W moich dwóch ostatnich wpisach przedstawiłem, czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych, kto ma obowiązek dokonywać w nim wpisów oraz jak to zrobić. W dzisiejszym wpisie, chciałby zająć się podmiotem, który znajduje się w centrum całego zamieszania z Centralnym Rejestrem, w celu udzielanie odpowiedzi kim właściwie jest Beneficjent Rzeczywisty?
W przypadku tematyki dzisiejszego wpisu, pomocy udzielił nam sam ustawodawca, definiując pojęcie Beneficjenta Rzeczywistego w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy: ,,Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) beneficjencie rzeczywistym - rozumie się przez to osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym:
a) w przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:
-osobę fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
-osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
-osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
-osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2019 r. poz. 351), lub
-osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
b) w przypadku klienta będącego trustem:
-założyciela,
-powiernika,
-nadzorcę, jeżeli został ustanowiony,
-beneficjenta,
-inną osobę sprawującą kontrolę nad trustem,
c) w przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.”
Co ciekawe, takie rozbudowanie definicji nie jest za bardzo pomocne w kontekście CRBR. Wynika to z tego, że jak sobie przypomnimy wpis sprzed 3 tygodni, to podmiotami, które muszą dokonać wpisu do Rejestru są spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne (a od marca także proste spółki akcyjne), tymczasem ustawodawca w lit. a cytowanej wyżej definicji mówi o osobach prawnych niebędących spółkami, w lit b o trustach, a wlit. c o osobach fizycznych.
Żaden z literowanych punktów nie dotyczy więc o spółek. Jedynym wyznacznikiem dla Spółek, kto jest ich beneficjentem rzeczywistym jest początek definicji beneficjenta rzeczywistego, czyli: ,,osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia”.
Wynika więc z tego, że jeśli osoba fizyczna bez konieczności posiadania zgody innych osób lub współpracy z nimi(samodzielnie) kontroluje jedną z wymienionych wyżej spółek, powinna być wpisana do CRRB. Należy zaznaczyć że decyzja o tym kto jest beneficjentem na podstawie tak sformułowanej definicji ma charakter oceny, dlatego każda ze spółek musi zdecydować co oznacza dla niej sformułowanie ,,kontroluje”. Uważam również, że mimo tego , że litera a. w art. 2. ust. 2 pkt 1 ustawy przeciwdziałaniu praniu pieniędzy zaznacza, że nie dotyczy spółek, myślę że można ją stosować odpowiednio do Spółek, jako wskazówkę do oceny którą z osób fizycznych, mającą wpływ na spółkę, należy wpisać do CRBR.
