Tytułowy temat budzi wiele emocji w przypadku weryfikacji zawodów jako walkower 0:3 na niekorzyść drużyny, która wystawi zawodnika/zawodniczkę (piłkarza/piłkarkę) z naruszeniem przepisów obowiązujących w polskiej piłce nożnej. W zakresie rozgrywek szczebla centralnego: Ekstraklasy, I ligi, II ligi i III ligi obowiązują tym zakresie przepisy regulaminów tychże rozgrywek uchwalane w formie uchwał na dany sezon przez Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej. Dla klubów IV ligi i klas niższych obowiązują natomiast regulaminy rozgrywek na dany sezon uchwalane przez Zarządy 16 Wojewódzkich Związku Piłki Nożnej. One mogą się między sobą różnić. Zatem obowiązkiem każdego kierownika drużyny, trenerowi jest znajomość regulaminu rozgrywek dla danej klasy rozgrywkowej, której gra jego zespół.
Te regulaminy powstają oczywiście na pewnej kanwie. Im niżej, tym swoboda większa. Chodzi mi tu o swobodę poszczególnych Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej, które tworzą przepisy dla klubów ze swojej jurysdykcji. Wspomnianą kanwą jest Uchwała nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną (dalej: Uchwała). Ona była wielokrotnie nowelizowana, dlatego najlepiej operować na najnowszym tekście jednolitym.
Zgodnie § 1 pkt 1 Uchwały, spotkania piłki nożnej rozgrywane są według obowiązujących Przepisów Gry, niniejszych postanowień oraz regulaminów wydanych przez PZPN, ligę zawodową i Wojewódzkie ZPN. Mamy zatem pełny obraz tego co obowiązuje. Przechodzimy więc do tytułowej „gry zawodników w kilku drużynach tego samego klubu”.
§ 2 pkt 7 Uchwały stanowi, że w rozgrywkach mistrzowskich w danej klasie rozgrywkowej może brać udział tylko jedna drużyna tego samego klubu, z zastrzeżeniem, że w rozgrywkach dzieci i młodzieży dziewcząt i chłopców właściwe Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej mogą podjąć decyzję o możliwości udziału większej liczby drużyn tego samego klubu.
Wiemy zatem, że w „seniorach” w jednej klasie rozgrywkowej może zagrać jeden zespół danego klubu, ale jeśli tych drużyn można skomponować więcej, to można je wystawiać w różnych klasach na podstawie § 2 pkt 6 Uchwały, w świetle którego kluby uczestniczące w rozgrywkach mistrzowskich mogą posiadać jedną lub więcej drużyn w klasach rozgrywek seniorów, niższych od tej, w której uczestniczy pierwszy zespół danego klubu. Zasada ta może być zmieniona przez Zarządy Wojewódzkich ZPN w odniesieniu do rozgrywek prowadzonych przez dany Związek.
Skoro wiadomo już można mieć więcej drużyn, to teraz dla przypomnienia taka „żelazna zasada” zawodnik, żeby zagrać w danej drużynie klubu musi być nie tylko zarejestrowany i potwierdzony, ale musi być uprawniony do gry w tym zespole i na tym niektórzy się „wykładają”, a organ prowadzący rozgrywki lub organ dyscyplinarny właściwy dla tych rozgrywek nakłada kary, w tym weryfikację zawodów jako walkower. Pamiętajmy mamy I-wszą drużynę i II-gą drużynę – to zawodnik, żeby grać w obu bez przeszkód i skutku w postaci walkowera musi być uprawniony do gry i zgłoszony na liście zawodników do rozgrywek i to na tej liście do rozgrywek, w których występuje I-wszy zespół i dodatkowo jeszcze na drugiej liście – tej właściwej rezerw klubu i klasy rozgrywkowej, w której grają.
Samo uprawnienie nie wystarczy, bo mamy limity lub jak kto woli bardziej po staropolsku ograniczenia i na to trzeba zwrócić szczególną uwagę. W cytowanym już powyżej § 2 pkt 7 Uchwały są jeszcze kolejne zdania, a mianowicie: „w sytuacji udziału w jednych rozgrywkach, prowadzonych systemem jesień/wiosna, dwóch lub więcej drużyn tego samego klubu, zawodnik może w jednym sezonie uczestniczyć w rozgrywkach tylko jednej drużyny danego klubu W sytuacji udziału w jednych rozgrywkach, prowadzonych systemem jednorundowym zamkniętym tj. tylko w rundzie jesiennej lub tylko w rundzie wiosennej, dwóch lub więcej drużyn tego samego klubu, zawodnik może w jednej rundzie uczestniczyć w rozgrywkach tylko jednej drużyny danego klubu”.
Przejdźmy jednak do sytuacji najczęstszej, czyli jeden klub ma dwie lub więcej drużyny i tu w sukurs przychodzi dyspozycja § 4 pkt 1 Uchwały, która brzmi: „O ile w przepisach szczególnych nie postanowiono inaczej, Klub posiadający drużyny w kilku klasach rozgrywkowych może wystawić swoich zawodników do gry zgodnie z następującymi zasadami:”. I o tych jakże ważnych zasadach poniżej. Nierespektowanie ich skutkuje weryfikacją zawodów jako walkower na niekorzyść drużyny, w której taki zawodnik zagra. Będzie on bowiem zawodnikiem nieuprawnionym, a to jest jedna z kilkunastu lub więcej enumeratywnie wymienionych przesłanek weryfikacji zawodów jako walkower. Wystarczy że wystąpi jedna przesłanka, ale jeśli znajduje się ona w regulaminie rozgrywek po takiej „formułce” – „Zawody należy zweryfikować jako przegrane 0:3 (0:5 w rozgrywkach Futsalu) na niekorzyść”, to jest to powód do weryfikacji wyniku meczu.
W paragrafie 4 Uchwały mamy dwie grupy ograniczeń:
- Jedna odnosi się do zdrowia zawodników i ich bezpieczeństwa, by w jednym terminie nie grali np. dwóch całych meczów w dwóch drużynach klubu, a
- druga dotyczy łącznego czasu gry zawodnika w poszczególnych drużynach. Jest to przepis mający zapobiec sytuacji, że np. 20 maja po zakończonym sezonie Ekstraklasy, klub ekstraklasowy mający drugą drużynę np. w III lidze wystawia w meczu III ligi cały skład „ekstraklasowy”.
Zgodnie z § 4 pkt 1, „O ile w przepisach szczególnych nie postanowiono inaczej, Klub posiadający drużyny w kilku klasach rozgrywkowych może wystawić swoich zawodników do gry zgodnie z następującymi zasadami:
a) Jeżeli zawodnik, brał udział w spotkaniu mistrzowskim lub pucharowym w wymiarze nieprzekraczającym połowy czasu gry, może uczestniczyć w spotkaniu innej drużyny swego klubu, które rozpoczyna się do 48 godzin po zakończeniu pierwszego meczu, w pełnym wymiarze czasu gry (przepis ten nie dotyczy zawodników występujących na pozycji bramkarza);
b) Udział zawodnika w meczu, w którym zgodnie z postanowieniami regulaminu rozgrywek obowiązuje system zmian powrotnych, będzie traktowany jako udział w meczu w wymiarze nieprzekraczającym połowy czasu gry;
c) Jeżeli zawodnik brał udział w spotkaniu mistrzowskim lub pucharowym w wymiarze przekraczającym połowę czasu gry może wystąpić w kolejnym spotkaniu innej drużyny swego klubu, dopiero po upływie 48 godzin od zakończenia tego meczu (przepis ten nie dotyczy zawodników występujących na pozycji bramkarza).
Ad a i c) dotyczą przypadku drużyn i rozgrywek, gdzie te takie tradycyjne wymiany zawodników, gdzie rezerwowy wchodzi zawodnika, który nie wróci już na boisko, a ad b) dotyczy grania w systemie powrotnych - potocznie nazywanych „lotnymi” - zmian. W przypadku b można wystawiać zawodnika bez limitów, natomiast w tych dwóch nie. I teraz, jeśli zawodnik zagrał w spotkaniu mistrzowskim lub pucharowym w wymiarze nieprzekraczającym połowy czasu gry, może grać w pełnym wymiarze czasu gry w spotkaniu innej drużyny swego klubu, które rozpoczyna się do 48 godzin po zakończeniu pierwszego meczu. I wyjątek ten nie dotyczy bramkarzy. A co jeśli grał więcej?
Otóż, jeśli zawodnik zagrał w spotkaniu mistrzowskim lub pucharowym w wymiarze przekraczającym połowę czasu gry może wystąpić w kolejnym spotkaniu innej drużyny swego klubu, dopiero po upływie 48 godzin od zakończenia tego meczu. Jasne i klarowne, grałeś więcej niż połowę, dbaj o zdrowie, nie graj do 48 godzin od zakończenia tego spotkania.
Co grozi za naruszenie przepisu? Weryfikacja zawodów jako walkower.
I teraz druga grupa przypadków i drugi rodzaj „ochrony” czyli sytuacje łącznego czasu gry zawodnika w poszczególnych drużynach. Jest to przepis mający zapobiec sytuacji, że np. 20 maja po zakończonym sezonie Ekstraklasy, klub ekstraklasowy mający drugą drużynę np. w III lidze wystawia w meczu III ligi cały skład „ekstraklasowy”. Tu jeszcze jest podział na drużyny, z których przynajmniej jedna uczestniczy w rozgrywkach Ekstraklasy, I i II ligi oraz na przypadki, gdzie obie drużyny lub więcej grają w III lidze i niżej. Pamiętajmy, że od kilku lat nie obowiązuje wymóg różnicy dwóch klas rozgrywkowych między dwiema drużynami. I pamiętajmy, że spadek pierwszego zespołu do klasy rozgrywkowej, w której gra druga drużyna powoduje automatyczną relegację tejże drugiej drużyny klasę niżej.
No i teraz o § 4 pkt 2. W przypadku klubów posiadających dwie drużyny, z których przynajmniej jedna uczestniczy w rozgrywkach Ekstraklasy, I i II ligi:
„
a) Zawodnik, który w roku kalendarzowym w którym następuje zakończenie danego sezonu rozgrywkowego kończy 22 rok życia lub młodszy, może bez ograniczeń uczestniczyć w\ meczach z udziałem drużyny klasy niższej, z zastrzeżeniem § 4 ust. 1 i ust. 2 pkt d;
b) Zawodnik, który w roku kalendarzowym w którym następuje zakończenie danego sezonu rozgrywkowego kończy 23 rok życia lub starszy, rozegrał w danym sezonie, w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 450 minut w meczach z udziałem drużyny wyższej klasy rozgrywkowej (liczonych łącznie w meczach mistrzowskich i pucharowych) nie może występować w tym okresie w meczach z udziałem drużyny klasy niższej (mistrzowskich i pucharowych);
c) Zawodnik, który w roku kalendarzowym w którym następuje zakończenie danego sezonu rozgrywkowego kończy 23 rok życia lub starszy, rozegrał w danym sezonie, w okresie po 1 stycznia 450 minut w meczach z udziałem drużyny wyższej klasy rozgrywkowej (liczonych łącznie w meczach mistrzowskich i pucharowych) nie może występować w meczach z udziałem drużyny klasy niższej (mistrzowskich i pucharowych);
d) Po zakończeniu rozgrywek klasy wyższej, zawodnik może uczestniczyć w meczach z udziałem drużyny klasy niższej (mistrzowskich i pucharowych), o ile w danym sezonie rozgrywkowym wystąpił w więcej niż 50% rozegranych oficjalnych meczów z udziałem drużyny niższej klasy (mistrzowskich i pucharowych liczonych łącznie), z zastrzeżeniem postanowień, odpowiednio pkt b) lub c) - przepis ten nie dotyczy zawodników uczestniczących w rozgrywkach młodzieżowych. Przy określeniu liczby rozegranych oficjalnych meczów należy uwzględnić zawody rozegrane w danym sezonie po potwierdzeniu zawodnika do klubu.”
Natomiast, w przypadku klubów posiadających dwie drużyny uczestniczące w rozgrywkach III ligi i niższych klas rozgrywkowych lub klubów uczestniczących w rozgrywkach kobiet:
„
a) Zawodnik traci prawo do gry w drużynach niższych klas po rozegraniu 2/3 oficjalnych meczów z udziałem drużyny klasy wyższej (mistrzowskich i pucharowych) w danym sezonie (przepis ten nie dotyczy zawodników uczestniczących w rozgrywkach młodzieżowych). Przy określeniu liczby rozegranych oficjalnych meczów należy uwzględnić zawody rozegrane w danym sezonie po potwierdzeniu zawodnika do klubu;
b) Po zakończeniu rozgrywek klasy wyższej, zawodnik może uczestniczyć w meczach z udziałem drużyny klasy niższej (mistrzowskich i pucharowych), o ile w danym sezonie rozgrywkowym wystąpił w więcej niż 50% rozegranych oficjalnych meczów z udziałem drużyny niższej klasy (mistrzowskich i pucharowych liczonych łącznie) - przepis ten nie dotyczy zawodników uczestniczących w rozgrywkach młodzieżowych. Przy określeniu liczby rozegranych oficjalnych meczów należy uwzględnić zawody rozegrane w danym sezonie po potwierdzeniu zawodnika do klubu.”
W tym przypadku jest trochę prościej, niż przy tych drużynach z najwyższych szczebli, ale trzeba na te wszystkie szczegóły zwracać uwagę w codziennej pracy kierownika drużyny. I jeszcze koniec ważna uwaga. Przepisy dotyczące grania w dwóch drużynach stosuje się również odpowiednio, czyli tak samo do gry trzech i więcej drużyn tego samego klubu.
