Temat dzisiejszego bloga nawiązuje do zdarzającego się w naszej praktyce roszczenia o usunięcie urządzeń przesyłowych. W jednym z wcześniejszych wpisów wskazywałem na przesłanki usunięcia tych rzeczy. Dziś spróbuję przybliżyć kwestię terminu, w jakim to żądanie może byś skutecznie zrealizowane.
Przepisem, który reguluje tą kwestię jest art. 320 Kpc. Zgodnie z jego treścią „W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku (…) w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.”
Jak wskazuje się w orzecznictwie ustanowione w powyższej normie "moratorium sędziowskie” służy urealnieniu egzekucji i uwzględnieniu uwarunkowań ekonomicznych oraz społecznych. W procesach cywilnych będących następstwem umocnienia się praw jednostki (m. in. prawa własności), zmierzających do porządkowania zadawnionych stosunków prawnych potrzeba wyważania interesu właściciela i obiektywnych możliwości strony pozwanej powinna być starannie oceniana, wiadomo bowiem powszechnie, że przeniesienie urządzeń liniowych wymaga zabiegów organizacyjnych, technicznych, ekonomicznych i prawnych. Rozstrzygnięcie o terminie wykonania orzeczenia, powinno uwzględniać zatem przynajmniej podstawowe czynniki takie jak wielkość i funkcja urządzeń (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 9 sierpnia 2005 r., sygn. IV CK 82/05, Legalis).
Jak to wygląda w praktyce? Zwyczajowo jest to termin kilkumiesięczny. W jednej ze spraw prowadzonych przez łódzkimi sądami, po kilku „uchyłkach”, w tym w SN-ie, Sąd Apelacyjny w Łodzi ostatecznie nakazał stronie pozwanej usunięcie kabli sieci energetycznej oraz słupa energetycznego w terminie do 31 grudnia 2014 roku, przy czym prawomocny wyrok zapadł w dniu 14 stycznia 2014 r. (sygn. I ACa 861/13). W stanie faktycznym powyższej sprawy powodowie wykazali, że bezprawnie wkroczono w sferę ich władztwa nad nieruchomością. To pozwany winien zatem wykazać, że ochrony powodom udzielić nie można z uwagi na konieczność osiągnięcia istotnych celów dla społeczności lokalnej niemożliwych do zrealizowania w inny sposób, ewentualnie jeśli możliwych, to pociągających za sobą istotne trudności techniczne, koszty nadmiernie obciążające stronę pozwaną, znaczące perturbacje w zaopatrzeniu części mieszkańców w energię elektryczną.
W innym orzeczeniu, zapadłym na kanwie stanu faktycznego, w którym szpital zażądał usunięcia urządzeń telekomunikacyjnych z jego terenu sąd drugiej instancji orzekł, iż „Sąd Rejonowy prawidłowo zakreślił stronie pozwanej na podstawie art. 320 Kpc termin 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia na usunięcie z nieruchomości powoda infrastruktury telekomunikacyjnej poza granice nieruchomości. Termin ten należy uznać za odpowiedni i uwzględniający interesy obu stron. Strona powodowa domagała się zakreślenia 3 miesięcznego, a strona pozwana 9 miesięcznego. Jednakże strona pozwana w żaden sposób nie uzasadniła, z jakich przyczyn właśnie termin 9 miesięczny miałby być terminem odpowiednim, zwłaszcza, że strona pozwana już od daty uprawomocnienia się postanowienia z dnia 23 grudnia 2015 r. (…) oddalającego wniosek o stwierdzenie nabycia służebności przesyłu w drodze zasiedzenia, powinna była liczyć się z koniecznością usunięcia przedmiotowej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz przeniesienia jej poza granice przedmiotowej nieruchomości i zacząć podejmować działania w tym kierunku. Zakreślony termin 6 miesięcy nie naraża powoda na zbyt długie wyczekiwanie na usunięcie infrastruktury telekomunikacyjnej, natomiast pozwanej pozwoli na podjęcie czynności formalno-procesowych i wykonanie prac związanych z usunięciem przedmiotowej infrastruktury telekomunikacyjnej z nieruchomości będącej w użytkowaniu powoda wraz z jednoczesnym przeprowadzeniem jej poza nieruchomością (tak w wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 31 maja 2017 r., sygn. II Ca 332/17, nie publ.).
Powyższe sprawy mają oczywiście charakter przykładowy, ale żądając usunięcia cudzych urządzeń ze swojego gruntu występujący z roszczeniem musi się liczyć przynajmniej z kilkumiesięcznym terminem na realizację swojego żądania po prawomocnym zakończeniu sprawy.
