Z początkiem roku weszła w życie zmiana w sposobie zabezpieczania roszczeń pieniężnych. Otóż pojawił się nowy przepis, zgodnie z którym „Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.” (tak art. 730 [1] § 2 [1] Kpc).
Dodatkowo ustawodawca wskazał, że „W sprawach o udzielenie zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, w których żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, o których mowa w art. 7301§ 21, postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia może wydać także referendarz sądowy. Referendarz sądowy nie może podejmować czynności zastrzeżonych dla sądu, o których mowa w art. 751.” (tak nowy art. 735 [1] § 1 Kpc). Wspomniany art. 751 Kpc wskazuje na rzeczy łatwo psujące się, które powinny zostać sprzedane niezwłocznie. Do czynności podejmowanych przez referendarza sądowego nie stosuje się możliwości zabezpieczenia polegającego na ustanowieniu zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.
Jak przytacza projekt uzasadnienia „odniesienie projektowanej zmiany do świadczeń pieniężnych z tytułu transakcji handlowych, których wartość nie przekracza 75 tys. zł, wynika z wyważenia interesu wierzyciela i dłużnika. Z jednej strony, projektodawca dostrzegł potrzebę zwiększenia ochrony wierzycieli w związku ze spotykanym w obrocie procederem wytransferowywania majątku przez dłużnika. Z drugiej strony, zasadne było uwzględnienie sytuacji drugiej strony danej transakcji. Kwota przekraczająca 75 tys. zł mogłaby istotnie wpłynąć na możliwość kontynuowania przez dłużnika działalności gospodarczej, a to ze względu na brak możliwości operowania zabezpieczonymi aktywami. Jednocześnie przywołana wartość koresponduje z właściwością sądów rejonowych jako sądów pierwszej instancji. W projektowanych przepisach wprost wskazano, że w takich przypadkach interes prawny uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący zapłaty z tytułu transakcji handlowej w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.”
Zdaniem autora projektu zmian „zaproponowane rozwiązanie dostatecznie zabezpieczy interesy dłużników, ponieważ kryterium pozwalającym na zastosowanie projektowanego przepisu jest „wartość transakcji handlowej”, a nie wartość przedmiotu sporu. W projektowanym przepisie art. 7301 § 2[1] Kpc, kryterium różnicującym jest wartość całej transakcji handlowej (tj. umowy), niezależnie od tego, czy dochodzona jest jedynie jej część czy też całość.”
Ustawodawca wyjaśnia dalej, że „prawo procesowe zezwala powodowi na rozdrobnienie roszczenia materialnego, czyli na uczynienie przedmiotem roszczenia procesowego tylko jakiejś części świadczenia należnego mu od pozwanego na podstawie łączącego te osoby stosunku prawnego. Jeśli powód zdecyduje się na takie rozdrobnienie roszczenia i będzie dochodził od pozwanego tylko jakiejś części świadczenia, które według niego należy się mu na tle stosunku prawnego łączącego go z pozwanym, to tę część roszczenia materialnoprawnego uczyni on przedmiotem roszczenia procesowego, do którego zastosowanie będą miały przepisy obowiązujące w procesie. Przenosząc powyższe rozważania na kanwę zaproponowanego rozwiązania legislacyjnego, nawet w przypadku dochodzenia jedynie części należności z tytułu jednej transakcji handlowej, sąd rozpoznający wniosek o zabezpieczenie będzie musiał ustalić, czy jej cała zapłaty należnej z tytułu umowy wartość mieści się w granicy określonej kwotą 75 tysięcy złotych.”
Niewątpliwie idea zaproponowanych zmian jest godna pochwały. Ale jak zwykle w przypadku zmian, pochwalę je dopiero wtedy, kiedy zostaną przetestowane w praktyce.
(fot. pixabay)
