Po fantastycznym wyniku osiągniętym przez siatkarzy reprezentacji Polski na ubiegłorocznych mistrzostwach świata płynęły w stronę złotych medalistów liczne pochwały i komplementy. Sportowy sukces siatkarzy zapoczątkował lawinę obietnic i dyskusji dotyczących odpowiedniego uhonorowania oraz docenienia mistrzów świata. Wysoką premię zagwarantował sportowcom również premier Mateusz Morawiecki, a jak się później okazało, jej wypłacenie wcale nie było takie proste.
Głównym problemem uniemożliwiającym natychmiastowe spełnienie obietnicy premiera był brak podstawy prawnej, która umożliwiałaby przyznanie dodatkowej nagrody. Dotychczasowe regulacje określały maksymalną wysokość przyznanych premii, które jednak były znacznie niższe, niż zadeklarowane przez Prezesa Rady Ministrów 15 milionów zł, z których do siatkarzy trafić miała nawet 1/3 tej kwoty. Jedynym rozwiązaniem okazało się stworzenie odpowiedniej podstawy prawnej, a następnie w oparciu o nią wypłacenie bonusów w obiecanej wysokości.
22 listopada 2018 r. wpłynął do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów oraz niektórych innych ustaw. Dzień później została ona skierowana do I czytania na posiedzeniu Sejmu, które miało miejsce 16 stycznia 2019 r. i zakończyło się podjęciem decyzji o skierowaniu projektu ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. 30 stycznia 2019 r., po II czytaniu w Sejmie projekt ustawy znów został skierowany do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych celem przedstawienia sprawozdania. Sprawozdanie zostało przedstawione jeszcze tego samego dnia, co skutkowało niezwłocznym przeprowadzeniem III czytania. 30 stycznia 2019 r. na posiedzeniu nr 77 przeprowadzono głosowanie, które zakończyło się uchwaleniem ustawy (245 głosów za, 152 przeciw, 2 wstrzymało się), a w konsekwencji jej przekazaniem Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Senat nie wniósł do ustawy poprawek, a zatem ostateczna decyzja leży już po stronie Prezydenta RP, który musi podjąć jedno z rozstrzygnięć określonych w art. 122 Konstytucji RP. To najbardziej pożądane określa ust. 2 wspomnianego przepisu ustawy zasadniczej: podpisanie ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o zmianie ustawy o Radzie Ministrów oraz niektórych innych ustaw w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządzenie jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
Dotychczasowe regulacje powierzały uprawnienie przyznawania nagród sportowcom jedynie Ministrowi Sportu i Turystyki. W celu umożliwienia podjęcia takich działań premierowi w ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów dodano art. 31a o następującej treści:
„Art. 31a. Prezes Rady Ministrów w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w tym za wybitne osiągnięcia naukowe, sportowe lub z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może, po zasięgnięciu opinii właściwego ministra, przyznać osobie fizycznej, z rezerwy ogólnej budżetu państwa, nagrodę specjalną Prezesa Rady Ministrów.”
Pozostałe wprowadzone zmiany mają na celu odpowiednie zabezpieczenie interesów zasłużonych osób. Do art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych określającego środki zwolnione od podatku dochodowego, po pkt 145 dodany ma zostać pkt 146 w brzmieniu:
(Art. 21. 1. Wolne od podatku dochodowego są:)
146) nagrody specjalne Prezesa Rady Ministrów przyznawane na podstawie art. 31a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów.
Z kolei trzecia planowana zmiana obejmuje ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W jej art. 8 ust. 4 po pkt 8 dodaje się pkt 9 w brzmieniu:
(4. Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:)
9) nagrody specjalnej Prezesa Rady Ministrów przyznawanej na podstawie art. 31a ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów.
Jak zatem jasno wynika z przepisów nagrody specjalne Prezesa Rady Ministrów będą zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz nie zostaną wliczone do dochodu danej osoby. Rozwiązanie to należy ocenić jak najbardziej pozytywnie, gdyż będzie dodatkową bonifikatą i wyrazem uznania, którego rzeczywistej wysokości nie zmniejszą przepisy podatkowe oraz nie wpłynie niekorzystnie na możliwość przyznawania innych świadczeń.
Nie można również zapominać, iż nagroda ta jest inicjatywą szefa rządu, a zatem nie wyłącza możliwości przyznania innych uregulowanych prawnie gratyfikacji. W przypadku złotej drużyny Vitala Heynena zastosowanie znajdą dwa rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki. Pierwsze z nich, z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie wyróżnień i nagród pieniężnych za wybitne osiągnięcia sportowe, w § 5 ust. 2 lit. a stanowi, iż za zajęcie w mistrzostwach świata pierwszego miejsca może zostać przyznana nagroda w wysokości do 12-krotności podstawy. Drugie z rozporządzeń, z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie odznak, wyróżnień oraz nagród pieniężnych za osiągnięcia w działalności w zakresie sportu, w § 10 ust. 1 stanowi, iż nagrodę można przyznać trenerowi prowadzącemu szkolenie lub w szkoleniu uczestniczącemu. § 10 ust. 2 wskazuje, że w przypadku zajęcia przez zawodnika, zespół, osadę, sztafetę lub drużynę pierwszego miejsca na mistrzostwach świata seniorów wysokość nagrody trenera sięgnąć może 6-krotności podstawy. Podstawa ustalenia wysokości obu wyróżnień zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie wynosi 2300 zł.
Ponadto sportowcy mogą liczyć dodatkowo na stypendium przyznawane przez okres 12 miesięcy na podstawie § 5 ust. 2 lit. a oraz § 7 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 14 listopada 2017 r. w sprawie stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej. Stypendium za zajęcie 1 miejsca w mistrzostwach świata w kategorii seniorów przyznawane jest do wysokości maksymalnie 3,6-krotności podstawy, która zgodnie z art. 32 ust. 1b ustawy o sporcie wynosi 2300 zł. Na tym jednak dodatki się nie kończą, ponieważ premię w wysokości 2 milionów złotych do podziału między siatkarzy zadeklarował również Polski Związek Piłki Siatkowej. Trzech zawodników, których wybrano do drużyny marzeń turnieju otrzymało od FIVB również dodatkowe premie po 10 tys. dolarów, a na konto Bartosza Kurka (MVP Mistrzostw Świata) trafiło dodatkowe 30 tys. dolarów.
Wydaje się, iż nic nie stanie na drodze do wypłacenia siatkarzom obiecanych przez Prezesa Rady Ministrów specjalnych nagród. Ustawa wymaga już jedynie podpisu Prezydenta, a zgodnie z jej art. 4 ma wejść w życie z dniem następującym po dniu jej ogłoszenia. Rozwiązanie takie umożliwi przyznanie sportowcom również innych gratyfikacji przysługujących na mocy ustawy o sporcie oraz stosownych rozporządzeń Ministra Sportu i Turystyki. Bez cienia wątpliwości stwierdzić można, iż za napisanie pięknej karty w historii polskiej siatkówki naszym reprezentantom należą się liczne słowa uznania oraz inne formy uhonorowania, również te finansowe.