Dokładnie dzisiaj, czyli 7 kwietnia 2022 roku mija termin pozyskiwania przez polskie kluby zawodników, którzy przed wybuchem wojny w Ukrainie grali w ukraińskich i rosyjskich klubach piłkarskich, a którzy zdecydowali się na grę w polskim klubie. Dwa najgłośniejsze wypożyczenia do polskich klubów to przejście na zasadach transferu czasowego (wypożyczenia) reprezentanta Polski – Tomasza Kędziory z Dynama Kijów do Lecha Poznań i piłkarza reprezentacji Słowenii – Beniamina Verbicia również z Dynama do Legii Warszawa.
To konsekwencja zmian w Regulaminie FIFA w Sprawie Statusu i Transferu Zawodników w skali globalnej i ich implementacji w skali krajowej. Również na takich zasadach jak Kędziora i Verbić, Grzegorz Krychowiak z rosyjskiego FK Krasnodar dołączył do AEK Ateny, choć rzecz jasna do tego transferu nie mają zastosowania przepisy implementowane przez PZPN, a przez grecką federację piłkarską, o czym należy wspomnieć.
Wracając do naszych, krajowych przepisów to prawne podstawy dokonywania takich transferów stworzyła Uchwała nr IV/49 z dnia 16 marca 2022 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie wykonania postanowień Aneksu 7 Regulaminu FIFA w Sprawie Statusu i Transferu Zawodników. Uchwała weszła w życie z dniem podjęcia, ale z mocą obowiązująca od 7 marca 2022 roku. Zgodnie z jej art. 1 PZPN przyjął na siebie postanowienia Aneksu 7 Regulaminu FIFA w Sprawie Statusu i Transferu Zawodników (RSTP).
Krąg podmiotowy zawodników objętych stosowaniem Uchwały nr IV/49 został określony w art. 2. Są to zawodnicy posiadający obywatelstwo inne niż ukraińskie pozyskiwani do klubu polskiego z klubów - członków federacji Ukrainy oraz zawodnicy posiadający obywatelstwo inne niż rosyjskie pozyskiwani do klubu polskiego z klubów - członków federacji Rosji.
Dla takich piłkarzy, zgodnie z art. 2 ust 1, okres transferowy kończy się w dniu 7 kwietnia 2022 r.. Ponadto, zgodnie z ust. 2, w sezonie 2021/2022 zawodnicy mogą być potwierdzeni maksymalnie do czterech klubów i uczestniczyć w oficjalnych meczach w trzech klubach. Co do zasady w danym sezonie można grać tylko w dwóch klubach, więc mamy tu do czynienia z wyjątkiem. Ograniczenie stosowania tego wyjątku zostało zawarte w ust. 3, zgodnie z którym, każdy klub może pozyskać nie więcej niż dwóch zawodników, korzystając z wyjątku o którym mowa w niniejszym artykule.
W art. 3 Uchwały nr IV/49, uregulowano kwestie zawodników niepełnoletnich. Zgodnie z nim, w przypadku zawodników nieletnich przybywających z terytorium Ukrainy, niezależnie o obywatelstwa, klub może wnioskować o ich pozyskanie na podstawie odstępstwa o którym mowa w Art. 19 pkt 2 d) RSTP tj. przyjazdu z powodów humanitarnych.
Warto też pamiętać, że zgodnie z art. 4 Uchwały nr IV/49 w przypadku pozyskiwania zawodników o których mowa w art. 2 i art. 3 obowiązują dotychczasowe zasady określone w przepisach FIFA i PZPN z zakresu wymogu i trybu uzyskania Międzynarodowego Certyfikatu Transferowego (ITC). Czyli znakomita większość zasad się nie zmieniła, a do obowiązującego modelu wprowadzono tylko te dwa wyżej wspomniane wyjątki, czyli przedłużenie terminu potwierdzania do 7 kwietnia oraz kwestie nieletnich piłkarzy z Ukrainy oraz podstawowy podmiotowy wyjątek, o którym mowa była powyżej, że przedłużone okno dotyczy tylko zawodników posiadających obywatelstwo inne niż ukraińskie pozyskiwanych do klubu polskiego z klubów - członków federacji Ukrainy oraz zawodników posiadających obywatelstwo inne niż rosyjskie pozyskiwanych do klubu polskiego z klubów - członków federacji Rosji.
Nieco wcześniej, bo już 27 lutego 2022 roku dwie uchwały porządkujące kwestie piłkarzy z Ukrainy, odnoszące się właśnie do piłkarzy posiadających obywatelstwo ukraińskie podjęła Komisja ds. Nagłych PZPN, ale pamiętajmy odnoszą się one do obywateli Ukrainy, a nie piłkarzy z innym obywatelstwem niż ukraińskie dotychczas grających w Ukrainie i również nie odnoszą się do piłkarzy z innym obywatelstwem niż rosyjskie dotychczas grających w Rosji. Są to: Uchwała nr 5/2022 z dnia 27 lutego 2022 roku Komisji ds. Nagłych PZPN w sprawie zmian Uchwały nr VIII/124 z dnia 14 lipca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie statusu zawodników oraz zasad zmian przynależności klubowej oraz Uchwała nr 6/2022 z dnia 27 lutego 2022 roku Komisji ds. Nagłych PZPN w sprawie zmiany Uchwały nr XI/200 z dnia 7 grudnia 2018 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie określenia liczby zawodników cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej występujących w meczach piłki nożnej w sezonie 2019/2020 i następnych.
Zgodnie z nowym brzmieniem § 35 Uchwały nr VIII/124 z dnia 14 lipca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie statusu zawodników oraz zasad zmian przynależności klubowej ,ograniczenia o których mowa w całym tym paragrafie nie mają zastosowania w odniesieniu do zawodników posiadających obywatelstwo ukraińskie. Natomiast zgodnie z Uchwałą nr 6/2022 z dnia 27 lutego 2022 roku Komisji ds. Nagłych PZPN w sprawie zmiany Uchwały nr XI/200 z dnia 7 grudnia 2018 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie określenia liczby zawodników cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej występujących w meczach piłki nożnej w sezonie 2019/2020 i następnych, ograniczenia dotyczące liczby przebywających na boisku zawodników – cudzoziemców z Unii Europejskiej nie dotyczą zawodników posiadających obywatelstwo ukraińskie.
Zatem, przypomnijmy, że do każdego klubu bez względu na klasę rozgrywkową może być potwierdzonych i uprawnionych dowolna liczba zawodników - cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej, przy czym w każdym meczu mistrzowskim lub pucharowym może występować równocześnie na boisku:
- W rozgrywkach Ekstraklasy i Pucharu Polski na szczeblu centralnym – bez ograniczeń,
- W rozgrywkach 1. Ligi - 2 zawodników-cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach 2. Ligi, 3. Ligi i niższych klas rozgrywkowych – 1 zawodnik-cudzoziemiec spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach Pucharu Polski na szczeblu WZPN – zgodnie z decyzją Zarządu właściwego WZPN,
- W rozgrywkach Ekstraligi kobiet i Pucharu Polski kobiet na szczeblu centralnym – 2 zawodniczki-cudzoziemki spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach I i II ligi kobiet oraz Pucharu Polski kobiet na szczeblu WZPN – 1 zawodniczka-cudzoziemka spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach Ekstraklasy, I ligi Futsalu oraz Halowego Pucharu Polski na szczeblu centralnym – 2 zawodników-cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach II ligi Futsalu oraz Halowego Pucharu Polski na szczeblu WZPN – 1 zawodnik-cudzoziemiec spoza obszaru Unii Europejskiej,
- W rozgrywkach Polskiej Ekstraligi Futsalu Kobiet, I Polskiej Ligi Futsalu Kobiet oraz Pucharu Polski Kobiet na szczeblu WZPN i na szczeblu centralnym – 1 zawodniczkacudzoziemka spoza obszaru Unii Europejskiej, 10. W rozgrywkach piłki nożnej plażowej – 1 zawodnik (zawodniczka)-cudzoziemiec (cudzoziemka) spoza obszaru Unii Europejskiej.
Teraz kwestia dotycząca zawodników – cudzoziemców spoza Unii Europejskiej biorących udział w rozgrywkach niższych lig, organizowanych przez Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej. Zgodnie z nowelizacją przepisu art. 3 ust. 1. Uchwały nr XI/200 z dnia 7 grudnia 2018 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie określenia liczby zawodników cudzoziemców spoza obszaru Unii Europejskiej występujących w meczach piłki nożnej w sezonie 2019/2020 i następnych, ograniczenia zawarte w tym przepisie nie dotyczą zawodników posiadających obywatelstwo ukraińskie.
Piłkarzy posiadających obywatelstwo ukraińskie wyłączono zatem z kręgu podmiotowego przepisu, który stanowi, iż zawodnik - cudzoziemiec spoza obszaru Unii Europejskiej może być potwierdzony i uprawniony do gry wyłącznie jako zawodnik profesjonalny, bez względu na klasę rozgrywkową, w której występuje klub pozyskujący takiego zawodnika oraz stanowi, że opuszcza się uprawnienie do klubu IV ligi i niższych klas rozgrywkowych oraz III ligi i niższych klas rozgrywkowych kobiet jednego zawodnika - cudzoziemca spoza obszaru Unii Europejskiej o statusie amatora pod warunkiem posiadania przez takiego zawodnika dokumentów zaświadczających legalizację pobytu zawodnika cudzoziemca w Polsce.
Te regulacje nie dotyczą więc teraz Ukraińców. Warto też podkreślić, że w niektórych rozgrywkach młodzieżowych w podokręgach wojewódzkich związków piłki nożnej, w rozgrywkach grają zespoły ukraińskie, których zawodnicy znaleźli się w Polsce, czy to uciekając przed wojną, czy to biorąc udział w turnieju w Polsce w momencie wybuchu wojny i nie mając możliwości powrotu do swojego kraju. Brawo dla takich inicjatyw, wszak hasłem piłkarskiej braci jest „Łączy Nas Piłka”.
