Kilka dni temu Bartosz Cabaj na łamach bloga prawosportowe.pl pisał o zakresie obowiązywania, niedawno uchwalonego przez Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej Kodeksu Etycznego PZPN. Zakres ten jest szeroki i myślę, że warto przyjrzeć mu się dokładniej.
Przypomnijmy, zakres podmiotowy Kodeksu Etycznego został określony w art. 2 ust 1 i odnosi się do wszystkich członków Związku, zawodników, trenerów, instruktorów piłkarskich, innych osób wchodzących w skład kadry szkoleniowo-medycznej, sędziów, działaczy piłkarskich, pośredników transakcyjnych, agentów meczowych oraz innych osób działających w polskiej piłce nożnej, które podlegają postanowieniom Kodeksu w dniu, w którym zostaje popełnione dane naruszenie.
Warto jeszcze spojrzeć co kryje się pod niektórymi pojęciami np. agenta piłkarskiego, działacza piłkarskiego lub pośrednika transakcyjnego. Uchwała nr IX/142 z dnia 4 listopada 2020 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie przyjęcia Kodeksu Etycznego Polskiego Związku Piłki Nożnej zawiera słowniczek i objaśnienia poszczególnych definicji, umieszczone ponad przepisami Kodeksu.
Rozpocznijmy od definicji piłkarza. Zgodnie z Uchwałą „piłkarz” to zawodnik stale uprawiający piłkę nożną i zarejestrowany przez Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN) lub Wojewódzki Związek Piłki Nożnej (WZPN). Skoro nie ma w definicjach wyjaśnienia pojęcia „piłkarka’, to przez piłkarkę należy rozumieć zawodniczkę stale uprawiającą piłkę nożną i zarejestrowaną przez Polski Związek Piłki Nożnej lub Wojewódzki Związek Piłki Nożnej. Znajdujemy też pojęcie „statusu zawodniczek”. I choć nie ma zdefiniowanego statusu zawodnika, to ilekroć w Kodeksie jest mowa o zawodniku rozumie się również przez to odpowiednio zawodniczkę uprawiającą sport piłki nożnej, chyba że właściwe przepisy FIFA, UEFA i PZPN stanowią inaczej.
O ile Uchwałodawca nie zdecydował się na definiowanie pojęć „innych osób wchodzących w skład kadry szkoleniowo-medycznej” oraz „sędziów” to znajdujemy w Kodeksie definicję „działacza piłkarskiego”. Wspomniani powyżej sędziowie i inne osoby wchodzące w skład kadry szkoleniowo-medycznej znaleźli się zakresowo właśnie w definicji działacza piłkarskiego, zgodnie z którą jest to członek władz, organów jurysdykcyjnych i doradczych PZPN, WZPN, lig zawodowych, klubów i innych organizacji członkowskich, sędzia, asystent sędziego, trener, instruktor, pracownik PZPN, WZPN i ich organizacji członkowskich, każda inna osoba odpowiedzialna za sprawy techniczne, medyczne lub administracyjne w PZPN, WZPN i w ich organizacjach członkowskich, a także każdy inny podmiot zobowiązany do przestrzegania Statutów PZPN i WZPN.
Mamy też definicje „agenta meczowego” i „pośrednika transakcyjnego”. Agent meczowy to wg Kodeksu osoba fizyczna lub prawna, posiadająca licencję FIFA, która pozwala jej organizować mecze piłkarskie, zgodnie z właściwym Regulaminem FIFA natomiast pośrednik transakcyjny to osoba fizyczna lub prawna, która reprezentuje - odpłatnie lub nieodpłatnie – zawodników i/lub kluby w ramach negocjacji mających na celu zawarcie kontraktu piłkarskiego lub reprezentuje kluby w negocjacjach mających na celu zawarcie umowy transferowej.
I na koniec omawiania pojęć definiujących osoby, które ponoszą odpowiedzialność na gruncie omawianego Kodeksu Etycznego pora na definicję „podmiotu powiązanego” / „podmiotów powiązanych”. Przez podmioty powiązane należy rozumieć zgodnie z Uchwałą nr IX/142 - osoby trzecie mające związki z podmiotami podlegającymi nin. Kodeksowi oraz Kodeksowi Etycznemu FIFA, które są uważane za osoby powiązane, jeśli spełniają jedno lub kilka następujących kryteriów, tj. gdy są:
a) przedstawicielami lub pracownikami w.w. podmiotów,
b) małżonkami lub ich partnerami życiowymi,
c) osobami pozostającymi w tym samym gospodarstwie domowym, niezależnie od tego, czy istnieją relacje osobiste między osobą trzecią, a podmiotem podlegającym regulacjom kodeksowym,
d) innymi członkami rodziny, z którymi wskazany podmiot pozostaje w ścisłych relacjach,
e) osobą prawną, w tym spółką prawa handlowego lub każdą inną instytucją powierniczą, jeżeli podmiot, do którego stosuje się regulacje kodeksowe lub osoba czerpiąca nienależną korzyść:
(i) zajmuje stanowisko kierownicze w danej osobie prawnej, w tym w spółce prawa handlowego lub instytucji powierniczej;
(ii) bezpośrednio lub pośrednio kontroluje daną osobę prawną, w tym spółkę prawa handlowego lub instytucję powierniczą;
(iii) jest beneficjentem osoby prawnej, spółki prawa handlowego lub instytucji powierniczej,
(iv) świadczy usługi na rzecz takiej osoby prawnej, spółki prawa handlowego lub instytucji powierniczej, niezależnie od istnienia formalnego kontraktu.
Krąg osób podlegających odpowiedzialności jest więc bardzo szeroki. Istotne jest, że – zgodnie z art. 30 Uchwały - zasady odpowiedzialności za naruszenie zasad etycznych, w tym w szczególności zasad określonych postanowieniami niniejszego Kodeksu Etycznego określa Regulamin Dyscyplinarny PZPN. Z kolei w Rozdziale 2 Kodeksu Etycznego „Naczelne zasady etyczne obowiązujące w sporcie piłki nożnej” znajdujemy zasady, których złamanie rodzi odpowiedzialność na gruncie Kodeksu. O nich w kolejnych odcinkach.
