Niejednokrotnie od swoich Klientów słyszałem skargi na tempo prowadzonych przeze mnie spraw. Cierpliwie staram się tłumaczyć, że nie każde długo trwające postepowanie prowadzone jest przewlekle. Tak np. sprawy skomplikowane, w których zachodzi konieczność przeprowadzenia wielu wpadkowych kwestii formalnych mogą trwać po nawet i parę lat. I nie świadczy to bynajmniej o przewlekłości postępowania.
Rozumiem, że jeśli w sprawie przez kilka miesięcy nic się nie dzieje, może to wynikać z np. prowadzenia w tym czasie prac przez biegłych, oczekiwaniu na rozstrzygnięcie w innej toczącej się sprawie, czy nawet oczekiwaniu na akta z innego postępowania.
Niemniej, kiedy prosta sprawa „grzęźnie” na kilka, a nawet kilkanaście miesięcy, również ja jestem zaniepokojony.
W takiej sytuacji przysługuje poszkodowanej stronie tzw. skarga na przewlekłość postępowania, uregulowana w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.
Co ważne dla bezstronności postępowania wywołanym wniesieniem w/w skargi, sądem właściwym do rozpoznania skargi jest sąd przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie.
Jeżeli w toku postępowania wywołanego wniesieniem takiej skargi sąd ustali, że nastąpiła przewlekłość postępowania w orzeczeniu może sąd zalecić podjęcie odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie, chyba że wydanie zaleceń jest oczywiście zbędne.
Uwzględniając skargę sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika - od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2000 do 20 000 złotych. Wysokość sumy pieniężnej, w granicach wskazanych w zdaniu pierwszym, wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu trwania postępowania. Na poczet tej sumy zalicza się kwoty przyznane już skarżącemu tytułem sumy pieniężnej w tej samej sprawie. Sumy pieniężnej nie przyznaje się w razie uwzględnienia skargi wniesionej przez Skarb Państwa albo państwowe jednostki sektora finansów publicznych.
Aby orzeczenie uwzględniające żądanie skarżącego zostało zrealizowane jego odpis sąd doręcza prezesowi właściwego sądu. Prezes sądu, któremu doręczono orzeczenie, jest obowiązany do podjęcia stosowych czynności nadzorczych.
Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika.
Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania.
Jeżeli w toku postępowania, którego przewlekłość dotyczy nie wniesiono skargi, strona której jej nie wniosła może dochodzić naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy - na podstawie art. 417 Kodeksu cywilnego.
