Na łamach portalu już kilka razy poruszano problematykę ram kwalifikacji i podkreślano szereg płynących z nich korzyści. Po przybliżeniu ogólnej charakterystyki inicjatywy, nakreśleniu sposobu opisu kwalifikacji oraz procedury jej włączenia, przyszedł czas na przybliżenie drogi, którą musi przejść wnioskodawca, aby zostać instytucją certyfikującą.
Instytucja certyfikująca (dalej: IC) jest to instytucja, która została uprawniona do nadawania kwalifikacji włączonych do Zintegrowanego Systemu kwalifikacji (dalej: ZSK) i potwierdzania ich konkretnym dokumentem, którego nazwa została wskazana w opisie kwalifikacji (np. świadectwo, certyfikat). Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (dalej: uzsk) niezwłocznie po obwieszczeniu o włączeniu kwalifikacji rynkowej do ZSK minister właściwy podaje na portalu informację o możliwości składania wniosków o nadanie uprawnień do certyfikowania danej kwalifikacji rynkowej. Wniosek składany na specjalnym formularzu za pośrednictwem portalu zawiera dane podmiotu, wskazanie kwalifikacji rynkowej, której dotyczy oraz kilka oświadczeń o braku zaległości (szerzej opisane w dalszej części artykułu).
Na mocy art. 41 ust. 2 uzsk o przyznanie statusu IC wystąpić może podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jeżeli zapewnia warunki kadrowe i organizacyjne umożliwiające odpowiednie przeprowadzenie walidacji, spełnia dodatkowe warunki wskazane w opisie kwalifikacji, nie posiada zaległości z tytułu podatków i składek na ubezpieczenie zdrowotne, społeczne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, nie zakończył lub zawiesił prowadzenia działalności gospodarczej, a także gdy nie znajduje się on w trakcie likwidacji lub nie ogłoszono jego upadłości. Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 2 uzsk po obwieszczeniu o włączeniu kwalifikacji rozpatruje się wniosek o nadanie tychże uprawnień podmiotowi wnioskującemu o jej włączenie, pod warunkiem równoczesnego złożenia wniosku o przyznanie możliwości certyfikowania. Podmioty te ze względu na wkład włożony w rozwój ZSK i włączenie kwalifikacji zobowiązane są uiścić opłatę w wysokości 5.000 zł, podczas gdy regularna opłata jest dwukrotnie wyższa.
Następnie wniosek przekazuje się podmiotowi prowadzącemu Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji (dalej: ZRK), który dokonuje oceny formalnej wniosku w ciągu 14 dni. W przypadku stwierdzenia braków wnioskodawca zostanie wezwany do ich usunięcia w terminie 30 dni. Poprawny formalnie wniosek przekazuje się niezwłocznie właściwemu ministrowi, a w przypadku, gdy braki nie zostaną uzupełnione oprócz wniosku ministrowi przekazuje się również informację o ich zakresie.
Kolejnym etapem prac jest merytoryczna ocena wniosku, której zgodnie z art. 45 ust. 1 uzsk może dokonać podmiot upoważniony w drodze rozporządzenia przez właściwego ministra. W przypadku decyzji odmownej wnioskodawcy nie przysługuje odwołanie, ale może on bez żadnych ograniczeń złożyć wniosek ponownie. Z kolei pozytywne rozpatrzenie wniosku jest podstawą do nadania uprawnień do pełnienie funkcji IC. Na mocy art. 41 ust. 1 uprawnienie do certyfikowania nadaje się w drodze decyzji administracyjnej. Dopełnieniem procesu jest wskazanie przez ministra podmiotu zewnętrznego zapewniania jakości i powierzenie mu pełnienia funkcji w drodze umowy, której przedmiotem jest nadzorowanie IC i stałe kontrolowanie jakości. Od chwili zawarcia tej umowy IC rozpoczyna certyfikowanie danej kwalifikacji rynkowej.
Walidację należy przeprowadzać zgodnie wymaganiami wskazanymi w obwieszczeniu, które IC zobowiązana jest udostępnić na swojej stronie internetowej. Ustawa upoważnia IC do powierzenia przeprowadzenia walidacji innemu podmiotowi, jeżeli gwarantuje on poszanowanie wszelkich zasad oraz zapewni odpowiednią jakość. Istotnym jest jednak, że odpowiedzialność za prawidłowość całego procesu nadal będzie spoczywała na IC.
UZSK nakłada na IC dodatkowe obowiązki, których celem jest zapewnienie najwyższych standardów działania. Jest ona zobowiązana opracować i stosować wewnętrzny system zapewniania jakości obejmujący zasady postępowania, metody i rozwiązania organizacyjne służące zapewnieniu poprawności walidacji. Ponadto nie rzadziej niż raz na trzy lata powinna przeprowadzić ewaluację wewnętrzną w odniesieniu do każdej certyfikowanej przez nią kwalifikacji. Ewaluacja kończy się raportem, który przekazywany jest podmiotowi zewnętrznego zapewniania jakości. IC na koniec każdego kwartału zobowiązana jest przekazywać informacje również podmiotowi prowadzącemu ZRK, a obejmują one liczbę wydanych dokumentów, wysokość opłat i uzyskanych za certyfikowanie przychodów. IC powinna także wnosić opłatę kwartalną w wysokości 3% przychodów uzyskanych z tytułu walidacji i certyfikowania, jednakże nie mniej niż 1 zł od wydanego dokumentu.
Nadawanie uprawnień do certyfikowania kwalifikacji rynkowej włączonej do ZSK jest ściśle uregulowane w uzsk, co jest zrozumiałe biorąc pod uwagę rangę i charakter całej inicjatywy, a także dobro i rozwój kwalifikacji rynkowych, w tym w świecie sportu. Uzyskanie statusu IC przyniesie liczne korzyści również tej jednostce, ponieważ oczywistym jest, że dbać o standardy i jakość innych mogą tylko profesjonaliści, którzy kreują nowe rozwiązania oraz należą do ścisłej czołówki swojej branży. Podsumowując, uważam, że mimo szeregu obowiązków warto zainteresować się ramami kwalifikacji i ich certyfikowaniem, gdyż korzyści z nich płynące zdecydowanie górują nad obowiązkami.
