Dzisiejszym wpisem chciałbym omówić możliwość ustanowenia rozdzielności majątkowej z mocą wsteczną po rozwiązaniu małżeństwa wyrokiem rozwodowym.
Na początku warto przypomnieć, że zgodnie z art. 52 § 1 k.r.o. „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej”. Przepis ten stanowi podstawę ustanowienie tzw. przymusowego ustroju majątkowego, który zastępuje dotychczasowy ustrój majątkowy istniejący między małżonkami wprowadzając w jego miejsce ustrój rozdzielności majątkowej. Regulacja ta ma zastosowanie np. wówczas, gdy jeden z małżonków trwoni majątek wspólny.
Innymi słowy: w czasie trwania małżeństwa sąd na podstawie powyższego przepisu może ustanowić między małżonkami rozdzielność majątkową i dzieje się to (co do zasady) wbrew woli co najmniej jednego z małżonków (pamiętajmy, że rozdzielność można także wprowadzić na podstawie umowy, ale wymaga ona zawsze zgodnej woli stron/małżonków).
W wyroku sąd powinien zawsze oznaczyć także dzień, z którym powstaje rozdzielność majątkowa i co do zasady powinien to być dzień pomiędzy wytoczeniem powództwa a wydaniem wyroku. Pamiętać jednak należy, że § 2 przywołanego artykułu dopuszcza możliwość ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż data wytoczenia powództwa.
W związku z powyższym pojawia się pytania: skoro istnieje możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą niż data wytoczenia powództwa, to czy można także ustanowić rozdzielność majątkową po tym, jak małżeństwo zostanie rozwiązanie przez rozwód?
Odpowiedzi na powyższe pytanie udzielił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 kwietnia 1994 r., sygn. akt III CZP 44/94, w którym stwierdzono, że „orzekanie o zniesieniu małżeńskiej wspólności majątkowej z datą wsteczną jest dopuszczalne także po prawomocnym rozwiązaniu związku małżeńskiego przez rozwód, jeżeli powództwo zostało wytoczone przed tą datą” (użyte w wyroku pojęcie „zniesienie małżeńskiej wspólności majątkowej” wynika z nowelizacji art. 52 k.r.o., która w miejsce tego sformułowania wprowadziła „ustanowienie rozdzielności majątkowej”).
Podsumowując należy zatem stwierdzić, że ustanowienie rozdzielności majątkowej z mocą wsteczną będzie możliwe także po rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód, jeśli powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej zostanie wytoczone przed uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego.
