Instytucja pozwu zbiorowego uregulowana w ustawie o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym powoli krzepnie w postępowaniu sądowym, więc coraz częściej można się spotkać z odpowiednimi orzeczeniami publikowanymi w Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych. Przeglądając portal odkryłem opublikowane niedawno, choć nie tak świeże postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. I C 984/12.
Zwróciłem na nie uwagę, ponieważ stanowi ono sztandarowy wręcz w mojej ocenie sposób wykorzystania ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Ze stanu faktycznego ustalonego przez sąd wynika, że członkowie grupy dochodzą pozwem roszczeń związanych ze szkodą z tytułu nienależytego wykonania umów sprzedaży lokali w budynku mieszkalnym. Członkowie grupy są konsumentami, a w latach 2002-2004 zawierali z stroną pozwaną umowy sprzedaży lokali. Pozwany nienależycie wykonał swoje zobowiązania, gdyż nieruchomość wspólna posiada szereg wad związanych z izolacją patio i izolacją stropu garażu podziemnego, co skutkuje przeciekaniem wody pomiędzy poziomami garaży i do komór śmietnikowych.
Strona powodowa wywodzi swe roszczenia z konstrukcji odpowiedzialności za nienależyte wykonanie umów, których stroną byli konsumenci, co wypełnia przesłankę art. 1 ust. 2 ustawy.
Sąd Okręgowy w Warszawie badając zasadność dopuszczalności pozwu zbiorowego uznał, że roszczeniem o ochronę konsumenta jest każde roszczenie przysługujące konsumentowi przeciwko przedsiębiorcy, wynikające z dokonanej przez tego konsumenta czynności prawnej i nie ograniczają się one tylko do roszczeń opartych na konkretnych ustawach z zakresu prawa konsumenckiego. Nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że celem ustawodawcy było zróżnicowanie statusu konsumentów na tych, którzy mogą szukać ochrony swoich roszczeń w postępowaniu grupowym i tych osób, które pomimo statusu konsumenta muszą dochodzić swoich roszczeń w ramach zwykłego postępowania. Ograniczenie takie winno wprost wynikać z art. 1 ustawy. W realiach rozpoznawanej sprawy nie budziło wątpliwości Sądu, że powódka zawierała wraz z mężem umowę nabycia lokalu mieszkalnego jako konsument, z przeznaczeniem lokalu na mieszkanie swoje i rodziny. Pozwany nie kwestionował tego, że powódka od nabycia lokalu do chwili obecnej nieprzerwanie w nim mieszka. W dacie nabywania lokalu nie prowadziła działalności gospodarczej, tylko była zatrudniona na podstawie umowy o pracę.
Na zarzut pozwanej, iż strona powodowa (działająca jako reprezentant grupy) rozpoczęła po ponad 4 latach od nabycia lokalu prowadzenie działalności gospodarczej, Sąd uznał, że nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że nabycie lokalu następowało w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, która wtedy jeszcze nie była nawet planowana. Zarzut ten nie miał więc znaczenia dla dopuszczalności pozwu.
Powyższe okoliczności są na tyle uniwersalne, iż mogą one dotyczyć tysięcy, jeżeli nie setek tysięcy mieszkańców różnego rodzaju osiedli mieszkaniowych, którzy widzą potrzebę dochodzenia roszczeń odszkodowawczych od developerów stawiających budynki, w których mieszkają, a niekoniecznie widzą pomoc ze strony podmiotów zarządzających ich osiedlami.
Co równie ciekawe i istotne, Sąd Okręgowy w komentowanym orzeczeniu uznał, że nie w każdym przypadku złożenia wniosku przez pozwanego kaucja na zabezpieczenie kosztów procesu winna być złożona. Rozważenia zatem wymagało, czy w sprawie istnieje ryzyko, że w przypadku wygrania procesu strona pozwana może mieć problemy z wyegzekwowaniem przyznanych jej kosztów procesu. W ocenie Sądu, ryzyko takie nie zachodziło. Wszyscy uczestnicy grupy są bowiem właścicielami lokali, a wysokość kosztów, uwzględniając nawet wyższą wartość przedmiotu sporu oraz koszty opinii biegłych, nie będzie na tyle znaczące, aby zachodziła konieczność zabezpieczania kosztów procesu.
