14 października 2022 roku w Nowym Sączu, odbyła się gala KSW 75, której główną walką wieczoru była walka Roberta Ruchały z Damianem Stasiakiem. Niedługo wcześniej doszło jednak do kontrowersyjnej pod kątem ostatecznego werdyktu - walki Daniela Omielańczuka z Michalem Martinkiem pochodzącym z Czech.
Wspomniany pojedynek trwał trzy regulaminowe rundy, po których niejednogłośnym zwycięzcą walki został Daniel Omielańczuk. Walkę punktowało trzech sędziów, dwóch w stosunku 29-28 na korzyść Polaka, a tylko jeden w stosunku 30-27 na korzyść Czecha - co ostatecznie poskutkowało wynikiem korzystnym dla polskiego zawodnika. Zdaniem większości komentatorów i kibiców - werdykt nie był sprawiedliwy i zgodny z prawdziwym obrazem pojedynku. Dominacja czeskiego zawodnika nie podlegała dyskusji w dwóch z trzech odbytych rund, co zdaniem wielu powinno zakończyć się wynikiem odmiennym od ogłoszonego.
Walki w większości zawodowych organizacji zajmujących się MMA są toczone według reguł znanych jako “Unified Rules of MMA” ( z ang. - zunifikowane zasady mieszanych sztuk walki).. Funkcjonują one jako te domyślne i powszechne, w szczególności na terytorium całej Ameryki Północnej. Zostały one zaakceptowane w 2009 roku przez Association of Boxing Commissions (ABC). ABC jest organizacją regionalną, obejmującą swoim zasięgiem Stany Zjednoczone oraz Kanadę. Sprawuje pieczę nad boksem oraz MMA na terenie tych krajów, dba o aspekty medyczne pojedynków oraz rozwój samych dyscyplin.
Wcześniej, przed 2009 rokiem - reguły toczenia walk podczas gal MMA miały charakter bardziej zdecentralizowany. Zadania tego podejmowały się odpowiednie stanowe komisje sportowe na terenie USA. Kluczową komisją okazała się być ta ze stanu New Jersey, która w 2001 roku opracowała skodyfikowane reguły toczenia pojedynków w ramach mieszanych sztuk walki. To właśnie te reguły stały się właściwą bazą do zasad zatwierdzonych kilka lat później przez ABC.
Cały dokument, który opisuje zasady toczenia pojedynków jest dość szeroki w swojej zawartości. Tym samym - chcąc przytoczyć pewne elementy w całości - warto skupić się na tym, który opisuje główne kryteria, którymi kierują się sędziowie podczas oceniania pojedynków.
Kryteria oceniania wg Unified Rules of MMA:
Kryterium nr.1 - Efektywne uderzenia/efektywny grappling
Definicja w wolnym tłumaczeniu:
Są to ciosy zadane w sposób legalny, które mają natychmiastowy lub kumulacyjny efekt (“efekt” w rozumieniu szkód zadanych przeciwnikowi, które są widoczne na jego ciele - przyp. red.) z potencjałem przyczynienia się do zakończenia walki, przy czym natychmiastowy wpływ ma większe znaczenie niż skumulowany. Kryterium efektywnych uderzeń/grapplingu uwzględnia wykonywanie obaleń, prób poddań, odwróceń i osiąganie korzystnych pozycji w parterze, które dają natychmiastowy lub skumulowany efekt z potencjałem przyczynienia się do zakończenia walki, przy czym ten natychmiastowy ma większą wagę niż skumulowany. Należy zauważyć, że udane obalenie nie jest tylko zmianą pozycji, ale przeprowadzeniem ataku na przeciwnika z wykorzystania obalenia. Zawodnicy będący na górze lub na dole w pozycji parterowej, są oceniani bardziej pod kątem wpływu/efektywności ich działań, niż samego faktu bycia w danej pozycji. To kryterium (efektywnych uderzeń/grapplingu - przyp. red.) będzie czynnikiem decydującym w zdecydowanej większości decyzji przy punktowaniu poszczególnych rund. Następne dwa kryteria muszą być traktowane jako dodatkowe i używane tylko wtedy, gdy kryterium efektywnych ciosów/efektywnego grapplingu jest w 100% równe dla danej rundy i żaden zawodnik nie osiągnął w nim przewagi.
Kryterium nr. 2 - Efektywna agresja
Pojęcie efektywnej agresji oznacza “agresywne” próby zakończenia walki. Kluczowym pojęciem jest skuteczność. Gonienie za przeciwnikiem bez rezultatu lub efektu nie powinno być uwzględniane w ocenach sędziów. Efektywna agresja ma być oceniana tylko wtedy, gdy kryterium efektywnych uderzeń/grapplingu jest w 100% równe dla obu zawodników.
Kryterium nr. 3 - Kontrola klatki
Kontrola klatki jest oceniana poprzez stwierdzenie, kto dyktuje tempo, miejsce i pozycję podczas pojedynku. Kontrola klatki będzie oceniana tylko wtedy, gdy kryterium efektywnych uderzeń/grapplingu i kryterium efektywnej agresji będzie w 100% równe dla obu zawodników. Kryterium kontroli klatki będzie brane pod uwagę bardzo rzadko.
Krótko podsumowując - kryterium nr. 1 ma bezwzględny priorytet względem reszty kryteriów i jest stosowane priorytetowe. Jeśli daną rundę da się ocenić tylko na bazie kryterium nr. 1, tak też się czyni, a kryteria nr. 2 i nr. 3 nie są wtedy kompletnie brane pod uwagę przy ocenianiu walki.
Punktowanie poszczególnych rund:
W kontekście kontrowersji sędziowskich i dużych emocji, które wywołują niektóre werdykty w największych światowych organizacjach mieszanych sztuk walki - warto w pewnym stopniu pochylić się nad możliwościami punktowania pojedynków.
Każda runda może być punktowana w następującym stosunku:
- 10-10
- 10-9
- 10-8
- 10-7
W tym miejscu możemy pochylić się nad mniej poruszanymi punktacjami:
Punktacja remisowa w postaci 10-10 oraz punktacja w postaci 10-7 – obie należą do najrzadziej stosowanych punktacji. Zgodnie z przepisami, punktacja w stosunku 10-10 powinna być stosowana niezwykle rzadko i nie może być “wymówką” dla sędziego, który nie jest w stanie znaleźć żadnych różnic w kwestii dot. przewagi jednego zawodnika nad drugim.
Punktacja w stosunku 10 do 7 stosowana jest w przypadku zdecydowanej, wręcz miażdżącej przewagi jednego zawodnika nad drugim, która nosi znamiona sytuacji, w której zachodzi duże ryzyko zastopowania pojedynku. Tego typu punktacja ma być stosowana rzadko. W ramach ciekawostki i przykładu praktycznego jej zastosowania - warto przytoczyć fragment podcastu “Rules Meeting MMA” prowadzonego przez dwóch polskich sędziów profesjonalnych, ringowego - Łukasza Bosackiego oraz punktowego - Cezarego Wojciechowskiego. Przy omawianiu gali KSW 73, obaj panowie zwrócili szczególną uwagę na walkę Marcina Wrzoska z Tomaszem Sararą, która zakończyła się zwycięstwem tego pierwszego. Druga runda pojedynku przebiegła pod pełną dominacją Wrzoska, który zasypywał oponenta gradem ciosów, co w efekcie prawie skutkowało przerwaniem przez sędziego ringowego. Niemniej - Sararze udało się przetrwać nieustający napór przeciwnika i przetrwać całą drugą odsłonę walki. Cezary Wojciechowski (który był jednym z trzech sędziów punktowych podczas tego pojedynku) w wyżej wspomnianym programie wspomniał, iż ocenił tą rundę w stosunku 10-8 na korzyść Wrzoska, lecz poważnie zastanawiał się nad przyznaniem punktacji nawet w stosunku 10-7 na korzyść tego zawodnika - właśnie ze względu na bezwzględną dominację względem rywala, którą Wrzosek w tamtym momencie prezentował.
Powyższy artykuł miał na celu przybliżenie czytelnikom i kibicom, kluczowych aspektów wedle których oceniane są pojedynki toczone w formule MMA, które to aspekty mogą nie wydawać się oczywiste dla wielu fanów, ze względu na chociażby dość dużą odmienność oceniania względem klasycznych sportów walki, takich jak np. boks.
Źródła:
The Unified Rules of Mixed Martial Arts:
https://www.dca.ca.gov/csac/forms_pubs/publications/unified_rules_2017.pdf
Konstytucja ABC: https://www.abcboxing.com/abc-constitution/
Rules Meeting MMA Podcast - https://www.youtube.com/watch?v=-_WRf0NsZHQ
