W dalszym ciągu nie milkną echa wydarzeń, które rozegrały się na gali PunchDown 5 we Wrocławiu. Na dziś najważniejszy jest stan zdrowia Artura Walczaka. Cały świat sportu pozostaje zjednoczony i mocno wierzy, że zawodnik wyjdzie zwycięsko z prawdopodobnie najważniejszych zawodów w swoim życiu. W najbliższej przyszłości konieczna jest natomiast rzetelna debata nad zapewnieniem adekwatnych standardów bezpieczeństwa medycznego podczas imprez sportowych obarczonych znacznym ryzykiem dla zdrowia, a nawet życia ich uczestników.
Czym jest tzw. slapfighting i co stało się we Wrocławiu?
Slapfighting jest sportem walki, którego popularność w ostatnim czasie znacznie przybiera na sile. Polega on na tym, że ustawieni po dwóch stronach stołu zawodnicy rywalizują w pojedynkach jeden na jeden, uderzając się na przemian w policzek z otwartej dłoni. Rywalizacja odbywa się na zasadach fazy pucharowej, a o wygranej decyduje knock-out lub decyzja sędziowska. Podstawowymi zasadami rywalizacji są brak możliwości wykonywania uników, klinczu czy trzymania gardy. Tak jak rośnie popularność nowej dyscypliny, tak też rosną wokół niej kontrowersje.
22 października 2021 roku we Wrocławiu odbyła się kolejna edycja turnieju organizowanego przez federację PunchDown – gala PunchDown 5. Podczas jednej z walk naprzeciwko siebie stanęli Artur Walczak oraz Dawid Zalewski. Po uderzeniu wyprowadzonym przez rywala, Artur Walczak został znokautowany i konieczna była pomoc medyczna. Sytuacja okazała się na tyle poważna, że zaszło bezpośrednie zagrożenie utraty życia. Po interwencji będących na miejscu ratowników medycznych wezwano karetkę pogotowia. Już po tych dramatycznych wydarzeniach ruszyła lawina spekulacji i dyskusji związanych z bezpieczeństwem medycznym imprezy oraz czasem oczekiwania na ambulans.
O całym zajściu federacja PunchDown informowała w kolejnych oświadczeniach za pośrednictwem mediów społecznościowych. Stanowiły one również zdecydowaną odpowiedź na zarzuty kierowane pod adresem organizatorów gali związanych z niedostatecznym zapewnieniem bezpieczeństwa medycznego wydarzenia. Federacja PunchDown zapewniała, że dochowała ze swojej strony najwyższych starań w zapewnieniu bezpieczeństwa medycznego imprezy i nie zgadza się ze stawianymi jej zarzutami. Problemem jest natomiast okoliczność, iż w zasadzie trudno odnaleźć jakiekolwiek standardy, którymi organizatorzy kierują się przy zabezpieczaniu tego rodzaju imprez.
Normy zabezpieczenia medycznego imprez sportowych o znacznym stopniu zagrożenia dla uczestników
Nie dokonując ocen i osądów nad organizacją gali PunchDown 5 należy wskazać, że brak jest górnej granicy gwarancji i środków ostrożności, które pozwolą stwierdzić, że poziom bezpieczeństwa medycznego tego rodzaju imprez i zawodników jest wystarczający. Wobec tego można postulować podejmowanie działań zmierzających do stałego i możliwie najszerszego zwiększania bezpieczeństwa medycznego takich wydarzeń. Z drugiej strony należy minimalizować ryzyko wystąpienia negatywnych wypadków i incydentów.
Do osiągnięcia tych celów powinno się dążyć dwutorowo. Po pierwsze, kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej na miejscu oraz w razie konieczności zagwarantowanie natychmiastowego transportu do szpitala, tak aby uniknąć dywagacji nad kwestią czy karetka pogotowia przyjechała za późno czy też nie. W drugim aspekcie należy wyróżnić dbałość o takie ustalenie zasad i reguł rywalizacji sportowej, które nawet w obliczu potencjalnie wysokiego zagrożenia wypadku będzie minimalizować negatywne skutki jego zajścia.
Slapfighting, podobnie jak inne sporty walki z uwagi na swoją istotę i reguły rywalizacji, należy zaklasyfikować do dyscyplin o najwyższym stopniu zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia zawodników. Potencjalne ryzyko wystąpienia wypadku jest tutaj bardzo wysokie. Wynika to z charakteru uprawianej dyscypliny, która łączy się z naruszeniem nietykalności cielesnej lub spowodowaniem uszczerbku na zdrowiu zawodników.
Należy więc przyjąć, że poziom bezpieczeństwa medycznego musi być adekwatny do poziomu zagrożenia wiążącego się z uprawianiem danej dyscypliny. Uzasadniona jest przy tym kategoryzacja dyscyplin sportowych pod kątem zapewnienia norm bezpieczeństwa ich uczestników. Znacznie bardziej rygorystyczne standardy bezpieczeństwa powinny obowiązywać w dyscyplinach obarczonych znacznym ryzykiem zagrożenia zdrowia lub życia zawodników. Mniejsze rygory bezpieczeństwa mogą występować w tych dyscyplinach, w których nie zachodzi ryzyko naruszenia nietykalności cielesnej, uszczerbku na zdrowiu lub nieuchronności innych zagrożeń.
Wobec powyższego zasadnym jest wprowadzanie wystandaryzowanych zasad bezpieczeństwa medycznego uczestników zawodów Slapfightingowych. Zasady takie są już wprowadzane w niektórych dyscyplinach, co należy przyjąć z zadowoleniem i mieć nadzieję, że w tym kierunku będą podążać również organizatorzy w innych dziedzinach sportu.
Regulacje w zakresie zabezpieczenia medycznego imprez sportowych w innych dyscyplinach sportowych
I. Polski Związek Motorowy
Wzorcowym przykładem może być tutaj Regulamin Medyczny Polskiego Związku Motorowego. Określono nim m.in. jasne i szczegółowe wytyczne oraz reguły organizowania zawodów celem zapewnienia możliwości udzielenia natychmiastowej pomocy medycznej oraz odpowiednich środków transportu sanitarnego.
Zgodnie z art. 4 ust.2 Regulaminu na organizatorze zawodów krajowych i międzynarodowych spoczywa obowiązek zawiadomienia lokalnych władz służby zdrowia o terminie zawodów i uzyskanie zapewnienia, że w dniu zawodów odpowiednie placówki ochrony zdrowia będą przygotowane do ewentualnego udzielenia pomocy lekarskiej większej liczbie osób. W zależności od rodzaju zawodów Polski Związek Motorowy zgodnie z art. 6 Regulaminu Medycznego przewiduje obowiązek zapewnienia specjalistycznych środków transportu sanitarnego następujących typów:
- ambulans szybkiej interwencji, pozwalający na miejscu wypadku udzielić natychmiastowej pomocy w zakresie czynności oddechowych i sercowo-krążeniowych
- ambulans wysoko specjalizowany, który może być wykorzystany jako ruchome centrum reanimacyjne, przystosowany do udzielania natychmiastowej pomocy w zakresie czynności krążeniowo-oddechowych
- ambulans przewozowy służący do transportu chorych nie wymagających intensywnego nadzoru.
Szczególne obowiązki dotyczą również lekarzy. W myśl art. 10 ust. 1 Regulaminu Medycznego lekarzem zawodów może być lekarz wchodzący w skład personelu medycznego ambulansu pod warunkiem jego stałej obecności w miejscu rozgrywania zawodów, także podczas wyjazdu ambulansu poza obiekt, na którym zawody są rozgrywane.
II. UEFA
Innym przykładem jest również Regulamin Medyczny UEFA, w którym zawarto minimalne wymogi medyczne, które muszą być przestrzegane przez związek lub klub będący gospodarzem rozgrywek UEFA w zakresie opieki medycznej nad zawodnikami, osobami funkcyjnymi, zespołem sędziowskim i osobami nadzorującymi mecze.
Według art. 11 ust. 1 Regulaminu Medycznego UEFA jedna w pełni wyposażona karetka ALS (wyposażona w sposób zapewniający najwyższy możliwy poziom opieki medycznej w nagłych wypadkach), obsadzona przez co najmniej jednego ratownika medycznego, musi być dostępna m.in. do wyłącznego użytku zawodników, osób przebywających w strefie technicznej, zespołu sędziów i osób nadzorujących mecz. w dniu meczowym na stadionie/ hali sportowej we wszystkich rozgrywkach UEFA. Jeżeli natomiast na stadionie/ hali sportowej wymagane są karetki pogotowia ratunkowego, a karetki publiczne nie są dostępne, należy zapewnić karetki prywatne, aby umożliwić dostępność karetek pogotowia ratunkowego przez wymagany okres czasu (art. 11 ust. 6 Regulaminu Medycznego UEFA).
Regulamin Medyczny UEFA określa również bardzo szczegółowo wymagania w zakresie sprzętu medycznego, który powinien znajdować się w strefie obok boiska, personelu medycznego, pomieszczeń medycznych i ich wyposażeń w razie nagłych wypadków czy dostarczania informacji przedmeczowych personelowi medycznemu drużynom gości oraz delegatowi medycznemu UEFA.
***
Bezpieczeństwo medyczne imprez sportowych, zwłaszcza tych o znacznym stopniu zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia zawodników powinno być nadrzędnym priorytetem organizatorów takich wydarzeń. Wszyscy natomiast czekamy na pozytywny finał incydentu z gali PunchDown 5 i powrót do zdrowia Artura Walczaka. Oby cała ta historia zakończyła się szczęśliwie, a podobnym przypadkom udawało się zapobiegać w przyszłości.
