Dzisiejszy wpis chciałbym poświęcić zagadnieniu z zakresu procedury cywilnej, a ściślej – z zakresu postępowania dowodowego, tj. dowodowi z zeznań świadka i dowodowi z przesłuchania stron.
Z praktyki sądowej kancelarii wynika, że dowody te w tzw. „społecznym odbiorze” są stosunkowo często ze sobą utożsamiane. Zapewne wynika to z tego, że zarówno dowód z zeznań świadka jak i dowód z przesłuchania stron jest „dowodem osobowym”, przeprowadzanym w stosunkowo podobny sposób. W rzeczywistości jednak zachodzą pomiędzy nimi istotne różnice.
W pierwszej kolejności warto przypomnieć, że dowód z przesłuchania strony jest – jak zdaje się sugerować art. 299 k.p.c. – dowodem uzupełniającym, przeprowadzanym zasadniczo na końcu postępowania dowodowego, jeśli innych dowodów w ogóle nie było lub jeśli były, ale mimo to nie pozwoliły na wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy.
Tymczasem dowód z zeznań świadka jest „podstawowym” środkiem dowodowym, albowiem k.p.c. nie wprowadza dodatkowych wymagań jak w art. 299 k.p.c. co do jego przeprowadzenia.
Nie powinno budzić także wątpliwości, że strony zawsze są – siłą rzeczy – zaangażowane w swoją sprawę i mają interes w określonym jej rozstrzygnięciu, co czasem wpływa na bardzo mało obiektywne postrzeganie przez strony okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Świadkowie natomiast powinni – przynajmniej w założeniu - przedstawiać swoje wiadomości co do danej w sposób bardziej bezstronny, co jednak też nie zawsze potwierdza się w praktyce.
Warto także zaznaczyć, że przepisy k.p.c. nie przewidują możliwości stosowania w stosunku do stron środków dyscyplinujących określonych w art. 274 k.p.c. (grzywnę, przymusowe sprowadzenie). Z tego względu należy stanąć na stanowisku, że nieusprawiedliwione niestawienie się strony pomimo wezwania jej przez sąd, nie jest obwarowane środkami przymusu. Takie niestawiennictwo strony może jednak zostać ocenione przez sąd orzekający zgodnie z art. 233 k.p.c.
Już powyższe porównania wyraźnie wskazują, że pomimo pozornego podobieństwa pomiędzy dowodem z zeznań świadka a dowodem z przesłuchania stron, zachodzą pomiędzy powyższymi dowodami istotne różnice, których dalsza część zostanie omówiona w kolejnych wpisach.
