Temat dzisiejszego bloga wydaje się błahy. Czy jednak aby na pewno? Zwracam uwagę, iż w dniu 8 września 2016 r. zmianie uległy niektóre przepisy Kodeksu cywilnego stanowiące właśnie o formie dokonywania czynności, o których mowa w tytule bloga.
Dotychczasowy przepis, który to regulował, tj. art. 77 § 2 Kodeksu cywilnego stanowił, że: „Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem.” Obecne brzmienie tego przepisu wskazuje, że „Jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga zachowania formy dokumentowej, chyba że ustawa lub umowa zastrzega inną formę.”
Jeżeli więc z ustawy, bądź zastrzeżenia umownego nie wynika inna niż dokumentowa forma wypowiedzenia (np. forma pisemna), stosuje się tą formę. A czym jest ta forma dokumentowa? To również reguluje Kodeks cywilny w dodanych art. 77 [2] Kc i art. 77 [3]Kc, które stanowią, że „Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie.” oraz „Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.”
Czym jest zatem ten nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią?
Tego już ustawodawca nie tłumaczy w ustawie, ale w uzasadnieniu do projektu ustawy można wyczytać, że forma dokumentowa, ma stanowić formę o niższym stopniu sformalizowania niż forma pisemna, co przede wszystkim przejawia się w braku konieczności złożenia własnoręcznego podpisu. Wystarczające będzie ustalenie osoby składającej oświadczenie woli, przy czym nie ma znaczenia, czy nastąpi to na podstawie samej treści dokumentu, czy po sprawdzeniu np. informatycznego nośnika danych lub urządzenia, za pomocą którego złożono oświadczenie. Wprowadzenie formy dokumentowej do Kodeksu cywilnego będzie prowadzić do stworzenia prawnych ram funkcjonowania formy, która obecnie jest już w obrocie powszechnie stosowana (np. poczta elektroniczna, SMS), a z uwagi na coraz bardziej dynamiczny rozwój nowych technologii, stale zyskuje na znaczeniu. Forma dokumentowa, z uwagi na łatwość jej zachowania, ma przyczynić się do usprawnienia dokonywania czynności prawnych, przy jednoczesnym zachowaniu funkcji dowodowej stosownie do przepisów k.p.c. o mocy dowodowej dokumentów.
Czy z powyższego uzasadnienia wynika, że umowę można rozwiązać, odstąpić od niej, bądź wypowiedzieć np. poprzez umieszczenie oświadczenia w poczcie elektronicznej, czy też SMS-em, lub nawet poprzez konto na portalu społecznościowym? Ta kwestia jest dyskusyjna i doczeka się pewnie licznych opracowań i orzeczeń, dlatego już dziś, w celu uniknięcia ewentualnych wątpliwości i przykrości związanych np. z wypowiedzeniem umowy przez SMS doradzam analizę umów z kontrahentami i w wprowadzenie zapisów, że rozwiązanie umowy, jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie wymaga formy kwalifikowanej (np. pisemnej).
