Poręczenie jest podstawowym zabezpieczeniem osobistym wykonania zobowiązań, tzn. że wierzyciel, w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego uprawniony jest do zaspokojenia z majątku osoby trzeciej - podmiotu, który zabezpieczenia udziela.
Poręczenie jest umową nazwaną uregulowaną w przepisach kodeksu cywilnego, której istotę wyraża art. 876 § 1 KC stanowiąc, że "przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał". Dzięki zawarciu umowy poręczenia wierzyciel zyskuje dodatkową osobę, która zapewnia, że wypełni zobowiązanie za dłużnika. Umowa ta ma charakter akcesoryjny i wysokość świadczenia poręczyciela kształtuje się zależnie od wysokości długu głównego. Przedmiotem poręczenia może być wszelki dług, w tym dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej; bezterminowe poręczenie za dług przyszły może być odwołane w każdym czasie przed jego powstaniem. Jak już wyżej wskazywałam poręczenie jest umową - co do zasady jego zakres i treść kształtowana jest wolą stron - może dotyczyć każdego zobowiązania każdego dłużnika, w praktyce spotykane są sytuacje, w których występuje wielość dłużników i poręczycieli. Poręczenie może być zawarte pod warunkiem i z zastrzeżeniem terminu; możliwym jest nawet poręczenie za zobowiązanie przedawnione, co w praktyce wymaga zrzeczenia się dłużnika i poręczyciela z uprawnienia do korzystania z zarzutu przedawnienia. Można również poręczyć poręczycielowi, za wykonanie wobec niego zobowiązania przez dłużnika, w przypadku, gdy poręczyciel ten zaspokoi wierzyciela (poręczenie zwrotne).
Zgodnie z art.881 KC, jeżeli przy udzielaniu poręczenia nie zastrzeżono inaczej, poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny. Odpowiedzialność poręczyciela jak dłużnika solidarnego polega na tym, że z chwilą, gdy dług główny staje się wymagalny, wierzyciel może według swego wyboru żądać całości lub części świadczenia od dłużnika głównego i poręczyciela łącznie lub od każdego z nich z osobna, przy czym aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela obaj dłużnicy pozostają zobowiązani. Taka też definicja dłużnika solidarnego została określona w art. 366 § 1 KC. Wskazać w tym miejscu należy, że wymagalność zobowiązania poręczyciela nie zależy ani od uprzedniego żądania wierzyciela spełnienia świadczenia przez dłużnika głównego, ani od odmowy spełnienia tego świadczenia, ani od bezskuteczności egzekucji z majątku dłużnika – chyba, że w umowie poręczenia strony postanowiły inaczej. Należy jedynie pamiętać o poinformowaniu poręczyciela o opóźnieniu dłużnika głównego w spełnieniu świadczenia, gdyż zgodnie z art. 880 KC „jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel powinien zawiadomić o tym niezwłocznie poręczyciela”. Niezastosowanie się do tego przepisu wiąże się z możliwą odpowiedzialnością za szkodę spowodowaną poręczycielowi, co w konsekwencji może spowodować zmniejszenie jego świadczenia.
Warto również zaznaczyć, że zaspokojenie wierzyciela przez poręczyciela nie powoduje wygaśnięcia samej wierzytelności - poręczyciel wstępuje w prawa wierzyciela w stosunku do dłużnika, w zakresie, w którym zamiast niego wykonał zobowiązanie (tzw. subrogacja ustawowa.) Może więc żądać od dłużnika głównego wszystkiego, co sam świadczył wierzycielowi z tytułu długu głównego. Podsumowując w przypadku dokonania zapłaty przez poręczyciela przysługiwało mu będzie roszczenie regresowe do dłużnika głównego, za dokonaną na rzecz wierzyciela zapłatę.
