Rozpoczęcie sezonu grzewczego wiąże się z pogorszeniem jakości powietrza. Informacje na ten temat można znaleźć na stronach internetowych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska. Często rekomendowanym rozwiązaniem w przypadku szczególnego nasilenia zjawiska zwanego popularnie smogiem jest pozostanie w domu. Problem w tym, że czasem trzeba z niego wyjść – choćby do pracy. Przepisy nie regulują w sposób bezpośredni postępowania pracodawców w związku z jesienno – zimowym pogorszeniem się jakości powietrza. Trzeba więc odwołać się do ogólnych zasad prawa pracy w tym bhp, które zobowiązują pracodawcę do ochrony zdrowia i życia pracowników. W przypadku smogu dotyczy to w szczególności zatrudnionych na otwartej przestrzeni.
W skład powietrza którym oddychamy obok azotu oraz tlenu wchodzi cała masa substancji których obecność w atmosferze ma szkodliwy wpływ na zdrowie. Cząstki zawarte w popularnym w sezonie grzewczym smogu w istotny sposób ograniczają obronne funkcje dróg oddechowych - czyniąc organizm bardziej podatny na infekcje. Do tego dochodzi upośledzona wymiana gazowa w płucach, związane z nią większe obciążenie dla serca oraz zwiększenie ryzyka wystąpienia alergii.
Oddychanie mocno zanieczyszczonym powietrzem, wzbogaconym o efekty uboczne działania pieców, w których bywa spalane wszystko co daje ciepło jest nie tylko niekomfortowe ale i wręcz bywa szkodliwe. Na względny komfort mogą liczyć ci, którzy doświadczają słabej jakości powietrza poza czasem pracy. Szczególnie narażoną grupą są liczni pracownicy którzy z racji wykonywanego zawodu świadczą pracę na otwartej przestrzeni – czyli jak to się mówi często „na świeżym powietrzu”, tacy jak np. pracownicy budowlani, ochrony, służb utrzymania czystości.
W sytuacji szczególnie intensywnego nasilenia zjawisk smogowych optymalnym rozwiązaniem wpisującym się w zasadę dbałości o zdrowie i życie pracowników byłoby wstrzymanie procesów pracy na otwartej przestrzeni – oczywiście z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jednak takie rozwiązanie ma charakter mocno jednostronny a smog nie może być utożsamiany z bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia i życia, które uzasadnia powstrzymanie się od pracy. Wprawdzie pracodawca nie ma bezpośredniego wpływu na jakość powietrza występującego na otwartej przestrzeni – jednak ma możliwość zapewnienia środków ochronnych w ramach działań profilaktycznych podjętych po przeprowadzonej wcześniej ocenie ryzyka zawodowego - która powinna uwzględniać zjawisko smogu, w stosunku do pracowników pracujących na powietrzu.
Trudno mówić o całkowitej izolacji zatrudnionych od powietrza noszącego znamiona smogu. Jest to niewykonalne ze względów technicznych oraz bezpieczeństwa. Trudno bowiem mówić o bezpieczeństwie i ergonomii pracy pracownika budowlanego pracującego na rusztowaniu w stroju nurka. Można jednak zadbać o wyposażenie pracowników w półmaski, redukujące w sposób znaczny ekspozycję na zanieczyszczenia występujące w powietrzu. Aby taka półmaska mogła prawidłowo spełniać swoją rolę, powinna być indywidualnie dopasowana do twarzy – inaczej może być wyłącznie atrapą utrudniającą oddychanie. Właściwie dobrana półmaska musi być kompromisem - z jednej bowiem strony filtracja powietrza powinna być możliwie najwyższa – a opory oddychania najniższe. Co to oznacza w praktyce ? – im szybsze tempo prac – tym większe zapotrzebowanie na tlen co generuje przyspieszony oddech. W miarę możliwości warto zatem w okresie szczególnego nasilenia smogu zadbać o obniżenie tempa prac – szczególnie tych związanych z dużym wysiłkiem fizycznym.
