W jednym z wcześniejszych blogów poruszałem kwestię pasa służebności przesyłu. W sprawach o ustanowienie tego ograniczonego prawa rzeczowego sądy przyznając wynagrodzenie zwyczajowo wiążą ten pas z ekwiwalentem za obciążenie nieruchomości służebnością.
Krótko mówiąc, jeśli dajmy na to biegły w sprawie służebnościowej stwierdzi, że przedsiębiorca przesyłowy będzie korzystał z pasa 6 metrów, to sąd przyzna wynagrodzenie jedynie za ustanowienie służebności w tym wąskim pasie. To, że właściciel nieruchomości obciążonej będzie odczuwał ustanowienie służebności w dużo szerszym zakresie pozostaje poza zainteresowaniem sądu.
Nie zawsze jedna tak jest.
W jednej ze spraw dotyczącej przedsiębiorcy zajmującego się przesyłem gazu, sąd stwierdził, że „wynagrodzenie może dotyczyć nie tylko strefy służebności przesyłu, ale również wynagrodzenia za strefę kontrolowaną. Uczestnik podnosi, że dla wykonywania przez niego czynności eksploatacyjnych czyli ingerencji na gruncie w oznaczonym zakresie wystarczający jest pas eksploatacyjny o szerokości 6 m, jednak nie bierze pod uwagę, iż wyliczenie wynagrodzenia w oparciu o przyjęcie negatywnych skutków dla właściciela nieruchomości tylko z obszaru pasa eksploatacyjnego nie uwzględnia wszystkich elementów, które winno objąć wynagrodzenie określone w art. 305[2] § 1 Kodeksu cywilnego. W uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r. (sygn. akt III CZP 88/15) Sąd Najwyższy stwierdził, że obszar strefy kontrolowanej określonej w § 10 w związku z § 110 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz.U. 2013, poz. 640) oraz w załączniku nr 2 do tego rozporządzenia, nie pokrywa się z zakresem obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu (art. 305 [1] k.c.), ustanowioną dla gazociągu wybudowanego przed dniem 12 grudnia 2001 r. Z istoty służebności przesyłu nie wynikają innego rodzaju ograniczenia właściciela nieruchomości obciążonej w jego uprawnieniach związanych ze sposobem wykonywania władztwa nad tą nią, a w szczególności takie, które odpowiadałyby przewidzianemu w art. 285 § 1 Kc pozbawieniu możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań. Uprawnienia przedsiębiorcy w odniesieniu do obszaru objętego zasięgiem strefy kontrolowanej będące konsekwencją jej ustanowienia wykraczają zatem poza ten zakres uprawnień, jaki daje się wyprowadzić z art. 305 [1] Kc. To samo trzeba powiedzieć o będących ich korelatem ograniczeniach właściciela nieruchomości w sposobie korzystania z niej (por. uchwała SN z dnia 11 grudnia 2015 r. sygn. akt III CZP 88/15, LEX nr 1938005). Z powyższego wynika, że wynagrodzenie dla właściciela nieruchomości należne jest niewątpliwie nie tylko jako wynagrodzenie za pas gruntu niezbędny do obsługi gazociągu lecz również za strefę kontrolowaną (tak Sąd Okręgowy w Rzeszowie V Wydział Cywilny Odwoławczy w postanowieniu z dnia 29 listopada 2016 r., sygn. V Ca 401/15).”
Krótko mówiąc, choć przedsiębiorca będzie korzystał z wąskiego pasa służebności, wynagrodzenie w powyższym orzeczeniu objęło również powierzchnię, która jedynie biernie została obciążona przez podmiot zajmujący się przesyłem.
