Prawomocna kara to taka, która jest już ostateczna i w toku instancyjnym nie może już zostać zmieniona. Innymi słowy: tok instancyjny został już wyczerpany lub na którymś etapie orzeczenie z tą karą nie zostało zaskarżone w zakreślonym terminie, nie może być zmienione ani uchylone poprzez wniesienie środka odwoławczego lub zaskarżenia i stało się ostateczne w tej sprawie i tym samym prawomocne. Co w takim razie począć z taką karą? Wykonywać, to pierwsza odpowiedź. Poszczególne systemy prawa, w tym prawo związkowe piłki nożnej w Polsce przewidują jednak pewne nadzwyczajne skądinąd środki, które nie tyle sanują orzeczenie z tą karą, ale mogą nieco lub całkowicie taką karę złagodzić.
Taką instytucją jest zawieszenie i darowanie prawomocnej kary dyscyplinarnej uregulowane w art. 165 Regulaminu Dyscyplinarnego Polskiego Związku Piłki Nożnej (dalej: RD PZPN). Przepis ten nie został zmieniony/znowelizowany ostatnią dużą nowelizacją RD PZPN, która obowiązuje od 1 października 2023 roku. Znajduje się on w ROZDZIALE X Regulaminu Dyscyplinarnego pod tytułem: „INNE POSTĘPOWANIA PO UPRAWOMOCNIENIU SIĘ ORZECZENIA”.
Zawieszenie i darowanie prawomocnej kary dyscyplinarnej w piłce nożnej – zgodnie z art. 165 § 1 RD PZPN, a mianowicie na wniosek ukaranego podmiotu, Rzecznika Ochrony Prawa Związkowego, Rzecznika Dyscyplinarnego lub Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach organ dyscyplinarny, który wydał prawomocną decyzję, może zawiesić wykonanie lub darować prawomocnie orzeczoną karę dyscyplinarną.
Potrzebny zatem jest wniosek uprawnionego podmiotu, czyli np. obwinionego lub zainteresowanego w sprawie (np. Klubu wnoszącego taki wniosek w sprawie kary dyskwalifikacji nałożonej na zawodnika). Kto jest zainteresowanym w sprawie znajdziemy w art. 112 RD PZPN.
Do grona uprawnionych do wystąpienia z takim wnioskiem należą także:
- Rzecznik Ochrony Prawa Związkowego,
- Rzecznik Dyscyplinarny lub
- Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Wniosek taki składa się organu dyscyplinarnego, który wydał prawomocną decyzję. Jeżeli mamy prawomocną decyzję organu I instancji, która nie była skarżona, to nie przeszkadza w złożeniu takiego wniosku. Składa się go do tego organu I instancji, czy to do Komisji Dyscyplinarnej PZPN, czy komisji dyscyplinarnej lub wydziału dyscypliny wojewódzkiego związku piłki nożnej, w zależności od właściwości, do tego który wydał taką decyzję w I instancji. W przypadku piłkarskiej ekstraklasy będzie to Komisja Ligi Ekstraklasy S.A., ale tylko wówczas, gdy to jej decyzja jej prawomocna.
Jeśli natomiast postępowanie zostało zakończone prawomocnie przez organ II instancji czyli Najwyższą Komisję Odwoławczą PZPN lub komisję odwoławczą wojewódzkiego związku piłki nożnej – to wniosek składa się do tego organu.
Organ może w tym postępowaniu zawiesić wykonanie lub darować prawomocnie orzeczoną karę dyscyplinarną. Od rozstrzygnięcia organu w tym przedmiocie odwołanie nie przysługuje.
Kolejną przesłanką jaka musi być spełniona zawiera art. 165 § 2 RD PZPN, zgodnie z którym zawieszenie lub darowanie kary dyscyplinarnej, w przypadku wniosku złożonego przez ukarany podmiot, nie może nastąpić wcześniej, niż po wykonaniu połowy kary.
Ponadto zgodnie z § 3, zawieszenie wykonania prawomocnej kary dyscyplinarnej może nastąpić na okres próby nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 5 lat i może być połączone z nałożeniem na ukaranego obowiązków. Co ważne, ten okres próby jest wydłużony w porównaniu ze „zwykłą” instytucją zawieszenia kary, bo w tamtym przypadku jest on nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż 3 lata.
Warto podkreślić, że jeśli zostały nałożone dodatkowe obowiązki i nie są one wykonywane przez obwinionego lub obwiniony popełnił w okresie próby podobne przewinienie dyscyplinarne, zawieszona kara podlega wykonaniu (art. 165 § 4 RD PZPN). Zgodnie z wprowadzonym ostatnią nowelizacją Regulaminu Dyscyplinarnego art.6 [1], regulującym przewinienie dyscyplinarne podobne, przewinieniami dyscyplinarnymi podobnymi są w szczególności przewinienia tego samego rodzaju lub przewinienia uregulowane w tym samym rozdziale Regulaminu. Ponadto Przewinienia za przewinienia dyscyplinarne podobne uważa się też przewinienia stanowiące rażące naruszenie przepisów lub obowiązków, ewentualnie przewinienia popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
W przypadku gdy wniosek został złożony przez ukarany podmiot, a rozstrzygniecie organu dyscyplinarnego było zgodne z tym wnioskiem, nie sporządza się uzasadnienia (art. 165 § 5 RD PZPN). W jednym z następnym odcinków będzie o kolejnym nadzwyczajnym środku – wznowieniu postępowania.
