W celu umożliwienia kompleksowego zapoznania się z Zintegrowanym Systemem Kwalifikacji (dalej: ZSK), poruszanym na portalu parokrotnie, koniecznym jest jeszcze przybliżenie regulacji rozdziału 5 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (dalej: uzsk). Ta część ustawy traktuje o zapewnianiu jakości walidacji i certyfikowania kwalifikacji rynkowych włączonych do ZSK.
Zgodnie z art. 50 ust. 1 uzsk walidacja i certyfikowanie prowadzone przez instytucje certyfikujące objęte są systemem zapewniania jakości, który dzieli się na system wewnętrzny oraz system zewnętrzny. Wewnętrzny system zapewniania jakości został pokrótce nakreślony w poprzednim artykule, z kolei drugi system zostanie opisany poniżej.
Zgodnie z art. 51 ust. 1 uzsk „zewnętrzne zapewnianie jakości walidacji i certyfikowania prowadzonych przez instytucje certyfikujące wykonuje podmiot prowadzący zorganizowaną działalność w obszarze gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, który został wpisany na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji zewnętrznego zapewniania jakości wobec instytucji certyfikujących”. Podmioty zewnętrznego zapewniania jakości (dalej: PZZJ) umieszcza się w drodze decyzji administracyjnej na liście prowadzonej przez ministra koordynatora ZSK, którą podaje się do wiadomości na portalu ZSK. Nabór na listę ogłaszany jest nie rzadziej niż raz na trzy lata, a zainteresowany podmiot powinien wystąpić z wnioskiem i wykazać, że dysponuje odpowiednią kadrą, posiada wewnętrzny system zapewniania jakości, nie jest instytucją certyfikującą, posiada co najmniej 10-letnie doświadczenie w zakresie gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, nie zawiesił lub nie zakończył prowadzenia działalności gospodarczej, nie została otwarta w stosunku do niego likwidacja lub nie ogłoszono jego upadłości, a także nie posiada zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ponadto sam wniosek musi zawierać kilka niezbędnych elementów, wśród których są szczegółowo wymienione dane podmiotu i jego pracowników, wskazanie grup kwalifikacji rynkowych, które PZZJ ma nadzorować oraz oświadczenia o braku zaległości z tytułu składek składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Wniosek należy złożyć do właściwego ministra za pośrednictwem portalu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (dalej: ZRK), a także uiścić opłatę w wysokości 2.000,00 zł. W ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku podmiot prowadzący ZRK zobowiązany jest dokonać oceny formalnej wniosku i w przypadku stwierdzenia braków wyznaczyć termin 30 dni na ich usunięcie. W przypadku dalszej niepoprawności wniosku jest on przekazywany ministrowi właściwemu wraz z nakreśleniem braków. Z kolei poprawny wniosek przekazuje się ministrowi koordynatorowi ZSK, który na mocy art. 57 uzsk powołuje specjalną komisję mającą dokonać gruntownej analizy wniosku, a następnie przedstawić jego ocenę. W przypadku pozytywnej opinii nic nie stoi na przeszkodzie, aby wnioskodawca otrzymał wpis na listę PZJJ. Wpisu dokonuje się na okres sześciu lat, jednak istnieje możliwość przedłużenia jego ważności z urzędu przez ministra koordynatora ZSK, po uprzednim właściwym wykonywaniu funkcji PZZJ oraz zasięgnięciu opinii ministrów właściwych dla odpowiednich działów administracji rządowej. Tuż po ogłoszeniu ostatecznej decyzji o nadaniu uprawnień instytucji certyfikującej minister właściwy wskazuje z listy PZZJ, któremu następnie powierza funkcję zewnętrznego zapewniania jakości. Ustawodawca ograniczył dopuszczalną liczbę PZZJ w stosunku do jednej kwalifikacji rynkowej i na mocy art. 59 ust. 2 wynosi ona maksymalnie 5 podmiotów. Zabieg ten ma podkreślać rangę PZZJ oraz zapewniać jednolitość ich działań.
Działalność PZZJ polega na monitorowaniu wewnętrznego systemu zapewniania jakości stosowanego przez nadzorowaną instytucję certyfikującą, spełnianiu wymogów dotyczących zapewnienia warunków organizacyjnych, kadrowych i dodatkowych wskazanych dla podmiotów certyfikujących zawartych w obwieszczeniu o włączeniu kwalifikacji a także dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, nie rzadziej niż raz na 5 lat, PZZJ sporządza raport z zewnętrznego zapewniania jakości zawierający wskazane powyżej elementy oraz ocenę działalności instytucji certyfikującej, opis wykrytych nieprawidłowości oraz rekomendowane zmiany, które będą służyły poprawie standardów walidacji i procesu certyfikowania. Z kolei co 3 lata należy przedstawić ministrom właściwym dla działów administracji rządowej sprawozdanie z działań związanych z zewnętrznym zapewnianiem jakości wskazujące wykaz przeprowadzonych działań oraz wnioski z nich płynące.
PZZJ przysługuje szereg uprawnień mających na celu umożliwienie rzetelnej pracy i nadzorowanie podmiotów certyfikujących. Są one uprawnione między innymi do żądania udzielenia informacji, wglądu do posiadanej dokumentacji, umożliwienia wstępu ich pracownikowi do siedziby instytucji certyfikującej oraz udziału w charakterze obserwatora podczas wykonywania przez tę jednostkę zadań. Z przeprowadzonych czynności sporządzany jest protokół, a wszelkie wykryte nieprawidłowości muszą zostać zgłoszone właściwemu ministrowi. Ponadto są one zobowiązane niezwłocznie zawiadomić ministra koordynatora o niespełnieniu przez instytucję certyfikującą podstawowych warunków, a także zakończeniu przez niego lub zawieszeniu działalności gospodarczej i otwarciu likwidacji lub ogłoszeniu upadłości.
Nie można jednak zapominać, iż PZZJ również może być kontrolowany i rozliczany z prawidłowego wywiązywania się z przydzielonych zadań. Kontrolę przeprowadza minister koordynator ZSK w oparciu o ustawę z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej. W przypadku wykrycia naruszeń wzywa się PZZJ do ich usunięcia, pod rygorem pozbawienia statusu i skreślenia z listy.
PZZJ jest jednostką stojącą na szczycie hierarchii i ma zapewniać zachowanie odpowiednich standardów w strukturach danej kwalifikacji. Pomimo tego sam musi zachować szereg norm i mieć na uwadze, iż jego działalność również jest kontrolowana. Jak zatem widać, ZSK stworzone jest w sposób przemyślany i zorganizowany, a każdy podmiot w nim funkcjonujący ma dbać o jakość własnych działań, monitorować działania innych, ale także być świadomym, że inni nadzorują jego pracę. Biorąc pod uwagę szeroko rozumiane dobro kwalifikacji rynkowych, w tym również w świecie sportu, przyjęty model zorganizowania ZSK jest jak najbardziej słuszny i zrozumiały.
Tagi: kwalifikacje rynkowe, ZSK, Zintegrowany System Kwalifikacji, ZRK, Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji, IC, Instytucja Certyfikująca, PZZJ, podmiot zewnętrznego zapewniania jakości, sport, legislacja, prawo sportowe, Oskar Majchrzak
