Poprzednio pisaliśmy o nowej „uchwale trenerskiej” Zarządu PZPN. Było ogólnie o tym czym jest licencja, jakie są rodzaje licencji czy też jakie wymogi formalne trzeba spełnić by zostać trenerem piłki nożnej. Zachęcam do przeczytania, jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, jednocześnie śpiesząc z kolejnymi informacjami.
Wiemy jakie są licencje, czy to ogólne, czy to specjalistyczne zatem pora sięgnąć do schematu z art. 5 Uchwały nr I/9 z dnia 30 stycznia 2024 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie licencji trenerskich uprawniających do prowadzenia zespołów uczestniczących w rozgrywkach piłki nożnej w Polsce (dalej: Uchwała). Najwyższą licencją jest UEFA PRO, uprawniająca do prowadzenia wszystkich zespołów od Ekstraklasy przez 1 Ligę, 2 Ligę, aż po najniższe klasy wojewódzkich związkach piłki nożnej męskie i kobiece po wszystkie rozgrywki młodzieżowe. Kolejna w hierarchii to licencja trenerska UEFA A, która jest już ograniczona w swoim zakresie, bowiem nie uprawnia do prowadzenia zespołów w najwyższych klasach czyli w Ekstraklasie i 1 Lidze oraz drużyn męskich w ligach CLJ U-19 i CLJ U-17. Uprawnia ona natomiast do prowadzenia zespołów kobiecych we wszystkich klasach rozgrywkowych. Na obu tych licencjach nie można prowadzić drużyn w Ekstraklasie Futsalu i 1 Lidze Futsalu.
Licencja UEFA B jako trzecia w tej hierarchii nie daje uprawnień do prowadzenia drużyn Ekstraklasy, 1 Ligi, 2 Ligi, 3 Ligi i 4 Ligi. Można prowadzić drużyny od 5 Ligi w dół, gdzie mowa oczywiście o wojewódzkich związkach piłki nożnej mających rozgrywki 5 ligi. Jeśli takich rozgrywek nie ma w danym wojewódzkim ZPN, to najwyższą klasą, w której można poprowadzić zespół jest Liga Okręgowa. Nie można prowadzić natomiast także drużyn kobiecej Ekstraligi.
Później im niższa licencja, tym mniejsze uprawnienia, kończąc na licencji Grassroots D, która uprawnia do prowadzenia drużyn w Klasach „B” i „C”. Zresztą całą grafikę znajdziecie w Uchwale, do której lektury zapraszam zainteresowanych.
Uchwała daje też możliwości uzyskanie licencji UEFA C trenerom z poprzednimi: Klasą Mistrzowską, Klasą I i Klasą II oraz trenerom posiadającym legitymację Instruktora sportu w dyscyplinie piłka nożna. Więcej na temat w Uchwale. Pominiemy też kwestie trybu i warunków ubiegania się o licencję oraz procedury przedłużania licencji w trybach zwyczajnym i nadzwyczajnym.
Kwestie odmowy przyznania i przedłużenia licencji oraz zawieszenia i pozbawienia licencji zostały uregulowane w art. 18 Uchwały. Zgodnie z art. 18 ust. 3 Uchwały, zawieszenie lub pozbawienie licencji trenerskiej przez Zespół Kształcenia i Licencjonowania Trenerów PZPN/ właściwy organ ds. licencjonowania trenerów WZPN, nie ogranicza prawa do wystąpienia przez organ do Komisji Dyscyplinarnej PZPN/ właściwej komisji dyscyplinarnej WZPN z wnioskiem o nałożenie na trenera kary dyscyplinarnej, w związku z naruszeniem przez trenera przepisów prawa związkowego, a w szczególności w razie:
- naruszenia postanowień Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN,
- naruszenia norm etyczno – moralnych związanych z wykonywaniem zawodu trenera,
- naruszenia obowiązków wynikających z niniejszej Uchwały,
- stwierdzonego orzeczeniem właściwego organu jednostronnego, nieuzasadnionego rozwiązania przez trenera ważnego kontraktu trenerskiego.
Od decyzji Zespołu Kształcenia i Licencjonowania Trenerów PZPN lub właściwego organu ds. licencjonowania trenerów WZPN w sprawie odmowy przyznania, przedłużenia, zawieszenia lub pozbawienia licencji przysługuje trenerowi odwołanie odpowiednio do Najwyższej Komisji Odwoławczej PZPN lub właściwej komisji odwoławczej WZPN. Odwołanie należy wnieść w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji (art. 18 ust. 5 Uchwały).
Istotną kwestią jest zastępstwo pierwszego trenera. Czasem zdarzają się sytuacje, kiedy włodarze klubu decydują się na rozwiązanie umowy z pierwszym trenerem lub odsunięcie go od prowadzenia zespołu np. z powodu słabych wyników sportowych drużyny. Czasem w takich sytuacjach jest potrzeba by zastąpił go ktoś, kto już jest w sztabie, a nie ma uprawnień do samodzielnego prowadzenia drużyny na tym poziomie rozgrywek. I tu w sukurs idzie art. 19 Uchwały, na podstawie którego Zespół Kształcenia i Licencjonowania Trenerów PZPN lub właściwy dla danego WZPN organ ds. licencjonowania trenerów może, na wniosek klubu, wyrazić zgodę na prowadzenie pierwszego zespołu przez pierwszego asystenta pierwszego trenera na okres do końca danej rundy rozgrywkowej, nie dłużej niż do 30 czerwca lub 31 grudnia danego roku. Takie uprawnienia mogą być wykorzystane przez klub jeden raz w ciągu sezonu rozgrywkowego. Podobna regulacja dotyczy trenerów z licencjami specjalistycznymi i została zawarta w art. 20 Uchwały. W przypadku braku możliwości uczestnictwa w zawodach sportowych trenera z wymaganą licencją specjalistyczną UEFA Elite Youth A, UEFA Youth B, UEFA Goalkeeper A, UEFA Goalkeeper B, klub ma prawo zastąpić go innym trenerem pracującym w tym klubie, pod warunkiem, iż trener spełnia jedno z kryteriów czyli trener zastępujący jest uczestnikiem kursu specjalistycznego na poziomie uprawnień osoby zastępowanej lub trener zastępujący legitymuje się uprawnieniami ze ścieżki głównej upoważniającymi go do rozpoczęcia kursu na poziomie uprawnień osoby zastępowanej.
Kluby zatrudniają też czasami trenerów zagranicznych. Regulacje dotyczące takich trenerów znajdują się w art. 24 Uchwały. Trener posiadający zagraniczną licencję, przed podjęciem pracy w klubie uczestniczącym w rozgrywkach piłki nożnej w Polsce, musi przedstawić do Zespołu Kształcenia i Licencjonowania Trenerów PZPN lub właściwego dla danego WZPN organu ds. licencjonowania trenerów ważną licencję uprawniającą do prowadzenia zespołu na właściwym poziomie rozgrywek, wydaną przed macierzystą federację, będącą stroną konwencji UEFA o Wzajemnym Uznawaniu Kwalifikacji Trenerskich. Trener z zagraniczną licencją, przed przystąpieniem do prowadzenia zespołu uczestniczącego w rozgrywkach piłki nożnej w Polsce, musi zarejestrować się na platformie PZPN24, składając w szczególności skan posiadanej licencji. Klub zatrudniający trenera posiadającego zagraniczną licencje ma obowiązek udzielenia wszelkiej niezbędnej pomocy przy procesie rejestracji w systemie PZPN.
Trener posiadający licencję zagraniczną, za pośrednictwem systemu informatycznego PZPN24 dostępnego pod adresem: www.pzpn24.pzpn.pl – występuje do Zespołu Kształcenia i Licencjonowania Trenerów PZPN/ właściwego dla danego WZPN organu ds. licencjonowania trenerów o wyrażenie zgody na zatrudnienie go w klubie. Za wydanie takiej zgody pobrana zostanie opłata administracyjna w wysokości: dla klubów Ekstraklasy - 10 000 zł, dla klubów I ligi - 5 000 zł, dla klubów II ligi - 2 500 zł, a dla klubów lig niższych - 1 250 zł. Taka zostaje wydana na okres ważności licencji udzielonej trenerowi zagranicznemu przez jego macierzystą federację. Z opłat natomiast zwolniony jest trener z zagraniczną licencją posiadający polskie obywatelstwo. W następnym odcinku będzie o karach i postanowieniach szczególnych Uchwały.
