Europejskie postępowanie upadłościowe zostało uregulowane przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z 29 maja 2000 r. W Polsce sądy stosują przepisy rozporządzenia do tych upadłości, w których postępowanie zostało wszczęte po 1 maja 2004 r. Wprowadzenie bezwzględnie obowiązujących przepisów dotyczących koordynacji głównego oraz wtórnego postępowania upadłościowego, czyli tzw. instytucji upadłości transgranicznej gwarantuje jednolitość postępowania we wszystkich państwach członkowskich UE, z wyjątkiem Danii.
Powyższe regulacje umożliwiają wszczęcie głównego postępowania upadłościowego w państwie członkowskim, w którym dłużnik posiada „główny ośrodek swojej podstawowej działalności gospodarczej” (Center of Main Interest – COMI) - decyduje tu faktyczne miejsce prowadzenia podstawowej działalności, czyli miejsce, w którym dłużnik zarządza swoją działalnością i jako takie jest ono rozpoznawalne przez osoby trzecie . Postępowanie to rozgranicza jednak jedynie zakres terytorialny stosowania poszczególnych regulacji krajowych, co oznacza, że w jednym postępowaniu upadłościowym mogą mieć zastosowanie przepisy różnych porządków prawnych.
Należy zwrócić uwagę, iż postępowanie to ma zakres uniwersalny, a jego celem jest objęcie całego majątku dłużnika, a zatem zmierza ono do ustalenia majątku dłużnika, sporządzenia listy wierzytelności, sprzedaży tegoż majątku (bądź zawarcia układu z wierzycielami - w przypadku ogłoszenia tzw. upadłości układowej) oraz zaspokojeniu wierzycieli.
Rozporządzenie pozwala ponadto na wszczęcie równolegle z postępowaniem głównym jednego lub kilku wtórnych postępowań upadłościowych w innych państwach członkowskich, opartych na prawie lokalnym danego państwa. Wtórne postępowanie może zostać wszczęte w tym państwie członkowskim, w którym dłużnik ma swój oddział, i jest ograniczone wyłącznie do majątku dłużnika znajdującego się w tym państwie. Wtórne postępowanie ma jednak zawsze charakter postępowania likwidacyjnego, tzn. polegającego na spieniężeniu i spłaceniu zobowiązań.
W kolejnym wpisie postaram się przybliżyć aspekty praktyczne dla wierzycieli, gdyż tego rodzaju sytuacje związane z upadłością oddziałów podmiotów zagranicznych są coraz częściej spotykane przez polskich przedsiębiorców.
