Rozgrywki ligowe w polskiej piłce nożnej wkraczają w decydującą fazę sezonu, począwszy od piłkarskiej PKO Bank Polski Ekstraklasy, przez 1 ligę, 2 ligę i 3 ligę, po rozgrywki organizowane przez wojewódzkie związki piłki nożnej od 4 ligi po klasę „B” lub klasę „C” w tych wojewódzkich ZPN, w których rozgrywki klasy „C” są prowadzone. Każdy więc patrzy na tabelę, bo to tytuły mistrzowskie, miejsca na podium, miejsca gwarantujące udział w pucharach, barażach, czy wreszcie miejsca spadkowe lub te które skutkują udziałem w barażach o pozostanie w danej klasie rozgrywkowej. Zatem wszyscy spoglądają w tabele i patrzą na kolejność.
No dobrze, a co jeśli dwa lub więcej zespołów ma tyle samo punktów? Co wtedy decyduje o kolejności. W każdym regulaminie rozgrywek znajdziemy zasady ustalania kolejności. Mogą się one nieznacznie od siebie różnić, w większości są takie same w różnych ligach, a opierają się o przepisy Uchwały nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną (dalej: Uchwała).
§ 16 Uchwały stanowi, iż „O ile przepisy szczególne (np. regulaminów rozgrywek) nie stanowią inaczej, stosuje się następujące zasady:…” . I teraz o tych zasadach obowiązujących w rozgrywkach ligowych w Polsce.
Zgodnie z § 16 ust. 1 Uchwały, zawody w rozgrywkach mistrzowskich rozgrywane są systemem mecz i rewanż (każda drużyna rozgrywa z pozostałymi dwa spotkania, jedno jako gospodarz, drugie jako gość). W rozgrywkach mistrzowskich wszystkich szczebli i kategorii wiekowych stosuje się następującą punktację: za zwycięstwo drużyna otrzymuje 3 punkty, za mecz nierozstrzygnięty – jeden punkt, a za przegraną – zero punktów (§ 16 ust. 2 Uchwały).
W ust. 3 zawarte zostały przepisy dotyczące ustalenia kolejności w rozgrywkach. Tę kolejność zespołów w tabeli ustala się według liczby zdobytych punktów. W przypadku uzyskania równej liczby punktów przez dwie lub więcej drużyn, o zajętym miejscu decydują:
- przy dwóch zespołach, w następującej kolejności:
1) liczba zdobytych punktów w spotkaniach między tymi drużynami,
2) przy równej liczbie punktów korzystniejsza różnica między zdobytymi i utraconymi bramkami w spotkaniach tych drużyn,
3) przy dalszej równości, korzystniejsza różnica bramek w spotkaniach w danym sezonie,
4) przy dalszej równości, większa liczba bramek zdobytych w spotkaniach w danym sezonie,
5) przy dalszej równości, większa liczba zwycięskich meczów w danym sezonie,
6) przy dalszej równości, większa liczba zwycięskich meczów na wyjeździe w danym sezonie.
- przy więcej niż dwóch zespołach stosuje się kolejno zasady określone w pkt 1) wyłącznie między zainteresowanymi drużynami.
Postanowienia dotyczące liczby zdobytych punktów w spotkaniach między zainteresowanymi drużynami, korzystniejszej różnicy między zdobytymi i utraconymi bramkami w spotkaniach tych drużyn (przy równej liczbie punktów), a także korzystniejszej różnicy bramek w spotkaniach w danym sezonie (przy dalszej równości), mają zastosowanie wyłącznie w sytuacji rozegrania wszystkich zaplanowanych meczów pomiędzy zainteresowanymi drużynami.
§ 16 ust. 4 Uchwały reguluje sytuacje nadzwyczajne, czyli takie skutkują brakiem możliwości dokończenia rozgrywek. Mieliśmy do czynienia z taką w niższych ligach w sezonie 2019/2020, kiedy wystąpiła pandemia koronawirusa. Przepisy zostały potem zmodyfikowane i stąd następujące brzmienie § 16 ust. 4 Uchwały: „W sytuacji braku możliwości zakończenia rozgrywek spowodowanej siłą wyższą, która nastąpi po rozegraniu 50% lub więcej zaplanowanych kolejek jako tabelę końcową przyjmuje się tabelę po ostatniej rozegranej kolejce, przy założeniu, iż wszystkie zalegle mecze tej i poprzednich kolejek, które nie odbyły się w terminach wcześniejszych uznaje się za nierozegrane bez przyznawania punktów”.
Postanowienia ust. 5 odnoszą się do wcześniejszego zakończenia rozgrywek w trakcie rundy jesiennej lub po tej rundzie. W sytuacji braku możliwości zakończenia rozgrywek spowodowanej siłą wyższą, która nastąpi po rozegraniu mniej niż 50% zaplanowanych kolejek, wyniki dotychczas rozegranych meczów będą anulowane, a kolejność drużyn w tabeli końcowej nie zostanie ustalona (§ 16 ust. 5 Uchwały)..
Ostatnim przepisem związany z tabelą rozgrywek, a także w jakiś sposób z kolejności w tabeli jest przepis ust. 6: „W przypadkach, o których mowa w ust. 4 i 5 klubom uczestniczącym w rozgrywkach nie przysługują jakiekolwiek roszczenia wobec PZPN lub Wojewódzkich Związków Piłki Nożnej z tytułu poniesionych wydatków związanych z udziałem we wcześniej zakończonych lub anulowanych rozgrywkach”.
Polski Związek Piłki Nożnej i wojewódzkie ZPN są więc już przygotowane na nadzwyczajne sytuacji, obyśmy takich sytuacji doświadczać nie musieli i mogli cieszyć się zawsze normalnym przebiegiem rozgrywek.
