Działalność klubów sportowych lub działalność obiektów sportowych może być prowadzona między innymi w formie spółek prawa handlowego, a spośród nich także w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Definicję legalną spółki z o.o. znajdujemy w art. 151 Kodeksu Spółek Handlowych (dalej: KSH). Zgodnie z art. 151 § 1 KSH, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej, przy czym na zasadzie § 2, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto też dodać, że wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki i nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada Zarząd spółki. Co zasady wspólnicy spółki z o.o. mają równe prawa i obowiązki w spółce. Wyjątki od tej zasady, czyli odmienności może przewidywać umowa spółki lub przepisy prawa. W przypadku gdy umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być określone w umowie (udziały uprzywilejowane). One mogą tez wpływać na zasady głosowania w spółce z o.o., bowiem uprzywilejowanie udziałów w spółce z o.o. może dotyczyć właśnie prawa głosu. Inne zakresy uprzywilejowania to - tak na marginesie - te dotyczące prawa do dywidendy lub sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej.
Zgodnie z orzecznictwem: „Wprowadzenie w Kodeksie spółek handlowych (art 174 § 3 KSH) także uprzywilejowania udziałów oznacza, iż obecnie poza uprzywilejowaniem wspólnika poprzez przyznanie mu szczególnych korzyści (praw przyznanych wspólnikowi osobiście) zgodnie z art. 159 KSH w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością istnieje możliwość określenia w umowie spółki udziałów o szczególnych uprawnieniach — udziałów uprzywilejowanych. Oznacza to, że wskazane w art. 246 § 3 KSH pojęcie praw przyznanych osobiście poszczególnym wspólnikom odpowiada wskazanemu w art. 159 KSH pojęciu szczególnych korzyści« przyznanych wspólnikom, a wynikające z art. 246 § 3 KSH pojęcie »praw udziałowych dotyczy wskazanych w art. 174 § 3 KSH udziałów uprzywilejowanych. Oznacza to, że zgodnie z art. 159 KSH szczególne korzyści stanowiące prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom stanowią prawa podmiotowe wspólnika o charakterze niezbywalnym, które w umowie spółki muszą być dokładnie określone w sposób, który pozwala na jednoznaczną możliwość ustalenia imiennie wspólnika, któremu takie szczególne korzyści zostały przyznane (pod rygorem nieważności)” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 15 maja 2008 roku, V ACa 163/08).
Odmienne stanowisko zaprezentował Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny w wyroku z dnia 25 lipca 2013 r.: „Z jednoznacznego brzmienia art. 246 § 3 k.s.h. wynika, że zgoda danego wspólnika wymagana jest w przypadku, gdy uchwala dotyczy zarówno uszczuplenia praw przyznanych osobiście temu wspólnikowi (art. 159 k.s.h.), jak i jego praw udziałowych. W rezultacie uchwała pozbawiająca wspólnika przyznanego mu w umowie spółki pierwszeństwa nabycia udziałów, w odniesieniu do udziałów przeznaczonych do zbycia, wymaga jego zgody. Z jednoznacznego brzmienia art. 246 § 3 k.s.h. wynika, że zgoda danego wspólnika wymagana jest w przypadku, gdy uchwala dotyczy zarówno uszczuplenia praw przyznanych osobiście temu wspólnikowi (art. 159 k.s.h.), jak i jego praw udziałowych. W rezultacie uchwała pozbawiająca wspólnika przyznanego mu w umowie spółki pierwszeństwa nabycia udziałów, w odniesieniu do udziałów przeznaczonych do zbycia, wymaga jego zgody” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 25 lipca 2013 roku, I ACa 291/13).
Zgodnie z art. 174 § 4 KSH, uprzywilejowanie dotyczące prawa głosu nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż trzy głosy na jeden udział. Umowa spółki może jednak przewidywać przyznanie szczególnych uprawnień np. w zależności od spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki, upływu terminu lub ziszczenia się warunku.
Uchwały Zgromadzenia Wspólników spółki z o.o. zapadają bezwzględną większością głosów, jeżeli przepisy lub umowa spółki nie stanowią inaczej. Art. 245 KSH statuuje właśnie wymóg bezwzględnej większości głosów wspólników z o.o.., z kolei art. 246 KSH - wymóg kwalifikowanej większości głosów wspólników z o.o.. I tak, zgodnie z § 1, uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością dwóch trzecich głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości trzech czwartych głosów. Umowa spółki może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych uchwał.
W przypadku uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki z o.o., do powzięcia uchwały o rozwiązaniu spółki wystarczy bezwzględna większość głosów, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej. Dotyczy to przypadku z art. 233 § 1 KSH. Wówczas, jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.
Z kolei, uchwała dotycząca zmiany umowy spółki, zwiększająca świadczenia wspólników lub uszczuplająca prawa udziałowe bądź prawa przyznane osobiście poszczególnym wspólnikom, wymaga zgody wszystkich wspólników, których dotyczy (art. 246 § 3 KSH).
Uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapadają większością ⅔ głosów. Uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymaga większości ¾ głosów. Umowa spółki może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych uchwał.
Głosowanie jest co do zasady, jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Poza tym należy zarządzić tajne głosowanie na żądanie choćby jednego ze wspólników obecnych lub reprezentowanych na zgromadzeniu wspólników. Zgromadzenie wspólników może powziąć uchwałę o uchyleniu tajności głosowania w sprawach dotyczących wyboru komisji powoływanej przez zgromadzenie wspólników.
Uchwały zgromadzenia wspólników powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzającą protokół. Jeżeli protokół sporządza notariusz, zarząd wnosi wypis protokołu do księgi protokołów.
Członek zarządu i pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników, a wspólnik nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia ze zobowiązania wobec spółki oraz sporu między nim a spółką. Dopuszczalne jest jednak upoważnienie innej osoby do wykonania prawa głosu w imieniu wspólnika. Co innego to zrzeczenie się prawa głosu przez wspólnika bądź oddanie swojego prawa głosu innej osobie.
Zgodnie z orzecznictwem: „Prawo głosu nie może być przeniesione na inny podmiot w drodze umowy, bez równoczesnego zbycia przez wspólnika udziału w spółce z o.o. Wspólnik nie może też skutecznie zrzec się wykonywania tego prawa, gdyż w spółce z o.o., w której występują liczne elementy osobowe, istotne znaczenie ma okoliczność, kto jest uprawniony do podejmowania najistotniejszych dla spółki decyzji. […] prawo głosu jako związane z udziałem nie może być przedmiotem samodzielnego obrotu. Takie postanowienia umowy, w których wspólnik zrzeka się wykonywania prawa głosu bądź zobowiązuje się do oddania głosu określonej treści (wyrażenia woli zmierzającej do wywołania określonych skutków prawnych), jak np. w sprawie niniejszej do oddania głosu za podjęciem uchwały zmieniającej umowę spółki w § 30 ust. 1 w sposób wskazany przez powoda, stanowi rozporządzenie prawem głosu, bez rozporządzenia udziałem. Choć formalnie nie przenosi prawa głosu na inny podmiot, to jednak prowadzi do ograniczenia korporacyjnego uprawnienia wspólnika wynikającego z posiadania przez niego udziału, nie może zatem wywrzeć skutków prawnych, jako prowadzące do obejścia prawa (art. 58 KC)” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 5 stycznia 2006 roku, I ACa 630/05).
Postanowienia art. 58 Kodeksu Cywilnego jak widać znajdują szerokie zastosowanie również w przypadku spółek prawa handlowego i w szeroko rozumianym prawie gospodarczym. Masz pytania dotyczące funkcjonowania klubów sportowych, także tych działających w formie spółek z o.o.? Pisz na bok@prawosportowe.pl
