U progu rundy wiosennej rozgrywek piłkarskich prowadzonych przez Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej, tytułowy temat na pewno warto przypomnieć i sięgnąć do niego także w kontekście zmian, które co prawda obowiązują już od daty wejścia w życie Uchwały Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej – od 15 lutego, ale tak naprawdę biorąc pod uwagę formaty rozgrywek będą odczuwalne dopiero w sezonie 2021/22, który rozpocznie się w lipcu i sierpniu.
Uchwałą nr II/18 z dnia 15 lutego 2021 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie zmiany Uchwały nr IX/140 z dnia 3 i 7 lipca 2008 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie organizacji rozgrywek w piłkę nożną wprowadzono kilka nowelizacji do Uchwały nr IX/140 (dalej: Uchwała).
Jedna z nich dotyczy liczby drużyn danego klubu. Zgodnie z § 2 ust. 7 Uchwały (tym znowelizowanym – przyp. M.Ż.), w rozgrywkach mistrzowskich w danej klasie rozgrywkowej może brać udział tylko jedna drużyna tego samego klubu, z zastrzeżeniem, że w rozgrywkach dzieci i młodzieży dziewcząt i chłopców właściwe Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej mogą podjąć decyzję o możliwości udziału większej liczby drużyn tego samego klubu. Zgodnie z tymże przepisem, w sytuacji udziału w jednych rozgrywkach, prowadzonych systemem jesień/wiosna, dwóch lub więcej drużyn tego samego klubu, zawodnik może w jednym sezonie uczestniczyć w rozgrywkach tylko jednej drużyny danego klubu, a w sytuacji udziału w jednych rozgrywkach, prowadzonych systemem jednorundowym zamkniętym tj. tylko w rundzie jesiennej lub tylko w rundzie wiosennej, dwóch lub więcej drużyn tego samego klubu, zawodnik może w jednej rundzie uczestniczyć w rozgrywkach tylko jednej drużyny danego klubu. Drużyny rezerwowe klubu uczestniczące w rozgrywkach mistrzowskich niższych klas noszą nazwę klubu z dodatkiem kolejnych cyfr, np.: Orkan II, itp. Ponadto, w rozgrywkach futsalu oraz piłki nożnej plażowej kwestie możliwości udziału w danej klasie rozgrywkowej więcej niż jednej drużyny tego samego klubu będą określone w odrębnych regulaminach wydanych przez organy prowadzące rozgrywki.
Drugą ważną nowelizacją będącą dla mnie asumptem do tego artykułu jest poszerzenie zakresu rozgrywek prowadzonych przez PZPN centralnie oraz co za tym idzie zmiana kompetencji organów jurysdykcyjnych PZPN i wojewódzkich związków piłki nożnej w związku ze zmianą organów prowadzących rozgrywki w tym także kompetencji do orzekania w sprawach protestów. Kolejnymi rozgrywkami prowadzonymi centralnie przez PZPN są rozgrywki juniorów: Centralna Liga Juniorów U-18 i Liga Makroregionalna U-19 oraz rozgrywki futsalu: Ekstraligi kobiet, I ligi kobiet oraz Halowego Pucharu Polski kobiet.
Teraz zatem pora już na tytułowy temat. Pod szerokim pojęciem protestów w związku z zawodami, uregulowanych w § 9 Uchwały należy rozumieć:
- zastrzeżenia dotyczące stanu pola gry mogą być wnoszone do sędziego przed zawodami oraz w ich trakcie,
- protesty dotyczące tożsamości zawodników drużyny przeciwnej;
- oraz protesty w sprawie zawodów.
Zgodnie z § 9 ust. 1 Uchwały, zastrzeżenia dotyczące stanu pola gry mogą być wnoszone do sędziego przed zawodami oraz w ich trakcie.
Zastrzeżenia te muszą być przez sędziego zbadane, a w uzasadnionych przypadkach musi on – poprzez kapitana drużyny gospodarzy – wyznaczyć organizatorom czas na usunięcie ewentualnych usterek. Sędzia zawiera w sprawozdaniu z zawodów treść tych zastrzeżeń i wydane zarządzenia, tylko jeśli miało to praktyczne znaczenie (np. opóźnione rozpoczęcie meczu).
Zgodnie z § 9 ust. 2, protesty dotyczące tożsamości zawodników drużyny przeciwnej mogą być wnoszone – najpóźniej do momentu zakończenia zawodów – przez kapitana drużyny.
Sprawdzenia tożsamości zawodników dokonuje sędzia przed zawodami, w czasie przerwy między częściami gry lub po zawodach (zależnie od tego, kiedy wpłynął protest), zawsze w obecności kapitanów obu drużyn (w zawodach drużyn młodzieżowych kapitanowi może towarzyszyć jedna z wpisanych do protokołu osób funkcyjnych).
Przekazana przez sędziego kapitanowi informacja o pomeczowym sprawdzaniu tożsamości zobowiązuje wskazanych zawodników, uczestniczących w meczu w chwili zgłaszania protestu, do pozostania w miejscu rozgrywania zawodów do pełnej dyspozycji sędziego we wskazanym przez niego miejscu. Jeżeli opinia sędziego dotycząca protestu nie satysfakcjonuje wnoszącego kapitana, sędzia musi umieścić w sprawozdaniu z zawodów treść jego protestu, wraz z podpisem wnoszącego kapitana (w zawodach drużyn młodzieżowych – kierownika drużyny).
Zgodnie z § 9 ust. 3, protesty w sprawie zawodów muszą być dostarczone organowi prowadzącemu rozgrywki w terminie 48 godzin od zakończenia meczu, przy czym kopie protestów powinny być przekazane stronie przeciwnej.
Zgodnie z § 9 ust. 4 Uchwały, przed rozpoczęciem zawodów kapitanowie i kierownicy drużyn podpisują protokoły z wypisanymi imionami nazwiskami zawodników zgłoszonych do zawodów oraz osób funkcyjnych zajmujących miejsca w strefie technicznej. Po zakończeniu zawodów kierownicy drużyn podpisują sporządzoną przez sędziego informację (załącznik do sprawozdania) o karach indywidualnych i innych zdarzeniach dyscyplinarnych – bez względu na to, że wnoszą do tych opisów uwagi.
Warto też pamiętać, że jeśli nie zgadzamy się z treściami zawartymi w sprawozdaniu sędziego, kierownik naszej drużyny ma prawo, ale także obowiązek zamieszczenia zastrzeżeń do protokołu. Te zastrzeżenia są potem dowodami przy weryfikacji zawodów przez organ rozgrywkowy oraz w postępowaniach przed organami dyscyplinarnymi i odwoławczymi. Niektóre regulaminy rozgrywek wojewódzkich związków piłki nożnej zawierają regulacje z sankcjami za niedopełnienie tego obowiązku, czyli obowiązku złożenia zastrzeżeń w przypadku, gdy nie zgadzamy się z wersją sędziego zawodów. I tutaj sięgnę do § 10 ust. 3 h) Regulaminu Rozgrywek Dolnośląskiego Związku Piłki Nożnej Sezon 2020/2021, zgodnie z którym, w przypadku opisu sędziego, zdaniem klubu niezgodnego z zajściami podczas meczu (nieprecyzyjny zapis lub sytuacja została błędnie zinterpretowana), kierownik pod rygorem pominięcia przez Komisje Odwoławczą Dol. ZPN w postępowaniu wyjaśniającym twierdzeń przeciwnych do treści sprawozdania i załącznika, winien wpisać ww. twierdzenia przeciwne na odwrocie załącznika do sprawozdania. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku i powoływaniu się na nieopisane w załączniku okoliczności w postępowaniu odwoławczym, kierownikowi za niedopełnienia tego obowiązku wymierza się karę finansową 150 PLN.
Często bowiem zdarza się, że kluby odwołują się w sprawach dyscyplinarnych, podważając przed organem II instancji prawdziwość zapisów sędziego w sprawozdaniu. Czemu robią to właśnie na tym etapie? Przecież, jeżeli nie zgadzasz się z twierdzeniami sędziego, to możesz złożyć zastrzeżenia. I właśnie za takie niezamieszczenie zastrzeżeń przewidziana jest taka kara regulaminowa. Pomysł do przemyślenia dla wojewódzkich związków, które w swoich regulaminach rozgrywek takiego przepisu nie mają. Wiadomo, że w Ekstraklasie, rozgrywkach I i II Ligi, gdzie są transmisje telewizyjne trudno twierdzić coś w kontrze np. obrazu filmowego i to jeszcze oficjalnego z transmisji. A już w niższych klasach takie twierdzenia w odwołaniach się pojawiają.
W sprawach dot. weryfikacji meczów oraz przy rozpatrywaniu protestów w sprawie zawodów obowiązuje zasada dwuinstancyjności (§ 9 ust. 5 Uchwały):
1) w rozgrywkach Ekstraklasy i Pucharu Ekstraklasy pierwszą instancją jest Komisja Ligi Ekstraklasy SA, a drugą instancją Najwyższa Komisja Odwoławcza PZPN;
2) w rozgrywkach I i II ligi, Pucharu Polski na szczeblu centralnym, Superpucharu, Centralnej Ligi Juniorów U-18, Centralnej Ligi Juniorów U-17, Centralnej Ligi Juniorów U-15, Ligi Makroregionalnej U-19, Ekstraligi, I i II ligi kobiet, Pucharu Polski kobiet na szczeblu centralnym, Centralnej Ligi Juniorek U-17, Centralnej Ligi Juniorek U-15 na szczeblu centralnym, I Polskiej Ligi Futsalu, Halowego
Pucharu Polski na szczeblu centralnym, Ekstraligi i I ligi Futsalu kobiet oraz Halowego Polski kobiet na szczeblu centralnym pierwszą instancją jest Komisja ds. Rozgrywek i Piłkarstwa Profesjonalnego PZPN, a drugą instancją Najwyższa Komisja Odwoławcza PZPN;
3) w rozgrywkach III ligi i III ligi kobiet prowadzonych przez Wojewódzkie ZPN pierwszą instancją jest właściwy organ danego Wojewódzkiego ZPN, a drugą instancją Komisja ds. Rozgrywek i Piłkarstwa Profesjonalnego PZPN;
4) w rozgrywkach innych niż wymienione w pkt 3 prowadzonych przez Wojewódzkie ZPN pierwszą instancją jest właściwy organ danego Wojewódzkiego ZPN, a drugą instancją związkowa komisja odwoławcza;
5) w rozgrywkach młodzieżowych reprezentacji Wojewódzkich ZPN, prowadzonych z upoważnienia przez wyznaczone Wojewódzkie ZPN, pierwszą instancją jest wydział właściwy w sprawie gier i ewidencji danego Wojewódzkiego ZPN, a drugą instancją Komisja ds. Piłkarstwa Amatorskiego i Młodzieżowego PZPN;
6) w młodzieżowych rozgrywkach piłki nożnej kobiet organizowanych przez Komisję ds. Piłkarstwa Kobiecego PZPN, innych niż wymienione w pkt 2, pierwszą instancją jest Komisja ds. Piłkarstwa Kobiecego PZPN, a drugą instancją Komisja ds. Rozgrywek i Piłkarstwa Profesjonalnego PZPN;
7) w rozgrywkach Ekstraklasy futsalu pierwszą instancją jest Komisja Ligi Futsal Ekstraklasy, drugą instancją Najwyższa Komisja Odwoławcza PZPN;
8) w młodzieżowych rozgrywkach futsalu organizowanych przez Komisję ds. Futsalu i Piłki Plażowej PZPN, pierwszą instancją jest Komisja ds. Futsalu i Piłki Plażowej PZPN, a drugą instancją Komisja ds. Rozgrywek i Piłkarstwa Profesjonalnego PZPN.
Warto dodać, że na podstawie ust. 6, w sprawach dyscyplinarnych stosuje się postanowienia Regulaminu Dyscyplinarnego PZPN we wszystkich rodzajach rozgrywek. Odwołania od decyzji organów w pierwszej instancji, o których mowa w ust. 5, mogą być wnoszone w terminie 3 dni od daty doręczenia pisemnego uzasadnienia decyzji za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (§ 9 ust. 7 Uchwały).
Ponadto, zgodnie z § 9 ust. 8 Uchwały, w przypadku nierozstrzygnięcia zastrzeżenia lub protestu w ciągu 1 miesiąca, stronie zainteresowanej służy prawo wniesienia skargi na bezczynność organu pierwszej instancji, składanej bezpośrednio do organu drugiej instancji, a zgodnie z ust. 9, decyzje podjęte w drugiej instancji są ostateczne. Nie przysługuje zatem na nie skarga kasacyjna do Najwyższej Komisji Odwoławczej PZPN. Rzecz jasna, zgodnie z § 9 ust. 10 Uchwały, w przypadku uwzględnienia protestu kaucja podlega zwrotowi.
