Kilkanaście dni temu właściwy sąd rejestrowy zarejestrował zmiany w Statucie Polskiego Związku Piłki Nożnej dokonane na ubiegłorocznym, październikowym Sprawozdawczym Walnym Zgromadzeniu Delegatów.
Zasadniczą zmianą jest zmiana w zakresie tego, które organy są organami jurysdykcyjnymi związku. Zgodne z art. 45 Statutu w jego poprzednim brzmieniu uwzględniającym zmiany z dnia 25 listopada 2011 roku oraz z dnia 22 i 23 lutego 2012 roku tych organów było sześć:
Art. 45 – Organy jurysdykcyjne
§ 1. Organami jurysdykcyjnymi PZPN są:
1) Komisja Dyscyplinarna,
2) Najwyższa Komisja Odwoławcza,
3) Komisja ds. Licencji Klubowych,
4) Komisja Odwoławcza ds. Licencji Klubowych,
5) Izba ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych,
6) Piłkarski Sąd Polubowny.
W nowym brzmieniu przepisu wprowadzonym UCHWAŁĄ WALNEGO ZGROMADZENIA SPRAWOZDAWCZEGO DELEGATÓW POLSKIEGO ZWIĄZKU PIŁKI NOŻNEJ z dnia 17 października 2019 ROKU w sprawie zmian w Statucie Związku te organy są trzy:
Art. 45 – Organy jurysdykcyjne
§ 1. Organami jurysdykcyjnymi PZPN są:
1) Komisja Dyscyplinarna
2) Najwyższa Komisja Odwoławcza
3) Piłkarski Sąd Polubowny.
Komisja d.s. Licencji Klubowych oraz Komisja Odwoławcza d.s. Licencji Klubowych są teraz zgodnie z art. 66 § 1 Statutu, regulującym „Komisje PZPN”, organami d.s. przyznawania licencji klubom.
Izba ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych przestaje natomiast istnieć, a jej kompetencje przejął Piłkarski Sąd Polubowny.
Zgodnie z art. 46 § 2 Statutu sprzed nowelizacji, Izba d.s. Rozwiązywania Sporów Sportowych powołana była do:
- orzekania w przedmiocie istnienia, ważności lub rozwiązywania kontraktów piłkarskich (mających charakter umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej),
- podejmowania innych decyzji w sprawie zapewnienia stabilności kontraktowej zawodników będących stronami takiej umowy
- oraz w sprawach dotyczących mechanizmu solidarności.
Natomiast zgodnie z przepisem § 3. Izba d.s. Rozwiązywania Sporów Sportowych składała się z wybranych na okres kadencji władz Związku:
a) przewodniczącego i 3 wiceprzewodniczących, wybranych zgodnie przez przedstawicieli piłkarzy i klubów, o których mowa w pkt b) i c) z listy przynajmniej 8 osób, wskazanych przez Zarząd PZPN,
b) sześciu przedstawicieli piłkarzy wybranych przez Zarząd PZPN na wniosek Polskiego Związku Piłkarzy,
c) sześciu przedstawicieli klubów, wybranych przez Zarząd PZPN na wspólny wniosek Spółki Ekstraklasa S.A. oraz Piłkarskiej Ligi Polskiej.
Zasady i tryb postępowania przed Izbą d.s. Rozwiązywania Sporów Sportowych, przy uwzględnieniu Standardowego Regulaminu Krajowej Izby ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych FIFA określane były w formie regulaminu przez Zarząd PZPN.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 43 „Władza jurysdykcyjna PZPN”, organy jurysdykcyjne PZPN są uprawnione do orzekania w przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej, etycznej lub regulaminowej członków Związku i wszystkich osób podporządkowanych przepisom PZPN oraz rozstrzygania wynikłych między nimi sporów majątkowych i niemajątkowych, mogących być przedmiotem ugody, w tym dotyczących stabilności kontaktowej zawodników i licencji klubowych.
Zatem, jak powyżej było podkreślono wiele uprawnień zyskał Piłkarski Sąd Polubowny (PSP). Zgodnie z art. 50 § 1 Statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej - Piłkarski Sąd Polubowny jest stałym sądem arbitrażowym w rozumieniu art. 1158 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – kodeks postępowania cywilnego ( Dz.U. Nr 43, poz. 296 z późn. zmian.) i działa na podstawie art. art. 1154 – 1217 w.w. kodeksu, zapewniających pełną niezależność i bezstronność arbitrów oraz przeprowadzenie równoważnej procedury z zachowaniem w szczególności prawa do wysłuchania stron, prawa do obrony pozwanego, możliwości przedstawiania wszelkich twierdzeń i środków dowodowych, a także uprawnienia stron do skorzystania z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.
Kompetencje PSP
Zostały one uregulowane w §2. Zgodnie z tym, Piłkarski Sąd Polubowny jest powołany do rozpoznawania wszelkich sporów majątkowych lub sporów o prawa niemajątkowe, mogących być przedmiotem ugody, w tym dotyczących stabilności kontraktowej zawodników oraz spraw dotyczących licencji klubowych, o których mowa w art. 45 § 5 Statutu – powstałych na tle uprawiania, organizacji, upowszechniania i rozwoju sportu piłki nożnej, których rozstrzygnięcie w trybie postępowania arbitrażowego przewidziane jest przez statuty i regulaminy FIFA, UEFA i PZPN.
Te sprawy z art. 45 § 5 to rozpoznawanie skarg na ostateczne decyzje Komisji Odwoławczej d.s. Licencji Klubowych w sprawie odmowy przyznania, zawieszenia lub pozbawienia licencji.
Zgodnie z art. 50 § 3 do Piłkarskiego Sądu Polubownego można składać pozwy o zasądzenie świadczenia, ustalenie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego oraz o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego.
Ponadto na mocy art. 50 § 4, zawodnicy i kluby piłkarskie działające w ramach sektora zawodowej piłki nożnej mogą występować do Piłkarskiego Sądu Polubownego z dochodzonymi łącznie lub odrębnie roszczeniami z zakresu powstania, istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej oraz wynikającymi z niego roszczeniami o prawa majątkowe. Rozpoznanie tych sporów następuje w ramach procedury gwarantującej stronom dokonanie wyboru arbitrów reprezentujących środowiska piłkarzy i kluby piłkarskie, a zgodnie z § 5. Przepis dot. roszczeń z zakresu powstania, istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej stosuje się odpowiednio do spraw, w których stroną powodową może być zawodnik amator, trener lub pośrednik transakcyjny.
Członkowie PZPN, zawodnicy, trenerzy oraz pośrednicy transakcyjni zobowiązani są do formułowania w umowach cywilnoprawnych dotyczących sporów w zakresie organizacji i uprawiania piłki nożnej klauzul przewidujących wyłączną właściwość Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN. Klauzule, powinny zawierać następującą treść: „Mogące wyniknąć na tle powstania, istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania umów cywilnoprawnych pomiędzy członkami PZPN, zawodnikami, trenerami i pośrednikami transakcyjnymi spory o prawa majątkowe lub o spory niemajątkowe mogące być przedmiotem ugody powstałe w związku z organizacją i uprawianiem sportu piłki nożnej, strony poddają pod rozstrzygnięcie Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN”.
Umowy w sektorze zawodowej piłki nożnej zawierane pomiędzy klubem a zawodnikiem również powinny zawierać klauzule następującej treści: „Mogące wyniknąć na tle powstania, istnienia, ważności, wykonywania i rozwiązania umów ( w tym kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej) pomiędzy klubami a zawodnikami podporządkowanymi przepisom PZPN spory o prawa majątkowe lub o prawa niemajątkowe mogące być przedmiotem ugody, w tym dotyczące stabilności kontraktowej, strony poddają pod rozstrzygnięcie Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN.
Teraz o składzie Piłkarskiego Sądu Polubownego, który zgodnie ze znowelizowanymi przepisami składa się z 32 arbitrów, powoływanych i odwoływanych przez Zarząd PZPN, w tym 5 członków Prezydium Sądu oraz po 9 arbitrów zaproponowanych przez środowisko klubów ligowych, środowisko piłkarzy ligowych oraz Przewodniczącego Sądu.
Wreszcie, w art. 55 Statutu uregulowany został zakaz pomijania procedury arbitrażowej. PZPN, jego członkowie oraz osoby, które w świetle Statutu PZPN są podporządkowane przepisom PZPN nie będą kierować do sądów państwowych żadnych sporów powstałych na tle uprawiania, organizacji, upowszechniania i rozwoju sportu piłki nożnej, których rozstrzygnięcie w trybie postępowania arbitrażowego przewidziane jest przez statuty i regulaminy FIFA, UEFA i PZPN, chyba że wyraźnie postanowiono inaczej w niniejszym Statucie, przepisach FIFA lub w przepisach prawa powszechnego. Wszelkie wątpliwości w tym zakresie będą poddawane rozstrzygnięciu FIFA, UEFA lub PZPN.
Naruszenie tego zakazu stanowi rażące naruszenie przepisów prawa związkowego i podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Zgodnie z § 2, PZPN posiada jurysdykcję w stosunku do wewnętrznych sporów krajowych, tzn. sporów między stronami należącymi do PZPN, w tym zawodnikami i trenerami zagranicznymi świadczącymi swoje usługi piłkarskie w Polsce, chyba że przy podpisywaniu umowy z tymi osobami wyraźnie wskazano na kompetencję organów FIFA i CAS. FIFA posiada jurysdykcję w stosunku do sporów międzynarodowych, tzn. sporów między klubami, które należą do różnych związków i/lub federacji narodowych piłki nożnej, nie należących do organów jurysdykcyjnych PZPN.
A to oznacza, że spory między polskim klubem, a zawodnikiem zagranicznym, który ma lub miał z tym klubem podpisany kontrakt, a wynikające z tego kontraktu, jeśli nie zastrzeżono tego dla organów FIFA lub CAS mają być rozstrzygane przez PSP.
