W dzisiejszym wpisie ponownie wracam do tematu, który od kilku lat jest problemem dla bankowych decydentów, a przede wszystkim spędza sen z powiek rzeszom kredytobiorców, tj. omówię dziś kolejny kazus kredytu w walucie obcej.
W jednym z ostatnich, a więc nieprawomocnych jeszcze orzeczeń, Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 21 grudnia 2018 r. (sygn. II C 555/18) ustalił, że powodowie w lutym 2006 r. zawarli w formie umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych, waloryzowany kursem franka szwajcarskiego. Zgodnie z treścią § 1 ust. 1 umowy kredytu udzielono powodom w celu refinansowania innego kredytu hipotecznego przeznaczonego na „budowę nieruchomości”. Kwotę kredytu ustalono na 234.000 zł, a z kolei w § 1 ust. 3 umowy wskazano, że walutą waloryzacji będzie frank szwajcarski. Okres kredytowania oznaczono na 240 miesięcy (§1 ust. 4 umowy), oznaczono termin spłaty rat kredytu na 25 dzień każdego miesiąca (§1 ust. 6 umowy) oraz określono na oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym na dzień zawarcia umowy na 1,85%. W § 7 ust. 1 umowy określono, że kredyt jest waloryzowany kursem kupna waluty (tj. franka szwajcarskiego) „wg tabeli kursowej (...) Banku S.A.” oraz ustalono, że kwota kredytu wyrażona w walucie szwajcarskiej „jest określona na podstawie kursu kupna waluty w CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. z dnia i godziny uruchomienia kredytu”. W umowie nie określono w żaden sposób, na jakich zasadach prowadzona jest wyżej przywołana tabela kursowa. W § 8 umowy określono, po spełnieniu jakich warunków nastąpi uruchomienie kredytu. Z kolei w § 11 ust. 1 umowy wskazano, że kredyt udzielany jest według zmiennej stopy procentowej, przy czym w § 11 ust. 2 umowy podano, iż zmiana wysokości oprocentowania kredytu może nastąpić w przypadku zmiany stopy referencyjnej określonej dla danej waluty oraz zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju, którego waluta jest walutą waloryzacji. Kredyt w kwocie 234.000 zł (co według tabeli kursowej pozwanego banku stanowiło 98.972,21 franków szwajcarskich) został uruchomiony w dniu 28 lutego 2006 roku. Powodowie dokonywali spłat kredytu w walucie polskiej.
Wyjaśnienia tu wymaga, że powodowie wystąpili z powództwem o zapłatę solidarnie na ich rzecz sumy 94.698,18 zł ze szczegółowo opisanymi w pozwie odsetkami ustawowymi. Powodowie podnieśli, że trzy postanowienia zawartej z nimi przez pozwany bank umowy kredytu stanowią niedozwolone postanowienia umowne i jako takie nie wiążą powodów:
- § 11 ust. 2 umowy określający okoliczności pozwalające bankowi na zmianę wysokości oprocentowania kredytu,
- § 7 ust. 1 umowy stanowiący o tym, że pozwany bank udziela powodom kredytu waloryzowanego kursem waluty szwajcarskiej, a kwota kredytu wyrażona w tej walucie zostaje określona według kursu kupna waluty szwajcarskiej z tabeli kursowej banku z dnia i godziny uruchomienia kredytu,
- § 12 ust. 4 umowy kredytu, zgodnie z którym rat kredytu spłacane są w walucie polskiej, po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży waluty szwajcarskiej z tabeli kursowej pozwanego banku obowiązującego na dzień spłaty na godzinę 14.50.
Dokonując szczegółowej analizy ustalonego stanu faktycznego (polecam lekturę całego wyroku), Sąd stwierdził, że wszystkie trzy zakwestionowane przez powodów klauzule umowne istotnie są klauzulami niedozwolonymi (aczkolwiek §11 ust. 2 umowy wyłącznie w brzmieniu obowiązującym do dnia 15 września 2010 roku), a więc klauzule te nie wiążą powodów. Sąd, w drodze szerokiego wywodu prawnego, stwierdził, że skoro wyżej przywołane klauzule umowne zastosowane przez pozwany bank są klauzulami abuzywnymi, to z mocy art. 385 [1] § 1 Kc nie wiążą one powodów będących konsumentami. Strony pozostają – stosownie do treści art. 385 [1] § 2 Kc – związane w pozostałym zakresie zawartą przez siebie umową kredytu.
Dokonując takich założeń, Sąd na podstawie opinii biegłego orzekł, że za okres objęty pozwem powodowie nadpłacili na rzecz pozwanego banku kwotę 59.549,16 zł i w tym zakresie uwzględnił ich powództwo, orzekając stosownie co do odsetek i kosztów procesu.
Wspomniany jak wyżej wyrok wpisuje się w pewien trend, forujący konsumentom zaciągającym kredyty w walutach obcych. Czy ten trend się utrzyma? Nie mnie to oceniać, ale porównując obecne stanowisko sądów w tych kwestiach, do np. zbliżonego gatunkowo tematu polisolokat należy się spodziewać, że banki jeszcze długo będą w tarapatach.
