W piątek 30 września 2022 roku zainaugurowała swoje rozgrywki w sezonie 2022/2023 siatkarska PlusLiga mężczyzn. Powiedzieć, że „kształt ligi” i system rywalizacji w siatkarskiej elicie polskich rozgrywek ligowych został od tego sezonu zrewolucjonizowany – to zdecydowane nadużycie, lecz jedynie uznać, że uległ kosmetycznym zmianom – to zdecydowanie nic nie powiedzieć. Prawda jak zawsze leży po środku. W dzisiejszym wpisie spróbuję wyjaśnić do jakich zmian w takim razie doszło i jakim systemem będzie toczyła tegoroczna rywalizacja o siatkarskie mistrzostwo Polski.
Analizując przyjęty od sezonu 2022/2023 wspomniany wcześniej „kształt ligi” warto wspomnieć o dwóch znaczących zmianach.
Pierwsza z nich dotyczy poszerzenia składu PlusLigi z dotychczasowych 14 zespołów do 16 drużyn, co bezpośrednio przełożyło się na łączną sumę 30 spotkań jakie każdy klub rozegra na etapie rundy zasadniczej (mecz i rewanż).
Druga, a zarazem innowacyjna zmiana (jak na realia siatkarskie) – to dołączenie do rozgrywek Plusligi ukraińskiego zespołu Barkom Każany Lwów. Sięgając pamięcią do niedalekiej przeszłości warto wspomnieć, iż pomysł „otworzenia się” włodarzy najwyższej klasy siatkarskich rozgrywek w Polsce na zagraniczne drużyny kiełkował już od dłuższego czasu – kiedy to wstępne założenia zakładały dołączenie nie tylko wspomnianego zespołu z Ukrainy, jak również utytułowanej niemieckiej drużyny – Berlin Recycling Volleys. Jak pokazuje teraźniejszość wstępne koncepcje zrealizowały się w sposób połowiczny. Oczywiście pojawiło się wiele pytań o to w jaki sposób regulamin rozgrywek ligowych będzie odnosił się do ewentualnej finalnej walki drużyny Barkomu Każany Lwów o medale czy wręcz odwrotnie – co w przypadku, gdyby ukraińska drużyna zajęła miejsce w tabeli skutkujące spadkiem do Tauron 1. Ligi? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie Państwo w dalszej części dzisiejszego wpisu.
Przechodząc do kwestii systemu rozgrywek w plusligowym sezonie 2022/2023 już na wstępie można dostrzec, iż w tej kwestii nie doszło do znaczących zmian (mimo pojawiających się głosów na temat możliwej zmiany formuły rozgrywek). Rywalizacja o tytuł Mistrza Polski nadal będzie składała się z dwóch etapów, a mianowicie rundy zasadniczej, w której kluby rywalizują ze sobą w konwencji pierwszy mecz + rewanż, a także fazy play-off, w której zespołu z miejsc od 1 do 8 mają szansę na końcowe zwycięstwo w rozgrywkach ligowych, zaś zespoły z miejsc od 9 do 14 podejmują rywalizację, którą na własne potrzeby nazwę „przedłużoną rywalizacją pocieszenia”. Jeżeli chodzi o zespoły zajmujące odpowiednio 15 i 16 miejsce w tabeli po rundzie zasadniczej to tutaj sytuacja jest prosta i klarowna, gdyż zespół zajmujący przedostatnie miejsce po prostu kończy rozgrywki na 15 miejscu w klasyfikacji końcowej, zaś zespół zajmujący ostatnie miejsce – bezpośrednio traci uprawnienie do udziału w rozgrywkach PlusLigi od sezonu 2023/2024, czyli krótko mówiąc spada do niższej klasy rozgrywkowej.
Zanim przejdziemy do systemu rywalizacji w fazie play-off rozgrywanej pomiędzy klubami, które zajęły pierwsze osiem miejsc po rundzie zasadniczej, właściwym jest dla ścisłości dodać, że drużyny zajmujące 9 i 10, 11 i 12, 13 i 14 miejsce po rundzie zasadniczej będą wzorem ubiegłych lat rywalizowały w systemie dwumeczu (jeżeli stan rywalizacji będzie wynosił 1:1 to o wygraniu danej rywalizacji zadecyduje tzw. złoty set, czyli rozgrywka do 15 punktów z warunkiem dwóch punktów przewagi jednej z drużyn) o odpowiednio dziewiąte, jedenaste oraz trzynaste miejsce w klasyfikacji końcowej PlusLigi.
Jednak to co najbardziej rozgrzewa emocje kibiców siatkarskich to bezpośrednia rywalizacja pomiędzy ośmioma najlepszymi zespołami po rundzie zasadniczej. Na tym etapie o tytuł Mistrz Polski kluby konkurują w ramach trzech rund rywalizacji o charakterze pucharowym, a mianowicie w pierwszej rundzie (tzw. ćwierćfinale) pary meczowe zestawione są zgodnie z odpowiednio zajętymi miejscami w rundzie zasadniczej – i tak zespół z pierwszego miejsca rywalizuje z ekipą, która zajęła ósme miejsce, i kolejno: 2 miejsce vs 7 miejsce, 3 miejsce vs 6 miejsce, 4 miejsce vs 5 miejsce. Zwycięskie drużyny przechodzą do drugiej rundy, zaś przegranym zespołom pozostaje rywalizacja o piąte oraz siódme miejsce w klasyfikacji końcowej. Pary w drugiej rundzie (tzw. półfinale) tworzą zespoły które wygrały rywalizację w meczach 1-8 oraz 4-5 w pierwszej rundzie (pierwszy półfinał) oraz analogicznie zwycięzca z meczowych par 2-7 i 3-6 (drugi półfinał). Zwycięstwo w półfinałach premiuje grą o tytuł Mistrza Polski w sezonie 2022/2023, zaś przegrana skutkują możliwością gry o brązowy medal w klasyfikacji końcowej.
Na zakończenie warto wspomnieć o dwóch znaczących postanowieniach, które zapadły w kontekście rywalizacji w fazie play-off oraz statusu drużyny Barkom Każany Lwów. Otóż zgodnie z oczekiwaniami środowiska siatkarskiego – rywalizacja o tytuł mistrzowski w każdej z trzech rund w fazie play-off będzie jednolicie toczyć się do trzech zwycięstw meczowych (w poprzednim sezonie ćwierćfinał oraz półfinał miał formę dwumeczu). Druga kwestia dotyczy regulaminowego odniesienia do statusu prawnego drużyny Barkom Każany Lwów. O ile pierwotnie pojawiały się pytania czy drużyna z Lwowa będzie mieć prawo walki o tytuł mistrzowski lub z drugiej strony czy powinna mieć zagwarantowaną możliwość proceduralnego uniknięcia ewentualności spadku do niższej klasy rozgrywkowej, o tyle władze PlusLigi zadecydowały, iż rywalizacja drużyny z Ukrainy będzie odbywała się na równych warunkach z innymi klubami (czyli może zarówno zdobyć tytuł mistrzowski jak i zajmując ostatnie miejsce w tabeli rozgrywek po rundzie zasadniczej – opuścić szeregi PlusLigi na co najmniej sezon 2023/2024). Względem powyższego pojawiło się jednak zastrzeżenie dotyczące braku możliwości uzyskania przez ukraiński klub przepustki do europejskich pucharów, nawet w sytuacji zajęcia miejsca w klasyfikacji końcowej, które gwarantuje prawo do takich występów.
