Ostatnia nowelizacja Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN (dalej: RD PZPN) wprowadzona Uchwałą nr IX/156 z dnia 20 września 2023 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie zmian w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPN przynosi wiele zmian w akcie prawnym regulującym zasady odpowiedzialności w sporcie piłki nożnej w Polsce. Uchwała zawiera ponad 80 zmian w Regulaminie Dyscyplinarnym. Jedne z najważniejszym zmian dotyczą uzasadnień decyzji organów dyscyplinarnych, co ma dla stron postępowania, w szczególności obwinionych w sprawach dyscyplinarnym niebagatelne znaczenie.
Od 1 października 2023 r., czyli od dnia wejście w życie zmian uzasadnienie orzeczenia zgodnie z art. 143 §3 RD PZPN sporządza się na wniosek:
- strony,
- zainteresowanego,
- Rzecznika Dyscyplinarnego,
- Rzecznika Ochrony Prawa Związkowego.
Wniosek o sporządzenie uzasadnienia należy złożyć do organu, który wydał orzeczenie. Wniosek składa się ustnie do protokołu lub na piśmie w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia albo jego doręczenia, jeżeli strona nie była obecna podczas ogłoszenia.
Jeszcze gwoli wyjaśnienia, zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, a nie jest obwinionym w sprawie (z art. 112 §2 RD PZPN).
Przed nowelizacją – zgodnie z art. 143 §2 RD PZPN, orzeczenie wraz z pisemnym uzasadnieniem, sporządzonym w terminie 7 dni od ogłoszenia, doręczało się obwinionemu lub ustanowionemu przez niego pełnomocnikowi, pouczając go o sposobie i terminie odwołania, a uzasadnienie powinno zawierać zwięzły opis przewinienia dyscyplinarnego i wskazanie dowodów, na podstawie których przypisano obwinionemu to przewinienie. Zgodnie z §3, organy nie uzasadniały orzeczeń dotyczących przewinień dyscyplinarnych związanych z grą (automat) oraz orzeczeń uwzględniających wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Wyjątki od obowiązującej od 1 października 2023 r. zasady sporządzania uzasadnień decyzji organów dyscyplinarnych zostały zawarte w art. 143 §4 RD PZPN, zgodnie z którym orzeczenie któremu został nadany rygor natychmiastowej wykonalności albo orzeczenie, które jest natychmiast wykonalne albo orzeczenie, w którym wymierzono karę dyskwalifikacji określoną liczbą meczów, która to kara może zostać wykonana w terminie 1 miesiąca lub krótszym od dnia ogłoszenia orzeczenia jest uzasadniane z urzędu w terminie 7 dni od dnia jego ogłoszenia.
Uzasadnienie sporządza się od 1 października br. w terminie 7 dni od otrzymania wniosku, z zastrzeżeniem § 4, czyli uzasadnień sporządzanych z urzędu, gdzie organ ma 7 dni na sporządzenie uzasadnienia decyzji od jej ogłoszenia.
Uzasadnienie powinno zawierać zwięzły opis przewinienia dyscyplinarnego i wskazanie dowodów, na podstawie których przypisano obwinionemu to przewinienie, a także wskazanie motywów jakimi kierował się organ dyscyplinarny wymierzając karę.
Art. 143 §6 RD PZPN reguluje kiedy organ I instancji pozostawia wniosek o sporządzenie uzasadnienia bez dalszego biegu. Dzieję się tak, jeżeli jest on niedopuszczalny, spóźniony lub dotknięty brakami. Decyzja organu w zakresie pozostawienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia bez dalszego biegu nie podlega zaskarżeniu. Organ może również sporządzić uzasadnienie takiej decyzji z urzędu w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia.
Po nowelizacji pozostał przepis mówiący o tym, że orzeczeń dotyczących przewinień dyscyplinarnych związanych z grą (automat) oraz orzeczeń uwzględniających wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności dyscyplinarnej nie uzasadnia się (art. 143 §7 RD PZPN).
Orzeczenia doręcza się również Rzecznikowi Dyscyplinarnemu i zainteresowanemu, jeżeli brali udział w sprawie oraz Rzecznikowi Ochrony Prawa Związkowego, niezależnie od tego czy ten brał udział w sprawie. Warto jeszcze dodać, że w nowym art. 143 §9 RD PZPN znalazła się istniejąca dotychczas „furtka” dla organu dyscyplinarnego, stanowiąca, że z uwagi na precedensowy charakter lub zawiłość sprawy organ dyscyplinarny może odroczyć publikację orzeczenia na czas nieprzekraczający 14 dni.
Fundamentalne znaczenie ma teraz art. 144 §3 RD PZPN, który stanowi, iż Strona wnosi odwołanie w terminie 7 dni od dnia doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. W przypadku niemożności doręczenia orzeczenia na adres strony zawarty w aktach sprawy, doręczenie uznaje się za skuteczne w dacie dokonania adnotacji doręczyciela o niemożności doręczenia. Do tej pory, gdy uzasadnienie było co do zasady sporządzane z urzędu, wystarczyło, że było ono doręczone wraz z decyzją i od daty tego doręczenia biegł termin. Teraz by się odwołać, trzeba złożyć wniosek o uzasadnienie, by otrzymać decyzję wraz z uzasadnieniem.
Przy okazji kwestii uzasadnień decyzji i odwołań do organu II instancji, warto przypomnieć – choć nie jest to bezpośrednio związane z tym artykułem – postanowienie art. 144 §6, które wskazuje, że wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie kary, chyba że orzeczenie objęte jest rygorem natychmiastowej wykonalności, czyli jeśli decyzja nie ma rygoru natychmiastowej wykonalności, to kara wobec obwinionego, z chwilą złożenia odwołania zostaje wstrzymana. Np. mamy karę dyskwalifikacji zawodnika w liczbie np. 6 meczów za wysoce niesportowe zachowanie i organ dyscyplinarny I instancji nie nałożył rygoru, to z chwilą wniesienia odwołania, zawodnik może zagrać w meczu mimo orzeczonej kary.
Teraz o doręczeniu orzeczenia organu II instancji. Zgodnie z art. 147 §1 RD PZPN organ II instancji sporządza uzasadnienie wydanego orzeczenia w następstwie rozpoznania odwołania wyłącznie na wniosek skarżącego lub zainteresowanego (jeżeli brał on udział w sprawie) złożony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia. Organ II instancji sporządza uzasadnienie wydanego orzeczenia w następstwie rozpoznania odwołania również na wniosek Rzecznika Dyscyplinarnego, jeżeli brał on udział w sprawie oraz na wniosek Rzecznika Ochrony Prawa Związkowego PZPN złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia (art. 147 §2 RD PZPN).
Organ II instancji pozostawia wniosek o doręczenie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem bez dalszego biegu jeżeli jest on niedopuszczalny, spóźniony lub dotknięty brakami. Decyzja organu II instancji w tym zakresie nie podlega zaskarżeniu. W świetle art. 147 §4 RD PZPN, w przypadku gdy wskutek rozpoznania odwołania orzeczenie organu I instancji zostało uchylone w całości lub części i sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania (organ odwoławczy uchylił zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez właściwy organ lub organ odwoławczy uchylił zaskarżone orzeczenie w całości i postępowanie umorzył albo uchylił zaskarżone orzeczenie w części i w tym zakresie postępowanie umorzył, a w pozostałej części przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez właściwy organ bądź orzekł co do istoty sprawy) organ II instancji sporządza i doręcza uzasadnienie orzeczenia z urzędu.
Organ II instancji sporządza uzasadnienie w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, a w przypadku uzasadnienia z urzędu w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia. W przypadku sporządzenia uzasadnienia orzeczenia na wniosek strony lub zainteresowanego doręcza się je wnioskodawcy, organowi I instancji oraz Rzecznikowi Ochrony Prawa Związkowego. Uzasadnienie powinno zawierać wskazanie z jakich powodów orzeczenie organu dyscyplinarnego I instancji zostało zmienione lub uchylone oraz dlaczego zarzuty zawarte w odwołaniu zostały, bądź nie zostały uwzględnione.
Teraz o skardze kasacyjnej. Zgodnie z art. 157 §1, Najwyższa Komisja Odwoławcza PZPN sporządza uzasadnienie wydanego orzeczenia w następstwie rozpoznania skargi kasacyjnej wyłącznie na wniosek skarżącego lub zainteresowanego (jeżeli brał on udział w sprawie) złożony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia. Art. 147 § 2, 3 i 4 stosuje się tutaj odpowiednio.
Najwyższa Komisja Odwoławcza sporządza uzasadnienie w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, a w przypadku uzasadnienia z urzędu w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia orzeczenia. W przypadku sporządzenia uzasadnienia orzeczenia na wniosek strony lub zainteresowanego doręcza się je wnioskodawcy, organowi II instancji oraz Rzecznikowi Ochrony Prawa Związkowego. Uzasadnienie powinno zawierać wskazanie z jakich powodów skarga kasacyjna została oddalona, ewentualnie z jakich powodów orzeczenie organu dyscyplinarnego wojewódzkiego związku piłki nożnej zostało zmienione lub uchylone oraz dlaczego zarzuty zawarte w skardze kasacyjnej zostały lub nie zostały uwzględnione.
