Uzyskanie statusu organizacji pożytku publicznego (OPP) może być atrakcyjną opcją również dla klubów sportowych. Status OPP wiąże się z określonymi przywilejami dla organizacji, które mogą mieć realny wpływ na jej funkcjonowanie. Uzyskanie statusu OPP uzależnione jest jednak od spełnienia określonych warunków. I o tym szerzej w dzisiejszym wpisie.
Czym jest działalność pożytku publicznego?
Działalność pożytku publicznego jest zdefiniowana w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (dalej: „ustawa”). Artykuł 3 ust. 1 ustawy definiuje ją jako działalność społecznie użyteczną, prowadzoną przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie.
Sfera zadań publicznych jest z kolei enumeratywnie wyliczona w art. 4 ust. 1 pkt 1 – 34 ustawy. Wśród tych sfer, najbardziej typowymi i najczęściej realizowanymi przez kluby sportowe są zwłaszcza:
- wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej (art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy);
- działalność na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży (art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy);
- ochrona i promocja zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy);
Działalność zdecydowanej większość klubów sportowych w praktyce wpisuje się więc w działalność pożytku publicznego.
Które kluby sportowe mogą ubiegać się o status OPP?
Bez cienia wątpliwości o status OPP mogą ubiegać się kluby sportowe działające w formie stowarzyszeń i fundacji. Te organizacje są wprost wskazane w ustawie jako organizacje pozarządowe mogące prowadzić działalność pożytku publicznego (art. 3 ust. 2 ustawy).
A co z klubami sportowymi działającymi w formie spółek prawa handlowego, w szczególności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej? Ustawa nie wyklucza prowadzenia przez te podmioty działalności pożytku publicznego, a tym samym uzyskania przez nie statusu OPP. Kluby sportowe działające w tych formach muszą jednak spełnić określone wymogi: nie mogą działać w celu osiągnięcia zysku oraz muszą przeznaczać całość dochodu na realizację celów statutowych. Dodatkowo, nie mogą przeznaczać zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników. W praktyce chodzi więc o tzw. podmioty non-profit.
Jakie warunki musi spełnić klub sportowy, aby uzyskać status OPP?
Aby uzyskać status OPP organizacja musi spełnić wszystkie wymogi ustawy i złożyć stosowny wniosek o potwierdzenie tego faktu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Aby uzyskać status OPP klub sportowy musi przede wszystkim:
- prowadzić nieprzerwanie przez co najmniej 2 lata działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności, lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa (w przypadku klubów sportowych działających w formie stowarzyszeń działalność ta nie może być prowadzona wyłącznie na rzecz członków stowarzyszenia);
- prowadzić działalność gospodarczą (o ile oczywiście taką prowadzi) wyłącznie jako dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego;
- przeznaczać nadwyżkę przychodów nad kosztami na działalność pożytku publicznego;
- posiadać statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru (ważne zwłaszcza w przypadku klubów sportowych działających w formie fundacji lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, gdyż co do zasady organizacje te nie mają ustawowego obowiązku posiadania organu kontroli lub nadzoru);
- posiadać statutowe ograniczenia dotyczące wykorzystywania majątku organizacji oraz dokonywania zakupów od podmiotów związanych z członkami organizacji stosownie do art. 20 ust. 1 pkt 6 ustawy;
- członkowie organów klubu nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
Jakie przywileje, a jakie dodatkowe obowiązki niesie ze sobą status OPP?
Do najważniejszych korzyści związanych ze statusem OPP należy niewątpliwie możliwość przekazywania 1,5% podatku dochodowego przez osoby fizyczne na rzecz organizacji posiadających taki status. Uzyskane w ten sposób środki mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.
Status OPP to jednak nie tylko możliwość otrzymywania 1,5 % podatku od osób fizycznych, ale także zwolnienie organizacji od następujących podatków:
- podatku dochodowego od osób prawnych (w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej);
- podatku od nieruchomości (w zakresie nieruchomości lub ich części zajętych na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego);
- podatku od czynności cywilnoprawnych (o ile czynności cywilnoprawne są dokonywane wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego);
Status OPP to także możliwość zwolnienia od opłat sądowych (z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności gospodarczej) oraz zwolnienia od opłaty skarbowej (o ile czynność dokonywana jest wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego).
Status OPP to jednak nie tylko korzyści, ale i dodatkowe obowiązki.
Organizacje muszą pamiętać przede wszystkim o konieczności rachunkowego wyodrębnienia działalności nieodpłatnej, odpłatnej pożytku publicznego i działalności gospodarczej w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników każdej z tych działalności. Zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej lub odpłatnej działalności pożytku publicznego musi być przy tym określony w statucie lub innym akcie wewnętrznym organizacji.
Bardzo ważne są także obowiązki sprawozdawcze ciążące na organizacjach pożytku publicznego. Organizacje te mają obowiązek sporządzenia rocznego sprawozdania merytorycznego ze swojej działalności, jak również rocznego sprawozdania finansowego na zasadach określonych w przepisach o rachunkowości. Obydwa sprawozdania muszą być podane do publicznej wiadomości w sposób umożliwiający zapoznanie się z tym sprawozdaniem przez zainteresowane podmioty (w tym poprzez zamieszczenie na swojej stronie internetowej).
Na koniec warto przywołać kilka oficjalnych danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów. W 2023 r. organizacje pożytku publicznego otrzymały łącznie tytułem 1,5% należnego podatku wynikającego z rozliczenia za 2022 r. środki w wysokości 1 530 430 295, 58 zł. Przeciętna kwota przekazana na rzecz tych organizacji wyniosła 121 zł[1].
[1] https://www.gov.pl/web/finanse/1-procent-podatku-dla-opp (dostęp z dnia 12.02.2024 r.)
