Trybunał Piłkarski FIFA (FIFA Football Tribunal) jest stosunkowo nowym (powołano go 21 maja 2021 r. na 71 Kongresie FIFA) organem decyzyjnym Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej. Rozpoczął on działalność w pełnej formie wraz z nadejściem dnia 1 października 2021 roku. W niniejszym artykule szerzej poszerzymy się nad jego kompetencjami i celami powołania takiej instytucji.
Jak wskazuje FIFA[1], powołanie Trybunału miało na celu skonsolidowanie i usystematyzowanie istniejących dotychczas organów decyzyjnych FIFA w jedną, spójną całość. Trybunał łączy w sobie funkcje uprzednio przyznane dwóm innym instytucjom: Izbie ds. rozwiązywania sporów (Dispute Resolution Chamber) oraz Komisji ds. statusu zawodników. Obecnie zgodnie z art. 54 ust. 1 Statutu FIFA (dalej jako “Statut”), Trybunał Piłkarski FIFA wydaje decyzje dotyczące sporów związanych z piłką nożną oraz dotyczące wniosków regulaminowych.
Trybunał ponadto składa się z trzech wyspecjalizowanych izb:
- Izby ds. Rozwiązywania Sporów
- Izba ds. Statusu Zawodników
- Izby Agentów
Izba ds. Rozwiązywania Sporów zajmuje się przede wszystkim decyzjami dot. sporów związanych z zatrudnieniem na linii piłkarz-klub oraz sporami związanymi z nagrodami treningowymi.
Izba ds. Statusu Zawodników zajmuje się sporami dotyczącymi zatrudnienia pomiędzy trenerami a klubami lub związkami, sporami dotyczącymi transferów między klubami oraz wnioskami regulacyjnymi związanymi z systemem transferów międzynarodowych.
Izba Agentów jak sama nazwa wskazuje - zajmuje się sporami związanymi z agentami piłkarskimi.
Jak wskazuje art. 54 ust. 2 Statutu - działalność Trybunału regulują akt prawny w postaci “Reguł Proceduralnych obowiązujących w Trybunale Piłkarskim” (Procedural Rules Governing the Football Tribunal) - (dalej jako “Reguły”)
FIFA wskazuje na szereg pozytywnych aspektów, które nadeszły wraz z powołaniem Trybunału Piłkarskiego FIFA, w tym m.in.:
- niepobieranie kosztów postępowania, jeśli co najmniej jedna ze stron sporu jest osobą fizyczną. Konieczność poniesienia kosztów pojawia się tylko wobec danej strony postępowania tylko, gdy zgłosi ona wniosek o uzasadnienie decyzji Trybunału, bądź decyzja Trybunału przyjdzie już opatrzona w owe uzasadnienie
- została wprowadzona możliwość podjęcia mediacji : Strony mogą zostać zaproszone do podjęcia dobrowolnego i bezpłatnego procesu mediacji. Jeżeli mediacja zakończy się sukcesem, mediator i właściwy przewodniczący zatwierdzają ugodę. Ugoda w tym kształcie jest uważana za ostateczną i wiążącą decyzję
- wprowadzono przyśpieszony etap wstępnej weryfikacji spraw, tak aby wykluczyć z nich sprawy, których jurysdykcją nie jest objęty Trybunał lub gdy dana sprawa jest w sposób oczywisty przedawniona
Zgodnie z art. 16 ust. 1 Reguł - Językiem lub językami używanymi w postępowaniach przed Trybunałem Piłkarskim są oficjalne języki FIFA. Do oficjalnych języków FIFA zalicza się: j. angielski, hiszpański, francuski oraz niemiecki. Zgodnie z art. 13 ust. 1 Reguł - Wnioski sporządzane w innym języku niż oficjalny język FIFA, zostają odrzucone.
Tak jak wspominałem już wcześniej, postępowanie przed Trybunałem obejmuje możliwość przeprowadzenia mediacji. Warto na chwilę się nad nią pochylić:
Zgodnie z art. 26 ust. 2 Reguł - Mediacja jest procesem dobrowolnym i bezpłatnym. Prowadzi się ją zgodnie z ogólnymi zasadami Regulaminu Mediacji CAS (Court Arbitration of Sport, czyli Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu w Lozannie - przyp. red.) oraz przez mediatorów uznanych na liście zatwierdzonej przez sekretariat generalny FIFA.
Z pewnością ciekawą konstrukcją jest w tym przypadku bezpośrednie odwołanie się do procedur mediacyjnych CAS-u, co jednocześnie obrazuje autorytet i estymę, którą cieszy się ta instytucja.
Zgodnie z art. 26 ust. 3 Reguł - Jeśli mediacja zakończy się sukcesem, ugoda zostanie podpisana przez strony i zatwierdzona przez mediatora i przewodniczącego odpowiedniej izby (Trybunału Piłkarskiego - przyp. red.). Ugoda zostaje uznana za ostateczną i wiążącą decyzję Trybunału zgodnie z odpowiednimi przepisami FIFA. W przypadku niepowodzenia mediacji, Sekretariat Generalny FIFA będzie kontynuował procedurę w punkcie, w którym została wstrzymana.
Pierwszy raport roczny z działalności Trybunału Piłkarskiego (21/22) opublikowany 15 września 2022 roku
FIFA oceniła w swoim raporcie oceniła, iż łączna ilość spraw, zapytań i wniosków, która wpłynęła do Trybunału (a dokładniej do PSD - Players` Status Department, czyli Departamentu ds. Statusu Zawodników, który pełni rolę sekretariatu Trybunału Piłkarskiego) opiewała na 14.540. Jest to rekordowa liczba, najwyższa w historii Departamentu.
W raporcie warto szczególnie zwrócić uwagę na jeden fakt, a ściślej - duży wzrost w pewnym obszarze. Tym obszarem są wnioski o rejestrację małoletnich, które wpływały do PSD. W tym miejscu mamy do czynienia ze wzrostem o ponad 144%. Tym samym, wnioski o rejestrację małoletnich opiewają na liczbę 9,018, co stanowi nieco ponad 62% wszystkich spraw, które pojawiły się przed Trybunałem w omawianym okresie..
Jak wskazuje sam raport, wskazując przy tym przyczyny tego wzrostu - Nastąpił duży wzrost liczby wniosków o rejestrację małoletniego zawodnika w latach 2021/2022, odnotowując nowy rekord wszech czasów - 9 018 wniosków. Ten skok jest prawdopodobnie związany ze zniesieniem ograniczeń w ruchu międzynarodowym, które zostały nałożone przez wiele krajów w odpowiedzi na pandemię COVID-19, a także z sytuacją wynikającą z wojny na Ukrainie.
Należy podkreślić, że w sezonie 2020/2021, liczba wniosków o rejestrację małoletnich opiewała na łączną sumę 3,694.
Jaka przyszłość czeka Trybunał Piłkarski FIFA? Czy wciąż prowadzona wojna w Ukrainie wpłynie na dalsze wzrosty w omawianych obszarach, ze względu na brak możliwości normalnego funkcjonowania Ukraińskiej Federacji Piłkarskiej? Zobaczymy co czeka nas w nadchodzącym 2023 roku.
Źródła:
https://www.fifa.com/legal/football-tribunal
https://digitalhub.fifa.com/m/c6d842538959177/original/FIFA-Football-Tribunal-Report-2021-22.pdf
https://digitalhub.fifa.com/m/7e791c0890282277/original/FIFA-Statutes-2021.pdf
https://digitalhub.fifa.com/m/14d279fc4f967991/original/Procedural-Rules-Governing-the-Football-Tribunal-Oct-21-EN.pdf
[1] https://www.fifa.com/legal/football-tribunal
