Nieodłącznym elementem związanym z prawem korporacyjnym są zagadnienia związane z upadłością podmiotów gospodarczych. W polskim porządku prawnym głównym aktem regulującym przedmiotową kwestię jest ustawa z dnia 23 lutego 2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze. Dziś chciałbym przedstawić charakterystykę zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, co stanowi jeden z podstawowych elementów umożliwiających egzekucję długów od upadłego dłużnika.
Przede wszystkim wierzyciel osobisty upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności, powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić sędziemu-komisarzowi swoją wierzytelność. Treść takiego postanowienia jest publikowana w prowadzonym przez Ministra Sprawiedliwości Monitorze Sądowym I Gospodarczym.
Przechodząc do kwestii technicznych samego zgłoszenia to należy wskazać, że dokonuje się go na piśmie w dwóch egzemplarzach (jeden odpis zostanie przekazany syndykowi). Ponadto, do pisma należy dołączyć oryginał lub notarialnie poświadczony odpis dokumentu uzasadniającego zgłoszenie – mówiąc inaczej – dowód. Jednak w sytuacji, gdy strona działa przez profesjonalnego pełnomocnika w postaci radcy prawnego lub adwokata, może on sam dokonać poświadczenia odpisów załączanych do zgłoszenia.
Zgłoszenie wierzytelności powinno być odpowiednio sporządzone. Przede wszystkim powinno zawierać imię i nazwisko bądź nazwę albo firmę wierzyciela i odpowiednio jego miejsce zamieszkania albo siedzibę, określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej (jeżeli taka istnieje). Ponadto, pismo powinno zawierać dowody stwierdzające istnienie wierzytelności oraz określenie kategorii wierzytelności, do której ma być zaliczona. Ustawodawca wymaga, aby w zgłoszeniu wierzyciel wskazał zabezpieczenia związane z wierzytelnością oraz oświadczył, w jakiej prawdopodobnie sumie wierzytelność nie będzie zaspokojona z przedmiotu zabezpieczenia. Natomiast w razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, konieczne jest określenie przedmiotu zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu.
Jednak możliwa jest również sytuacja, w której co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe lub administracyjne. Wówczas wierzyciel obowiązany jest opisać aktualny stan sprawy. Dysponując taką informacją syndyk masy upadłości może odpowiednio przeanalizować toczące się postępowanie. Natomiast jeżeli wierzyciel jest wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki będącej upadłym zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym powinno zawierać informację o ilości posiadanych udziałów albo akcji oraz ich rodzaj. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku wierzytelności wynikających ze stosunku pracy co do zasady nie jest konieczne dokonanie zgłoszenia należności sędziemu komisarzowi. Należności z tego tytułu umieszcza się na liście wierzytelności z urzędu.
Biorąc po uwagę powyższe należy uznać, że zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym jest czynnością prawną wymagającą rzetelnego podejścia. Zakres obowiązkowych elementów tego pisma sprawia, że bardzo łatwo o niedopatrzenie. Co prawda stronę działającą bez profesjonalnego pełnomocnika sędzia komisarz wezwie do uzupełnienia braków formalnych, jednak mimo wszystko warto skorzystać z pomocy radcy prawnego lub adwokata. W innym razie może dojść do zamknięcia sobie drogi do zgłoszenia wierzytelność, co w konsekwencji doprowadzi do uniemożliwienia jej skutecznej egzekucji.
