Kwestie opieki zdrowotnej nad zawodnikami zarejestrowanymi, potwierdzonymi i uprawnionymi do gry w polskiej piłce nożnej reguluje Uchwała nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną (dalej: Uchwała). Oczywiście zawodnicy profesjonalni mają zapewnioną szeroką opiekę medyczną ze strony klubu, z którym podpisują kontrakt, co wynika z kontraktu, ale jest też narzucone Uchwałą nr VI/90 z dnia 16 czerwca 2023 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej - Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej. W § 23 - 25 uchwały w sprawie organizacji rozgrywek znajdują się przepisy ogólne.
Wobec braku odrębnej regulacji dla piłkarzy – amatorów – regulacja zawarta w uchwale w sprawie organizacji rozgrywek ma zastosowanie przede wszystkim odnośnie amatorów. Zgodnie z § 23 ust. 1 Uchwały, zawodnicy, którzy nie ukończyli 23 roku życia, są zobowiązani do uzyskania orzeczenia lekarskiego o stanie zdrowia umożliwiającym bezpieczny udział we współzawodnictwie, przy czym odpowiednie orzeczenie może być wydane przez: lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub lekarza specjalistę w dziedzinie medycyny sportowej w tym lekarza posiadającego certyfikat ukończenia kursu wprowadzającego do specjalizacji w dziedzinie medycyny sportowej. Nie mamy zatem w takim przypadku obowiązku wizyty u lekarza sportowego.
W ust. 2 zawarta jest regulacja dotycząca rozgrywek szczebla centralnego i ich uczestników, zgodnie z którą zawodnicy uczestniczący w rozgrywkach Ekstraklasy, I ligi i II ligi oraz zawodnicy profesjonalni, którzy ukończyli 23 rok życia, uczestniczący w rozgrywkach III ligi lub pozostałych klas rozgrywkowych są zobowiązani do uzyskania orzeczenia lekarza specjalisty w dziedzinie medycyny sportowej o stanie zdrowia umożliwiającym bezpieczny udział we współzawodnictwie sportowym.
Co do zawodników o statusie amatora, to zaglądamy do § 23 ust. 3 Uchwały, zgodnie z którym, zawodnicy amatorzy, którzy ukończyli 23 rok życia, uczestniczący w rozgrywkach III ligi lub pozostałych klas rozgrywkowych są zobowiązani do złożenia w klubie, każdorazowo w nowym sezonie rozgrywkowym, oświadczenia o braku przeciwwskazań zdrowotnych uniemożliwiających bezpieczny udział we współzawodnictwie sportowym. Niezależnie od postanowień ust. 3, klub III ligi lub pozostałych klas rozgrywkowych może zobowiązać zawodnika amatora do złożenia orzeczenia lekarza specjalisty w dziedzinie medycyny sportowej o stanie zdrowia umożliwiającym bezpieczny udział we współzawodnictwie sportowym (§ 23 ust. 4 Uchwały=.
Zgodnie z ust. 5. Szczegółowe zasady, zakres, tryb i uprawnienia do wydawania orzeczeń oraz przeprowadzania badań określają: rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2016 roku w sprawie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do wydawania zawodnikom orzeczeń lekarskich o stanie zdrowia oraz zakresu i częstotliwości wymaganych badań lekarskich niezbędnych do uzyskania tych orzeczeń (z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 kwietnia 2011 r. w sprawie trybu orzekania o zdolności do uprawiania danego sportu przez dzieci i młodzież do ukończenia 21 roku życia oraz przez zawodników pomiędzy 21, a 23 rokiem życia (z późn. zm.).
Orzeczenie lekarskie, o którym mowa w § 23 jest ważne przez okres nie dłuższy niż dwanaście miesięcy od daty wydania. Termin ważności orzeczenia kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca (przykład: jeżeli orzeczenie zostało wydane 15 marca, to jest ono ważne do 15 marca następnego roku, do godz. 23:59,59; jeżeli orzeczenie wydano 29 lutego to jest ono ważne do 28 lutego następnego roku do godz. 23:59,59) (§ 24 ust. 1 Uchwały). W przypadku, gdy regulaminy poszczególnych rozgrywek nie stanowią inaczej, fakt posiadania przez zawodnika orzeczenia, o którym mowa w § 23 ust. 1-3 potwierdza, przed rozpoczęciem zawodów, kierownik lub trener drużyny.
§ 25 zawiera prawa i obowiązki PZPN, wojewódzkich ZPN oraz klubów, a mianowicie upoważnieni przez PZPN i Wojewódzkie ZPN lekarze mogą uczestniczyć w badaniach próbki B testu antydopingowego przeprowadzanego w Zakładzie Badań Antydopingowych Instytutu Sportu (§ 25 ust. 1 Uchwały). Kluby Ekstraklasy, I i II ligi mają obowiązek posiadać stałego lekarza klubowego, zgodnie z właściwymi przepisami licencyjnymi PZPN. Ponadto, gospodarze zawodów są obowiązani do zapewnienia obecności podczas całego meczu przedstawiciela służby zdrowia według następujących zasad:
- lekarza z licencją PZPN – na zawodach Ekstraklasy, I i II ligi,
- lekarza lub ratownika medycznego – na zawodach III ligi,
- lekarza, ratownika medycznego lub innej osoby posiadającej uprawnienia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej w tym legitymującej się ukończeniem kursu opieki przedmedycznej – w pozostałych klasach rozgrywkowych.
Gospodarze zawodów mają też obowiązek posiadania na obiekcie sportowym przenośnej apteczki, noszy i kocy, umożliwiających udzielenia pierwszej pomocy lekarskiej. Ponadto, gospodarze są obowiązani zapewnić odpowiedni środek lokomocji, jeżeli zaistnieje konieczność odwiezienia do szpitala zawodnika lub innej osoby.
