sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się i walką z wirusem SARS-CoV-2, stanowi poważny problem dla działań prowadzonych przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). Z tego też powodu wyposażyła ona krajowe agencje antydopingowe (ADO) oraz sportowców w dokumenty, będące niejako przewodnikami po ich obowiązkach i uprawnieniach w tym newralgicznym okresie.
Motywy wprowadzenia owych rozwiązań są zrozumiałe. Niemalże wszystkie rozgrywki i poważne imprezy zaplanowane na rok 2020 zostały odwołane. W interesie zawodników leży utrzymanie formy i odpowiedniego przygotowania fizycznego. Jest to wyjątkowo trudne zważywszy na liczne ograniczenia dotyczące przemieszczania się, opuszczania swoich domów, kontaktów z partnerami z zespołów i trenerami. Wymienione okoliczności w połączeniu z przeświadczeniem o niższej liczbie potencjalnych badań na obecność niedozwolonych substancji mogą sprzyjać decyzjom o wzmożonym korzystaniu ze środków wspomagających.
M.in. w celu przeciwdziałania takim sytuacjom WADA opublikowała w dniu 20 marca 2020 r. „COVID-19: ADO GUIDANCE” - przewodnik dla krajowych organizacji antydopingowych[1], oraz w dniu 23 marca 2020 r. „COVID-19: Athlete Q&A” – zestaw istotnych pytań i odpowiedzi dla sportowców, dotykający problemu epidemii[2]. Oba dokumenty, których wybrane postanowienia zostaną przedstawione poniżej, można odnaleźć odwiedzając linki przytoczone na końcu dzisiejszego wpisu.
COVID-19: ADO GUIDANCE
Przewodnik został podzielony na kilka sekcji. Każda z nich dotyka innej sfery działalności krajowych organizacji antydopingowych, powierzonych na podstawie przepisów wewnętrznych WADA.
a) BADANIA
Jeżeli programy prowadzenia badań przez ADO mogą być kontynuowane, należy przede wszystkim stosować się do wytycznych właściwych organów państwowych, w celu bezwzględnej ochrony zdrowia osób zaangażowanych w dany proces. W przypadku niestabilnej sytuacji i trudności w prowadzeniu testów, ADO powinny skupić się na sportowcach i dyscyplinach „wysokiego ryzyka”, a także innych ustalonych wcześniej priorytetowych badaniach. Przy braku możliwości działania, należy stale monitorować sytuacje oraz opracować plan działania, który będzie wdrożony po ustaniu zagrożenia.
b) MIEJSCE POBYTU
ADO w dalszym ciągu mają obowiązek rejestrowania miejsca pobytu sportowców. Powinny również zweryfikować czy systemy, z których korzystają są zgodne i wystarczające wg przepisów WADA. Ponadto sportowcy powinni być zachęcani do informowania o ewentualnym zarażeniu koronawirusem tudzież zastosowaną wobec nich kwarantanną.
c) EDUKACJA
ADO powinny w okresie ograniczonego przemieszczania kłaść nacisk na prowadzenie akcji edukacyjnych w ramach e-learningu.
d) KOMUNIKACJA ZEWNĘTRZNA
ADO powinny informować swoich członków o wpływie COVID-19 na ich działania, zapewniając poziom szczegółowości, który będzie równoważył przejrzystość funkcjonowania z potrzebą zachowania nieprzewidywalności testów antydopingowych. Równie istotna ma być wymiana informacji pomiędzy poszczególnymi ADO.
e) DZIAŁANIA INFORMACYJNE WZGLĘDEM SPORTOWCÓW
ADO powinny zapewnić by sportowcy byli należycie poinformowani o:
- możliwości przeprowadzania testów antydopingowych w dowolnym miejscu i czasie
- konieczności aktualizacji ich miejsca pobytu
- środkach ochrony stosowanych przez ADO w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa
- konieczności przekazania informacji o ewentualnym zarażeniu koronawirusem
- potencjalnych konsekwencjach nieprzestrzegania ciążących na nich obowiązków.
COVID-19: Athlete Q&A
Dokument dla sportowców został przygotowany w formie dziewięciu pytań i odpowiedzi. Służą możliwie najprostszemu wyjaśnieniu zawodnikom wymogów jakie są im stawiane podczas stanu epidemii, jak również przysługującym im uprawnieniom. Pytania zostały sformułowane następująco:
- Czy mogę nadal być poddany się testom podczas pandemii COVID-19, biorąc pod uwagę wiele obowiązujących ograniczeń, zwłaszcza, że dotyczą one dystansu społecznego i samoizolacji?
- Jeśli zostanę poddany testom, jakie działania zostaną podjęte, aby zminimalizować ryzyko infekcji?
- Jakie konkretne środki podejmowane są przez ADO, aby zminimalizować szanse rozprzestrzeniania się koronawirusa?
- Co powinienem zrobić, jeśli mam objawy wskazujące na COVID-19?
- Czy nadal potrzebuję „wyłączenia dla celów terapeutycznych” (TUE), jeśli moja sytuacja wymaga użycia zabronionej substancji lub metody?
- Jeśli sportowcy nie są regularnie testowani lub rzadziej niż zwykle, co robi WADA, aby zapewnić uczciwą konkurencję, gdy sytuacja powróci do normy?
- Czy nadal muszę podawać informacje o moim miejscu pobytu?
- Czy mogę odmówić testów antydopingowych, jeśli poddałem się samoizolacji, jestem objęty kwarantanną lub uważam, że personel ADO nie podejmuje odpowiednich środków ostrożności?
- W jaki sposób mogę mieć pewność, że przy zmniejszeniu liczby testów będę konkurować w środowisku wolnym od dopingu?
Jak można łatwo zauważyć, postawione pytania korespondują z wytycznymi przygotowanymi dla krajowych organów antydopingowych. Odpowiedzi sformułowano telegraficznie przy jednoczesnym zachowaniu spójności z działaniami oczekiwanymi ze strony osób i organów przeprowadzających badania.
Tytułem końca zachęcam zainteresowane osoby do zapoznania się we własnym zakresie z przytoczonymi dokumentami. Jednocześnie sygnalizuję, że w obliczu podejmowanych kroków przez organy antydopingowe, nawet w tym newralgicznym okresie zmniejszonych kontroli, warto z dużą rezerwą podchodzić do środków wspomagających utrzymanie sprawności fizycznej. W przeciwnym razie przymusowa przerwa od rywalizacji sportowej może potrwać jeszcze dłużej.
[1] https://www.wada-ama.org/en/media/news/2020-03/wada-updates-its-covid-19-guidance-for-anti-doping-organizations
[2] https://www.wada-ama.org/en/media/news/2020-03/wada-responds-to-athlete-queries-concerning-anti-doping-in-light-of-covid-19
(zdjęcie ma charakter ilustracyjny, fot: pixabay)
(zdjęcie ma charakter ilustracyjny, fot: pixabay)
