W ostatnich kilku tygodniach można sporo przeczytać o unijnym Rozporządzeniu nr 2019/1150 z dnia 20 czerwca 2019 r. Ma ono wprowadzać znaczące zmiany w funkcjonowaniu rynku e-commerce oraz mieć wpływ podobny do tego jakie miało RODO dwa lata temu. Od razu powiem, że takie zapowiedzi są sformułowane na wyrost. Nie oznacza to jednak, że wpływ tego dokumentu będzie znikomy. Szczególnie dla niektórych uczestników internetowego handlu zmiany obowiązujące od 12 lipca będą miały duże znacznie.
Myślę, że w celu wyjaśnienia, dlaczego wpływ Rozporządzenia nr 2019/1150, nie będzie miał aż tak dużego wpływu na rynek e-commerce, należy wskazać podmioty które są zobowiązane do stosowania jego przepisów. Otóż, objęte działaniem tego rozporządzenia są: platformy pośredniczące w sprzedaży produktów i usług, a więc świadczące usługi pozwalające na zamieszczanie ofert sprzedaży i kojarzenia ze sobą sprzedawców z konsumentami (określani przez rozporządzenie jako: dostawcy usług pośrednictwa internetowego) oraz wyszukiwarek internetowych (a konkretnie ich właścicieli nazywanych: (dostawca wyszukiwarki internetowej). To właśnie te podmioty są zobowiązane do przestrzegania Rozporządzenia nr 2019/1150, a w związku z czym, do 12 lipca muszą wprowadzić konkretne zmiany w swoich regulaminach.
Rozporządzenie nr 2019/115 wprowadza szereg nowych obowiązków. Poniżej postaram się wymienić najważniejsze z nich, do których zastosowania są pośrednicy oraz wyszukiwarki internetowe:
- Sformułowanie warunków korzystania z usług w sposób prosty i przystępny, udostępnienie ich kontrahentom (użytkownikom biznesowym) na każdym etapie wykonywania umowy, w tym przed jej zawarciem. Warunki muszą zawierać jasne reguły zawieszania, zakańczania lub ograniczania świadczenia usług w stosunku do konkretnych użytkowników biznesowych platformy. Warunki muszą wskazywać dodatkowe kanały dystrybucji oraz potencjalne programy partnerskie, jeżeli takie istnieją. W warunkach musi znaleźć się również nota o ich wpływie na prawa własności intelektualnej użytkowników.
- Pośrednicy są zobowiązani do informowania swoich kontrahentów (użytkowników biznesowych) o wszelkich zmianach warunków korzystania z usług. Informacja musi być doręczona użytkowników na trwałym nośniku danych, przynajmniej na 15 dni przed planowanym wdrożeniem zmian. W tym czasie użytkownicy mogą wypowiedzieć umowę z pośrednikiem. W tym samym czasie mogą oświadczyć o rezygnacji z uprawnienia do wypowiedzenia umowy. W wyjątkowych sytuacjach termin 15-dniowy powinien zostać przedłużony (okoliczności te określa rozporządzenie).
- Pośrednicy muszą poinformować użytkownika biznesowego o ograniczeniu, zawieszeniu lub zakończeniu świadczenia mu usług poprzez przekazanie decyzji z uzasadnieniem. Decyzja o zakończeniu musi być doręczona najpóźniej na 30 dni przed zakończeniem (chyba że powodem jest wielokrotne naruszanie warunków świadczenia usług). Pośrednicy są zobowiązani do umożliwienia użytkownikom sytuacji ograniczenia, zawieszenia i zakończenia świadczenia usług w ramach wewnętrznego systemu rozpoznawania skarg.
- Rozporządzenie wprowadza obowiązki w zakresie procesu, który określa ,,plasowaniem”, czyli potocznie mówiąc – w zakresie pozycjonowania. W ramach pozycjonowania, pośrednicy oraz wyszukiwarki internetowe powinny określić główne parametry plasowania. Opisane powinno zostać czy istnieje możliwość lepszego pozycjonowania za wynagrodzenie oraz jeśli tak, to w jaki sposób to przebiega. W przypadku, gdy pozycja użytkownika została zmieniona, ograniczona lub usunięta to użytkownik powinien zostać o tym poinformowany.
- Dostawcy wyszukiwarek oraz pośrednicy internetowi muszą informować o zróżnicowaniu traktowania kontrahentów.
- Pośrednicy internetowi muszą informować o tym jakie dane o swoich kontrahentach posiadają oraz jakie dane im udostępniają.
- Dostawcy pośrednictwa muszą zapewnić swoim kontrahentom wewnętrzy system rozpatrywania skarg, który będzie dla nich łatwo dostępny, nieodpłatny, zapewniający rozpatrywanie skarg w rozsądnym terminie. Kontrahent korzystający z przewidzianej procedury powinien zostać poinformowany o sposobie jej zakończenia.
- Pośrednik internetowy jest zobowiązany do wskazania dwóch mediatorów z których pomocą są gotowi podjąć próbę osiągnięcia porozumienia z użytkownikami biznesowymi.
Na podstawie powyższego wyliczenia widać, skąd wzięło się przekonanie o dużym znaczeniu nowego Rozporządzenia, które wchodzi w życie 12 lipca 2020 r., lista wprowadzanych obowiązków jest naprawdę długa. Zaznaczyć należy jednak, że nie dotyczy wszystkich użytkowników rynku e-commerce, a jedynie tych prowadzących platformy sprzedażowe oraz wyszukiwarki internetowe.
