W dzisiejszym blogu wracam do tematyki pozasądowego rozwiązywania sporów, które ostatnimi czasy ma fory u ustawodawcy. I dobrze – choć nie mogę narzekać na jakość orzeczeń sądów powszechnych, to przez coraz większą liczbę spraw są one coraz mniej wydolne.
Jednym z nowych rozwiązań, które ma premiować pozasądowe rozstrzyganie sporów jest ustawa z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. z 2016 r., poz. 1823). Ustawa weszła w życie w dniu 10 stycznia 2017 r.
Jej najważniejsze założenia dotyczą, jak sama nazwa wskazuje, pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Prawodawca rozumie przez co to postępowanie mające na celu rozwiązywanie sporu konsumenckiego, prowadzone zgodnie z zasadami określonymi w ustawie i polegające na umożliwieniu zbliżenia stanowisk stron w celu rozwiązania sporu przez jego strony, przedstawieniu stronom propozycji rozwiązania sporu oraz rozstrzygnięciu sporu i narzuceniu stronom jego rozwiązania.
Przepisy ustawy stosuje się do rozwiązywania sporów konsumenckich między konsumentem mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej a przedsiębiorcą mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jednym z istotnych obowiązków, jaki został nałożony na przedsiębiorców, i który ma premiować ten system jest przekazanie przez przedsiębiorcę konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku oświadczenia o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich albo zgodzie na udział w takim postępowaniu. Przedsiębiorca może odmówić wzięcia udziału w postępowaniu w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Co ważne, jeśli przedsiębiorca nie złożył żadnego oświadczenia, uznaje się, że wyraża zgodę na udział w postępowaniu w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. Powyższe obowiązki dotyczą przedsiębiorców, gdy w następstwie złożonej przez konsumenta reklamacji spór nie został rozwiązany.
Wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich następuje na wniosek konsumenta. Jeżeli przewiduje to regulamin, wszczęcie tego postępowania następuje również na wniosek przedsiębiorcy.
A kto prowadzi takie sprawy? Ustawodawca nazywa go podmiotem uprawnionym. Celem zapewnienia należytego poziomu merytorycznego ustawa wskazuje, że podmiot uprawniony zapewnia, aby osoby prowadzące postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich posiadały wiedzę i umiejętności w dziedzinie pozasądowego lub sądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, jak również ogólną znajomość prawa. Podmiot uprawniony odmówi jednak rozpatrzenia sporu, jeżeli jego przedmiot wykracza poza kategorie sporów objęte właściwością danego podmiotu uprawnionego.
O randze opisywanego systemu świadczy przepis, który stanowi, że wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przerywa bieg przedawnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu. Przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
Wynik postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich podmiot uprawniony przedstawia stronom w terminie 90 dni od dnia doręczenia wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich. W przypadku sporu szczególnie skomplikowanego termin ten może być przedłużony.
Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich jest dla konsumentów nieodpłatne. Regulamin może jednak przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
Jednym z istotnych obowiązków informacyjnych, jakie są nałożone na podmiot uprawniony jest zawiadomienie uczestników, że udział w postępowaniu nie wyklucza możliwości dochodzenia roszczeń w postępowaniu sądowym.
Tyle jeśli chodzi o podstawy tej nowej regulacji. Wpisuje się ona w trwające już od jakiegoś czasu prace legislacyjne, mające na celu odciążenie systemu sądownictwa powszechnego poprzez choćby system mediacji, czy rozwiązania proceduralne premiujące inne pozasądowe sposoby rozwiązania sporu.
