Przy okazji omawiania lipcowej nowelizacji Regulaminu Dyscyplinarnego Polskiego Związku Piłki Nożnej wspominałem o obowiązku naprawienia szkody. Również już w styczniu tego roku pisałem w jakich przypadkach można stosować ten przepis i nakładać obowiązki na obwinionych. Dzisiaj natomiast słów kilka o praktyce, która powoli się kształtuje.
Przypominając podstawa zastosowania obowiązku naprawienia szkody została zawarta w art. 5 § 7 Regulaminu Dyscyplinarnego Polskiego Związku Piłki Nożnej. Zgodnie z nim, orzekając karę dyscyplinarną, warunkowo zawieszając jej wykonanie, nadzwyczajnie ją złagadzając na podstawie art. 46 1 lub odstępując od jej wymierzenia na podstawie art. 47 organ dyscyplinarny może nałożyć na podmiot ponoszący odpowiedzialność dyscyplinarną obowiązki, stosownie do treści art. 56.
Przepis art. 56 Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN zawiera normę dotyczącą samego obowiązku. Zgodnie z nią, niezależnie od możliwości stosowania kar dyscyplinarnych przewidzianych w niniejszym regulaminie, organ dyscyplinarny może nałożyć na obwinionego obowiązki, w szczególności obowiązek naprawienia szkody w całości lub części, określając termin i sposób wykonania takiego obowiązku.
Przyglądając się dotychczasowemu stosowaniu lub próbie stosowania tego przepisu przez organy dyscyplinarne, warto zauważyć, iż organ dyscyplinarny I instancji jednego z wojewódzkich związków piłki nożnej, stosuje ten przepis z naruszeniem prawa, bowiem z początkiem października w decyzji zobowiązał jeden z klubów, którego kibice zdemolowali sektor gości na jednym ze stadionów do naprawy szkody (zdemolowanego sektora, uszkodzonych ponad 100 krzesełek, bramy i fragmentu ogrodzenia) podczas meczu. Klub zobowiązano – jak czytamy w decyzji - „do naprawienia szkody w terminie do xx. grudnia 2019 roku pod groźbą kary finansowej 30.000 zł”.
Klub odwołał się do właściwej komisji odwoławczej, która uchyliła orzeczenie organu I instancji i przekazała je do ponownego rozpoznania. Motywem takiej decyzji była treść obu cytowanych powyżej przepisów art. 5 § 7 i art. 56 Regulaminu Dyscyplinarnego. Z treści obu przepisów czytanych łącznie wynika iż Regulamin Dyscyplinarny PZPN dopuszcza możliwość nakładania na obwinionego obowiązków – jednakże – wyłącznie w sytuacji – jednoczesnego orzeczenia wobec niego kary.
Inaczej, żeby zaistniała możliwość nałożenia obowiązku naprawienia szkody, w pierwszej kolejność musi zostać nałożona kara dyscyplinarna. Obowiązek naprawienia szkody nie może istnieć jako samodzielny byt prawny, zatem należy uznać, że przepis art. 56 RD PZPN ma charakter akcesoryjny w stosunku do kary nakładanej w postępowaniu dyscyplinarnej.
Wypada tu wskazać również, że art. 56 RD PZPN jest i nie może być również przepisem warunkowym, a skonstruowanie kary za niewykonanie nałożonego obowiązku, jak w przytaczanej sprawie jest niedopuszczalne. W przypadku prawidłowego nałożenia kary dyscyplinarnej (głównej i ewentualnie jeszcze kar dodatkowych) i dodatkowo związanych z nią (z nimi) obowiązków, w przypadku niewykonania tych obowiązków, organ dyscyplinarny ma obowiązek wszcząć nowe postępowanie dyscyplinarne na podstawie art. 104 lub art. 105 RD PZPN, które to przepisy dotyczą odpowiednio niewykonywania orzeczeń organów jurysdykcyjnych i niewykonywania zobowiązań, w zależności od charakteru nałożonego obowiązku. A takie rozumienie regulacji zawartej w art. 56 ma na celu zapewnienie skutecznej realizacji praw procesowych strony i przeprowadzenie rzetelnego postępowania dyscyplinarnego.
Obowiązek z art. 56 RD PZPN można natomiast stosować np. w przypadku kary dyscyplinarnej za niesportowe zachowanie zawodnika (art. 61 § 2.1). Wówczas, jeżeli przewinienie, za które zawodnik został wykluczony z gry w wyniku samoistnej czerwonej kartki polegało na: naruszeniu nietykalności cielesnej, znieważeniu lub zniesławieniu albo innym, wysoce niesportowym zachowaniu przed, w czasie meczu lub bezpośrednio po nim, po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego wymierza się karę dyskwalifikacji, w wymiarze nie niższym niż 3 mecze albo karę dyskwalifikacji czasowej. I takiej karze, nakładanej przez organ I instancji może towarzyszyć nałożenie obowiązku w tym przypadku przeproszenia poszkodowanego w tym incydencie.
Obowiązek może być również nałożony przez organ odwoławczy rozpatrujący odwołanie, np. przy uwzględnieniu odwołanie i skróceniu kary dyskwalifikacji czy też przez organ rozpatrujący wniosek na podstawie art. 165 RD PZPN czyli norm dotyczących zawieszenia i darowania prawomocnej kary dyscyplinarnej. Wówczas dodatkowo (akcesoryjnie) taki obowiązek, uregulowany w art. 56 może zostać nałożony na obwinionego.
