Komputer wyposażony w monitor ekranowy jest podstawowym narzędziem pracy całkiem sporej grupy pracowników. Mogą z niego korzystać również ciężarne pracownice – jednak w tym przypadku pracodawcę obowiązują ograniczenia w zakresie organizowania procesu pracy. Od dnia 1 maja 2017 roku weszły w życie nowe regulacje dające możliwość zatrudnienia ciężarnej pracownicy przy komputerze w pełnym wymiarze czasu pracy.
Praca przy komputerze – z pozoru lekka, łatwa i przyjemna wiąże się z całkiem sporym obciążeniem dla organizmu – nie tylko dla narządu wzroku. Wymaga ona przyjęcia tzw. wymuszonej pozycji ciała a to przekłada się na znaczne przeciążenia układu mięśniowo szkieletowego. Obowiązkiem pracodawcy jest więc zapewnienie warunków pracy minimalizujących uciążliwości związane z pracą przed komputerem. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pracownic będących w ciąży – w tym przypadku należy zadbać nie tylko o ogólną ergonomię komputerowego stanowiska pracy ale i o właściwy rozkład czasu pracy.
Obowiązujące do dnia 30 kwietnia 2017 r. przepisy zezwalały na zatrudnianie kobiet w ciąży przed monitorem ekranowym do 4 godzin. Od dnia 1 maja 2017 r. istnieje możliwość powierzania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy z zastrzeżeniem, że każda godzina pozostawania w dyspozycji pracodawcy daje możliwość świadczenia pracy przed monitorem przez 50 minut, pozostały czas – 10 minut powinien przypadać na przerwę która zalicza się do czasu pracy. Zmiana organizacji czasu pracy ciężarnej pracownicy zatrudnionej przy pracy związanej z wykorzystaniem monitora ekranowego wynika z treści nowego rozporządzenia Rady Ministrów z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży lub karmiących dziecko piersią (Dz.U. z 2017 r. Poz. 796).
Zmiana przepisów stanowi istotne ułatwienie dla pracodawców. Do niedawna pracownica w ciąży zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy mogła pracować, jak już wcześniej zasygnalizowano, przed komputerem do 4 godzin – w pozostałym czasie należało jej zapewnić inną pracę – lub w przypadku braku takiej możliwości – zwolnić z obowiązku wykonywania obowiązków powyżej 4 godzin, co wiązało się z koniecznością wypłaty dodatku wyrównawczego do wynagrodzenia. Obecnie pracownica w ciąży może pracować przed komputerem w ramach pełnego etatu – należy jednak pamiętać, że wówczas każda godzina pozostawania w dyspozycji pracodawcy wiąże się z pracą przed monitorem w czasie nieprzekraczającym 50 minut, po których powinna nastąpić 10 minutowa przerwa.
Problem w tym, że przepisy nie regulują problematyki owej przerwy w sposób kompleksowy. Powstaje pytanie jak ten czas można zagospodarować – czy jest to przerwa od jakiejkolwiek aktywności zawodowej – czy może tylko od takiej, która wiąże się z obsługą monitora ekranowego. W braku szczegółowych regulacji bezpieczniej jest przyjąć, że 10 minut jest okresem przerwy od pracy każdego rodzaju.
Praca 8 godzin przy komputerze generuje dla pracownicy będącej w ciąży 8 przerw (ostatnia w ramach 8 godziny pracy może wiązać się z wcześniejszym opuszczeniem zakładu pracy – za zgodą i wiedzą pracodawcy). Należy pamiętać, że przerwy te nie mogą być łączone – nawet za zgodą pracodawcy i pracownicy. W przeciwnym razie nie byłoby mowy o przerwach a późniejszym rozpoczęciu lub wcześniejszym zakończeniu pracy. Takie rozwiązanie nie spełniałoby w żaden sposób celu 10 minutowej przerwy po każdym 50 minutowym okresie pracy przed komputerem.
