Robi się coraz cieplej, więc wyciągamy z szafy i garażu różne rzeczy, które mogą się nam przydać w czasie spędzania czasu na świeżym powietrzu. Mi z taką formą aktywności kojarzy się kamping i jego sztandarowy atrybut, czyli namiot. Czy ten zdawało by się nie budzący skojarzeń z prawem przedmiot może budzić jakieś wątpliwości jurydyczne? Czy sprawa jakieś problemy związane ze stosowaniem prawa? Takie pytanie zadał sobie przedsiębiorca, który chciał postawić halę namiotową, nietrwale z gruntem związaną, pod którą chciał prowadzić działalność gospodarczą, a polegającą na organizowaniu tymczasowych targowisk. Czy taki namiot może zostać zatem uznany za budowlę? Czy taki obiekt, który nie jest trwale połączony z gruntem spełnia definicję budowli na gruncie podatku od nieruchomości? Otóż w wykładni prezydenta jednego z większych miast na zachodzie Polski zadaszona hala namiotowa jeśli może być jednocześnie zakwalifikowana na gruncie przepisów prawa budowlanego, jako budowla, to podlega ona opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na zasadach właściwych dla budowli.
Z takim rozumieniem prawa niekorzystnym dla podatnika, nie zgodziły się sądy administracyjne. Odwołały się przy tym do ustaleń Trybunału Konstytucyjnego, który wskazywał, że za budowle w rozumieniu ustawy podatkowej można uznać: 1) jedynie budowle wymienione expressis verbis w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane, w innych przepisach tej ustawy lub w załączniku do niej, będące wraz z instalacjami i urządzeniami obiektem budowlanym, o którym mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy - Prawo budowlane, czyli pod warunkiem, że stanowią one całość techniczno-użytkową, 2) jedynie urządzenia techniczne scharakteryzowane w art. 3 pkt 9 ustawy - Prawo budowlane lub w innych przepisach tej ustawy albo w załączniku do niej, co – jeżeli omawiane urządzenia nie zostały wskazane expressis verbis – wymaga wykazania, że zapewniają one możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, z wyłączeniem jednak: (1) urządzeń budowlanych związanych z obiektami budowlanymi w postaci budowli w rozumieniu ustawy - Prawo budowlane, które to obiekty budowlane nie dają się zakwalifikować jako budowle w ujęciu ustawy podatkowej, oraz (2) urządzeń budowlanych związanych z obiektami budowlanymi w postaci obiektów małej architektury, przy zastrzeżeniu, że urządzeniami budowlanymi w rozumieniu ustawy - Prawo budowlane nie są instalacje.
NSA podejmując ostateczne rozstrzygnięcie w sprawie podatnika orzekł, że z punktu widzenia standardów konstytucyjnych nie sposób zaakceptować sytuacji, gdy jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości byłyby traktowane budowle w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) nienależące do kategorii obiektów, które expressis verbis wymieniono w tym przepisie lub w pozostałych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej. Oznacza to, że nie każdy obiekt budowlany kwalifikowany do budowli w rozumieniu Prawa budowlanego może zostać uznany za budowlę w ujęciu ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849), a w konsekwencji nie każdy obiekt budowlany zaliczony do budowli w rozumieniu Prawa budowlanego może podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości (tak NSA w wyroku z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. II FSK 2027/14, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, www.nsa.gov.pl).
Odwołując się do ustaleń TK sąd podkreślił, że katalog budowli wymienionych w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane ma charakter otwarty (przykładowy) dla ustalenia znaczenia tego pojęcia na gruncie prawa budowlanego. W kontekście jednakże standardów konstytucyjnych, dotyczących ustawowego wymogu sprecyzowania elementów konstrukcyjnych podatku (art. 217 Konstytucji RP), wykazowi temu dla celów zdefiniowania pojęcia budowli w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych należy przydać cechy numerus clausus (zob. wyrok z dnia 15 marca 2016 r. sygn. akt II FSK 84/14, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, www.nsa.gov.pl).
