Pierwszy gwizdek piłkarskich Mistrzostw Świata w Katarze zbliża się wielkimi krokami. Eliminacje do Mundialu wkraczają bowiem w decydującą fazę. Przed nami listopadowe mecze, które przyniosą wiele ostatecznych rozstrzygnięć w grupowych zmaganiach eliminacyjnych na poszczególnych kontynentach. Najwyższa więc pora przypomnieć i przybliżyć zasady awansu na największy piłkarski turniej.
FIFA zrzesza obecnie 211 państw członkowskich. 210 bierze udział w eliminacjach do przyszłorocznych Mistrzostw Świata, które odbędą się przy udziale 32 drużyn. Tylko Katar jako gospodarz ma zapewniony udział w turnieju. Jak więc wyglądają eliminacje, baraże i zasady awansu na poszczególnych kontynentach[1]?
I. Europa.
W eliminacjach bierze udział 55 drużyn. Spośród nich 13 wywalczy awans na Mundial. Rywalizacja odbywa się w 10 grupach liczących po 5 lub 6 zespołów. Bezpośredni awans zapewnią sobie zwycięzcy grup. O pozostałe 3 wolne bilety na mistrzostwa walka toczyć się będzie w barażach, zaplanowanych na koniec marca przyszłego roku.
W barażach uczestniczyć będzie 12 drużyn. 10 z nich to zespoły, które zajmą drugie miejsce w swoich grupach eliminacyjnych. Dodatkowo, 2 ekipy – najlepsi zwycięzcy grup w ogólnym rankingu Ligi Narodów 2020/2021, którzy zmagania w swojej grupie eliminacyjnej zakończyli poza czołową dwójką. Uczestnicy baraży zostaną następnie podzieleni na 3 grupy po 4 zespoły. Rywalizacja w grupach barażowych odbywać się będzie w formule turniejowej: jednorazowe półfinały i finał. Zwycięzca każdej z tych grup wywalczy awans na Mundial.
II. Afryka.
W walce o 5 miejsc na Mundial biorą udział 54 drużyny. Eliminacje składają się z 3 etapów.
W pierwszej rundzie stanowiącej preeliminacje uczestniczyło 28 zespołów, najniżej sklasyfikowanych w rankingu FIFA. Drużyny te utworzyły 14 par, których zwycięzcy uzyskali awans do drugiej rundy. Drugi etap to już rywalizacja 26 najlepszych według rankingu FIFA afrykańskich drużyn i 14 zwycięzców preeliminacji. Łącznie 40 ekip, które podzielono na 10 grup, po 4 zespoły każda. Awans do trzeciej rundy wywalczą tylko zwycięzcy grup. W trzeciej rundzie 10 najlepszych zespołów zostanie podzielonych na 5 par. Pary rywalizować będą na zasadzie dwumeczów, których zwycięzcy pojadą do Kataru.
III. Azja.
W eliminacjach w tej strefie rywalizuje 46 drużyn, w tym Australia. Pula miejsc na przyszłoroczny Mundial wynosi 4 lub 5, w zależności od powodzenia reprezentanta Azji w barażu międzykontynentalnym. Eliminacje zostały podzielone na 4 etapy.
Pierwsza runda - preeliminacje, to walka 12 najniżej sklasyfikowanych drużyn w rankingu FIFA. Podzielono je na 6 par, których zwycięzcy awansowali do drugiej rundy. Druga runda to już 40 zespołów (34 najlepsze reprezentacje według rankingu FIFA oraz 6 drużyn z preeliminacji) podzielonych na 8 grup po 5 ekip. W trzecim etapie zagrają zwycięzcy grup oraz 4 najlepsze drużyny z drugich miejsc, łącznie 12 reprezentacji. Zostały one rozlosowane na 2 grupy po 6 zespołów. 2 najlepsze reprezentacje z każdej grupy wywalczą bezpośredni awans na Mundial. Z kolei obydwa zespoły z trzecich miejsc zmierzą się w barażu o to, która z drużyn będzie reprezentantem Azji w barażu międzykontynentalnym.
IV. Ameryka Południowa.
Na kontynencie południowoamerykańskim o Mundial walczy 10 reprezentacji. Rywalizują one w jednej grupie, w systemie ”każdy z każdym”, na zasadzie mecz i rewanż. 4 najlepsze zespoły uzyskają bezpośredni awans na mistrzostwa globu. Drużyna, która zajmie piąte miejsce będzie przedstawicielem Ameryki Południowej w barażu międzykontynentalnym.
V. Ameryka Północna, Środkowa i Karaiby (CONCACAF).
W tej strefie o przepustkę na Mundial aktualnie walczą 34 zespoły (w trakcie eliminacji wycofała się Saint Lucia). System eliminacji został podzielony na 3 etapy.
Pierwsza i druga runda odbyła się bez udziału 5 najlepszych według rankingu FIFA reprezentacji. USA, Meksyk, Honduras, Jamajka i Kostaryka rywalizację rozpoczęły od ostatniej rundy. W pierwszym etapie pozostałe 30 zespołów rozlosowano do 6 grup po 5 drużyn. Zwycięzcy grup awansowali do drugiej rundy, w której zostali podzieleni na 3 pary. Wygrani z tych par wywalczyli awans do trzeciej rundy i dołączyli do najlepszej piątki reprezentacji tworząc grupę składającą się z 8 zespołów. 3 najlepsze zapewnią sobie wyjazd do Kataru, czwarty zespół o dodatkowe miejsce powalczy w barażu międzykontynentalnym.
VI. Oceania.
Eliminacje w strefie Oceanii jeszcze się nie rozpoczęły. Na zmianę terminarza i formuły rozgrywek wpływ miały względy spowodowane przez pandemię COVID-19. Na dziś planowane jest przeprowadzenie turnieju eliminacyjnego, który miałby się odbyć w Katarze w marcu przyszłego roku. Oceania nie ma zagwarantowanego ani jednego przedstawiciela na przyszłorocznych Mistrzostwach Świata. Wyłoniony w eliminacjach reprezentant tej strefy zmierzy się o dodatkowe miejsce na Mundialu w barażu międzykontynentalnym.
VII. Baraże międzykontynentalne.
Wyłonią one 2 ostatnich uczestników Mundialu. Do rywalizacji przystąpi po jednej drużynie z Azji, Oceanii, Ameryki Południowej oraz Ameryki Północnej, Środkowej i Karaibów, które prawo do udziału w barażu uzyskają w drodze eliminacji na poszczególnych kontynentach.
4 reprezentacje zostaną następnie podzielone na dwie pary. Dobór par odbędzie się w drodze losowania. Baraże zaplanowano na czerwiec przyszłego roku. Zostaną one rozegrane w formacie dwumeczu, a lepszy z każdej pary pojedzie do Kataru.
Walka o bilety do Kataru wkracza w decydującą fazę. Kończą się powoli zmagania w grupach, a potem czekają nas baraże kontynentalne oraz międzykontynentalne, które wyłonią ostatnich uczestników Mundialu. Najbliższe mecze będą również kluczowe dla reprezentacji Polski. Nasza kadra jest bliska zajęcia drugiego miejsca w swojej grupie eliminacyjnej, premiowanego udziałem w barażu kontynentalnym. Wierzymy więc, że misja Katar zakończy się sukcesem, a w konsekwencji będziemy mogli cieszyć się grą biało-czerwonych na przyszłorocznych Mistrzostwach Świata.
[1] https://www.fifa.com/tournaments/mens/worldcup/qatar2022/qualifiers (dostęp z dnia 05.11.2021 r.)
