Wielu pasjonatów piłki nożnej, w wieku szkolnym spędzało czas nie tylko na boisku, ale i przed ekranem komputera grając w Champioship Managera, a w późniejszych latach w Football Managera. W głowach rodziły się myśli „chciałbym zostać menadżerem”. O ile bycie menadżerem klubu w stylu angielskim łączącym w sobie funkcję trenera i dyrektora sportowego, czy trenerem lub dyrektorem sportowym jest dla nielicznych, a na pewno nie dla milionów, bo liczba klubów jest ograniczona w stosunku do liczby fanów piłki nożnej na całym świecie, o tyle już zostanie agentem piłkarzy (do 2015 roku) czy pośrednikiem transakcyjnym (po 2015 roku) jest o wiele prostsze, a zwłaszcza, jeśli chodzi o najnowsze czasy i erę pośredników, a nie agentów.
Temat pośredników transakcyjnych był już niejednokrotnie poruszany na tym portalu. Nie ukrywam jednak, że bezpośrednią inspiracją dla mnie przy pisaniu tego artykułu był artykuł adw. Macieja Brody p.t. „Czy mogę samodzielnie podpisać kontrakt z pominięciem agenta?”. Kwestie funkcjonowania pośredników transakcyjnych zwanych też pośrednikami reguluje w polskiej piłce nożnej Uchwała nr III/42 z dnia 27 marca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie współpracy z pośrednikami transakcyjnymi. Pośrednicy transakcyjni zastąpili licencjonowanych menedżerów piłkarskich – agentów FIFA. Zmiana ta miała miejsce prawie pięć lat temu i miała charakter globalny na poziomie przepisów Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej FIFA, co znalazło także odzwierciedlenie w przepisach Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Warto tu również dodać, że coraz częściej pojawiają się głosy za powrotem do restrykcyjnego systemu licencjonowania agentów, ale na razie są to głosy, a nie konkretne regulacje.
Pośrednikiem transakcyjnym zwanym także dalej „pośrednikiem”, jest osoba fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna, zarejestrowana w PZPN zgodnie z postanowieniami niniejszej Uchwały, która nieodpłatnie lub za wynagrodzeniem reprezentuje Klub lub zawodnika przy negocjacjach i zawieraniu umowy transferowej względnie Kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej (w tym umowy zlecenia lub agencyjnej), pośrednictwa pracy lub jakiegokolwiek innego stosunku prawnego.
Żeby zostać pośrednikiem wystarczy zostać wpisanym do systemu rejestracyjnego. Przed 2015 rokiem konieczne było zdanie egzaminu. Zgodnie z art. 4 ust. 1 Uchwały nr III/42, osoba fizyczna, osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nabywa uprawnienia Pośrednika poprzez wpis do Systemu rejestracyjnego. Proces rejestracji kończy się po dokonaniu weryfikacji danych. Z kolei, zgodnie z ust. 2, weryfikacja, o której mowa powyżej powinna nastąpić w ciągu 24 godzin od złożenia dokumentów, wymaganych niniejszą Uchwałą.
Warunki rejestracji w systemie rejestracyjnym:
- Samodzielne wprowadzenie przez Pośrednika do Systemu rejestracyjnego prawidłowo podpisanej Deklaracji pośrednika, o treści wskazanej, w zależności od formy prowadzenia działalności przez Pośrednika wraz z potwierdzeniem wysłania listem poleconym do PZPN oryginału Deklaracji, o której mowa powyżej, przy czym każda osoba działająca w imieniu osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej musi złożyć oddzielny formularz Deklaracji pośrednika,
- Uiszczenie, na wskazane konto PZPN, opłaty za wpis do Systemu rejestracyjnego, w wysokości określonej na dany sezon rozgrywkowy przez Zarząd PZPN. Zgodnie z Uchwałą nr VII/108 z dnia 12 lipca 2019 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie ustalenia wysokości opłat za wpis do Systemu rejestracyjnego Pośredników na sezon 2019/2020 i następne, opłatę za wpis do Systemu rejestracyjnego wynosi 1000 zł (w tym VAT). Opłata nie zawiera składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej zawodowej Pośrednika, która będzie opłacana dodatkowo przez Pośrednika. Wprowadzono obowiązek ubezpieczenia Pośredników od odpowiedzialności cywilnej zawodowej w związku z wykonywaną działalnością pośrednika transakcyjnego, a suma ubezpieczenia, a także wysokość składki zostanie wynegocjowana przez PZPN.
- Spełnienie pozostałych wymogów, o których mowa w uchwale, czyli:
- Pośrednikiem nie może być osoba sprawująca funkcje zarządzające, administracyjne, techniczne lub medyczne w FIFA, konfederacji kontynentalnej, krajowym lub regionalnym związku piłkarskim, lidze zawodowej oraz klubie piłkarskim, a także osoba będąca członkiem tych organizacji, sędzią piłkarskim, sędzią asystentem, trenerem oraz instruktorem, jak również każdy inny podmiot zobowiązany do przestrzegania Statutów FIFA i PZPN, podległy ich władztwu dyscyplinarnemu z każdego innego tytułu uczestnictwa w sporcie piłki nożnej.
- Pośrednikiem działającym jako osoba fizyczna może być osoba posiadająca nieposzlakowaną reputację, w tym w szczególności w przeszłości nie została skazana prawomocnym wyrokiem skazującym za jakiekolwiek przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (chyba, że nastąpiło zatarcie skazania), nie podlega karze dyskwalifikacji w okresie obejmującym Deklarację Pośrednika lub karze regulaminowej oraz nie podlegała w przeszłości karze dyskwalifikacji za korupcję w sporcie.
- Pośrednikiem działającym jako osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna może być osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, której osoby upoważnione do reprezentacji posiadają nieposzlakowaną reputację, w tym w szczególności w przeszłości żadna z tych osób nie została skazana prawomocnym wyrokiem skazującym za jakiekolwiek przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (chyba, że nastąpiło zatarcie skazania), nie podlega karze dyskwalifikacji w okresie obejmującym Deklarację Pośrednika lub karze regulaminowej oraz nie podlegała karze dyskwalifikacji za korupcję w sporcie.
- Osoba, występująca w imieniu i na rzecz Pośrednika działającego jako osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna musi posiadać nieposzlakowaną reputację, w tym w szczególności w przeszłości nie została skazana prawomocnym wyrokiem skazującym za jakiekolwiek przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne ścigane z oskarżenia publicznego (chyba, że nastąpiło zatarcie skazania), nie podlega karze dyskwalifikacji w okresie obejmującym Deklarację Pośrednika lub karze regulaminowej oraz nie podlegała w przeszłości karze dyskwalifikacji za korupcję w sporcie.
- Osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nie może być powiązana (kapitałowo lub osobowo) z innymi podmiotami, sprawującymi funkcje zarządzające, administracyjne, techniczne lub medyczne w FIFA, konfederacji kontynentalnej, krajowym lub regionalnym związku piłkarskim, lidze zawodowej oraz klubie piłkarskim, a także osoba będącymi członkiem tych organizacji, sędzią piłkarskim, sędzią asystentem, trenerem oraz instruktorem, jak również każdym innym podmiotem zobowiązanym do przestrzegania Statutów FIFA i PZPN, podległym ich władztwu dyscyplinarnemu z każdego innego tytułu uczestnictwa w sporcie piłki nożnej lub działaniami tych podmiotów, mającymi na celu ominięcie obowiązujących regulacji.
- Osoba fizyczna działająca jako Pośrednik bądź osoba fizyczna, działająca w imieniu i na rzecz osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej będącej Pośrednikiem nie może działać jako Pośrednik w imieniu i na rzecz kolejnej osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej.
Spełnienie powyższych warunków umożliwia Pośrednikowi działalność przez okres jednego sezonu rozgrywkowego. Przed rozpoczęciem działalności w każdym sezonie rozgrywkowym każdy podmiot zamierzający prowadzić działalność Pośrednika zobowiązany jest do ponownego spełnienia tychże warunków.
Jeżeli jakiekolwiek dokumenty wprowadzone do Systemu rejestracyjnego nie spełniają warunków formalnych lub jeżeli nie uiszczono należnej opłaty, PZPN wzywa osobę je składającą, do poprawienia, uzupełnienia lub dokonania opłaty w terminie tygodniowym. Po bezskutecznym upływie terminu ww. dokumenty podlegają zwrotowi. Dokumenty poprawione lub uzupełnione w terminie wywołują skutki od chwili ich wniesienia.
Odmowa wpisu do Systemu rejestracyjnego pośredników, w przypadku, gdy podmiot nie spełnia wymogów przewidzianych niniejsza Uchwałą, następuje decyzją Zespołu działający w ramach Komisji ds. Prawnych, od której przysługuje odwołanie do Najwyższej Komisji Odwoławczej Polskiego Związku Piłki Nożnej.
Po zawarciu Umowy pośrednictwa Pośrednik zobowiązany jest w terminie 3 dni, nie później jednak niż do dnia zawarcia kontraktu lub umowy transferowej, wprowadzić ją do Systemu rejestracyjnego pod rygorem bezskuteczności wobec PZPN oraz przesłać listem poleconym do PZPN jej oryginał.
Po zawarciu umowy transferowej lub kontraktu Pośrednik zobowiązany jest w terminie 7 dni wprowadzić ww. dokumenty do Systemu rejestracyjnego oraz złożyć ich odpisy do PZPN.
W Systemie rejestracyjnym ujawniane jest każde indywidualne zaangażowanie Pośrednika w czynność z zakresu pośrednictwa przy negocjowaniu lub podpisywaniu Umowy transferowej lub Kontraktu. Zakresem rejestracji objęte są w szczególności dane dotyczące podmiotów uczestniczących w danej transakcji, jej rodzaj oraz płatności stanowiące wynagrodzenie za świadczone usługi pośrednictwa.
Pośrednik lub osoba fizyczna pełniąca kontrolę lub zasiadająca w organach zarządzających lub nadzorczych Pośrednika zobowiązana jest do wskazania w Systemie rejestracyjnym, pod sankcją dyscyplinarną, wszelkie umowy oraz inne dokumenty zawarte przez niego jako osobę fizyczną lub przez osobę prawna lub inną jednostkę organizacyjną, nad którym osoba ta sprawuje kontrolę lub zasiada w jej organach zarządzających lub nadzorczych, z jakimkolwiek Klubem lub Zawodnikiem będącym stroną Transakcji, przy której świadczył usługi.
W kolejnym odcinku mowa będzie o prawach i obowiązkach pośrednika oraz o ograniczeniach jakimi poddany jest zawód pośrednika i zakazach w działalności, których naruszenie skutkuje odpowiedzialnością dyscyplinarną pośrednika.
