Na łamach portalu przybliżono już istotę Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (dalej: ZSK), cele jego utworzenia, korzyści z niego płynące, a także nakreślono podstawowe zasady oraz obligatoryjne elementy opisu proponowanej kwalifikacji. Kontynuując omawianą płaszczyznę, dzisiejszy wpis zostanie poświęcony procedurze włączania kwalifikacji rynkowej do ZSK, która została szeroko uregulowana w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (dalej: UZSK)
Inicjatywa włączenia kwalifikacji rynkowej do ZSK należy do zainteresowanego środowiska. Zgodnie z art. 14 UZSK „podmiot prowadzący zorganizowaną działalność w obszarze gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń może wystąpić do ministra właściwego z wnioskiem o włączenie kwalifikacji rynkowej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji”. Procedurę rozpoczyna wniosek, który składa się drogą elektroniczną. Z tego powodu konieczne jest uprzednie założenie konta oraz zarejestrowanie podmiotu w systemie informatycznym Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (dalej: ZRK). Do wniosku należy załączyć dowód uiszczenia opłaty w wysokości 2 000 zł, a jednocześnie z nim można złożyć również wniosek o nadanie uprawnień do certyfikowania tej kwalifikacji. W tym przypadku opłata od wniosku o możliwość certyfikowania wyniesie 5 000 zł, podczas gdy opłata regularna jest dwukrotnie wyższa.
Złożony wniosek w ciągu 14 dni zostanie zbadany pod kątem formalnym przez podmiot prowadzący ZRK, czyli Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (dalej: PARP). W przypadku wykrycia nieprawidłowości wnioskodawca otrzyma 30 dni na uzupełnienie wniosku, którego poprawność znów zostanie zweryfikowana w terminie 14 dni. Następnie wniosek przekazuje się do właściwego ministra, który zgodnie z art. 19 UZSK przeprowadza konsultacje z zainteresowanymi środowiskami, a od 01.09.2019 r. w szczególności z sektorową radą do spraw kompetencji działającą w danej branży lub sektorze (w poprzednich wpisach wspominano, iż w sektorze sport została utworzona Sektorowa Rama Kwalifikacji). Po przeprowadzeniu konsultacji minister występuje o sporządzenie opinii dotyczącej potrzeby włączenia kwalifikacji oraz sposobu jej opisania do specjalistów posiadających wiedzę, kompetencje i doświadczenie w danej branży. Po szczegółowej analizie zebranych informacji właściwy minister dokonuje oceny wniosku i nadaje jej dalszy bieg przy ocenie pozytywnej. W przypadku oceny negatywnej, na podstawie art. 33 ust. 4, odmawia włączenia kwalifikacji i informuje wnioskodawcę o przyczynach wraz z ich uzasadnieniem. Od decyzji ministra nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego, dlatego decyzja odmowna kończy postępowania w sprawie włączenia kwalifikacji do ZSK.
Decyzja pozytywna rozpoczyna kolejny etap. Na podstawie art. 21 UZSK minister powołuje zespół ekspertów, który porównuje wymagane dla kwalifikacji efekty uczenia się. Zespół ekspertów składa się z trzech lub pięciu osób posiadających wyższe wykształcenie oraz udokumentowane doświadczenie w ocenianej dziedzinie, ocenianiu jakości wykonywania zadań oraz przygotowywaniu osób do podejmowania określonych zadań. Po otrzymaniu rekomendacji ekspertów właściwy minister przekazuje ją do zaopiniowania Radzie Interesariuszy ZSK. Ponadto, jeżeli z rekomendacji wynika, że do kwalifikacji należy przypisać poziom 6,7 lub 8 Polskiej Ramy Kwalifikacji (dalej: PRK) minister może wystąpić o opinię do MNiSW. Jeżeli stanowisko Rady Interesariuszy jest pozytywne, minister może przypisać do kwalifikacji odpowiedni poziom PRK i włączyć ją do ZSK w drodze obwieszczenia. Z kolei w przypadku oceny negatywnej ostatni etap należy przeprowadzić powtórnie.
Kwalifikacja zostaje włączona do ZSK z dniem opublikowania obwieszczenia w Monitorze Polskim Obwieszczenie zawiera informacje o nazwie kwalifikacji, dokumencie ją potwierdzającym, przypisanym poziomie PRK, efektach uczenia się, wymaganiach dotyczących walidacji i terminie dokonywania przeglądu kwalifikacji. Następnie zgodnie z art. 26 UZSK minister podaje na portalu ZSK informację o możliwości składania wniosków o nadanie uprawnień do certyfikowania oraz rozpatruje wniosek podmiotu opisującego kwalifikację o nadanie tychże uprawnień (pod warunkiem jednoczesnego złożenia obu wniosków). Ostatnim niezbędnym elementem jest powierzenie w drodze umowy wybranej instytucji pełnienia funkcji podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości.
Włączanie kwalifikacji rynkowej do ZSK jest procesem silnie sformalizowanym i wieloetapowym, a tak szczegółowa weryfikacja jest niezbędna dla zapewnienia włączanym kwalifikacjom odpowiedniej jakości. Na rozpatrzenie wniosku ustawowo przeznaczono 4 miesiące, jednak termin ten może zostać jednokrotnie przedłużony o kolejne 4 miesiące. Co jednak istotne, proces ten nie jest arbitralny, a we wszystkich etapach procedowania minister oraz inne włączone do prac jednostki ściśle współpracują z wnioskodawcą w celu optymalnego ukształtowania proponowanej kwalifikacji.
Artykuł dostępny również jako PODCAST.
